Skip to main content

တခါတရံ အင်းယားကန်မှာ

- အင်းယားနားက မြို့သမိုင်း အင်းလျား တဲ့ မွန်တွေ အခြေပြု အင်းနဘေးမှာ နေထိုင်စဥ်က တောင်နဲ့မြောက်သာ ခပ်မျောမျောအလျားလိုက် အင်းကြီးမို့ အင်းလျားခေါ်သတဲ့။ ၁၈၈၂-၈၃ အင်္ဂလိပ်ခေတ်ကြ(ကျ)တော့ ပိုထူထပ်လာတဲ့ မြို့လူဦးရေ နဲ့အမျှ လိုအပ်တဲ့ ရေအရင်းအမြစ် ပြည့်မှီ(မီ)ဖို့ရာ အင်းယားက ရေကို ကန်တော်ကြီးထိ သွယ်ယူခဲ့ရတယ်။ ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းတာတွေ လုပ်အပြီးမှာ ဝိတိုရိယကန် တဖြစ် ပြောင်းလဲခေါ်ကြပြန်တယ်။ နောင်နှစ်များ ကြာလာတော့လည်း ဝိတိုရိယဆိုတာ ရာဇဝင်ထဲမှာ ကျန်ခဲ့ပြီး မူရင်း အင်းလျားကိုပဲ အင်းယားလို့ ယ အသံထွက်ပြောင်းလဲ ခေါ်လိုက်တာ ဒီနေ့ထိပါပဲ။ 
- မင်္ဂလာပါ ဆရာ။ အင်းယားကန် နဲ့ အင်းလျားကန် ဘယ်ဟာက သတ်ပုံမှန်ပါသလဲခင်ဗျ။ မင်္ဂလာဆောင်ဖိတ်စာမှာ မူရင်းသတ်ပုံ သုံးချင်လို့ပါဆရာ။ ကျေးဇူးပါ။
၁။ အင်းယားကန်သို့အိုကုတို့ ကဗျာစာအုပ်ကို ဆရာ မင်းသုဝဏ် ၁၉၂၆ မှ ၁၉၇၂ အတွင်း ရေးသားထားတဲ့ ကဗျာတွေကို ဇွဲစာပေရိပ်မြုံက ဖြန့်ချိသည်။
၂။ ဆရာတင်မိုးက ဒေါက်တာဂျော်နီကဗျာမှာ တခါတရံ အင်းယားကန်မှာလို့ ရေးပါတယ်။
၃။ မိုးမိုး (အင်းလျား)။ ကလောင်အမည်။ အမည်တွေကို ကိုယ့်သဘော စာလုံးပေါင်းကြလေ့ရှိတယ်။
၄။ ချစ်ရက်ရှည်ရှည်အင်းယားမြေ (တွံတေးသိန်းတန်)
ကျောင်းဖွင့်ချိန်
စိန်ပန်းတွေလဲ မြေမှာကျဲပြန့်နေ
ဂန့်ဂေါ်ပန်းတွေနဲ့အတူ သူနဲ့တွေရာမြေ
တက္ကသိုလ် သို့မဟုတ် မြကျွန်းသာအင်းယားကန်နယ်မြေ
အချိန်ညနေချမ်း နေခြည်ဖျန်းရင်လေ
မြေနီလမ်းကလေးမှာ အပန်းဖြေ အပန်းဖြေ
ချစ်စရာအလှပစကားများပြောကြတာတွေ
ချစ်သောမောင့်ချစ်သူရေ
အင်းယားကန်က မောင်တို့မောင်တို့မေတ္တာမြေ
သိုသိပ်ဝှက်ကွယ်ထားတဲ့ မေတ္တာတရားတွေ
ရင်ထဲမှာ ကိုယ်စီကိုယ်ငှပေ
ချစ်စရာနုတ်ခမ်းများမှ စကားများလဲမပွင့်လင်းကြပေ
သဇင်တွေဖူးပါတဲ့ဆောင်းဦးကိုလဲ ကျော်ခဲ့ပြီမေရေ
ရာသီတွေပြောင်းပေမယ့် မောင်တို့နှစ်ဦးရဲ့မထူးမထူးတဲ့အခြေ
ချစ်စိတ်တွေရင်မှာ အစဉ်သာသိမ်းကာထားခဲ့ပေ
နွေဦးလေရူးတွေလဲမြူးပြီလေ ဂန့်ဂေါ်တွေလဲဖူးလို့နေ
သစ်ရွက်ကြွေမြေမှာလူးကာ
ဥသြငှက်တွေတွေ့တော့ချစ်ရက်တွေရှည်
ဒီအခါဒီသမယ ခွဲကြရမယ့်အခြေ
အချိန်တန် အိမ်ပြန်ကြပေမယ့် ကိုယ့်လိပ်ပြာကမင်းရဲ့ထံမှာနေ
အင်းယားကိုလဲမမေ့နိုင်ပေ။   ။

ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

Comments

Popular posts from this blog

ပဲ နဲ့ ဘဲ ဋီကာ

၁။ ပဲမှန်သမျှ ဘဲလား ဆရာခင်ဗျ အငြင်းအနေနဲ့မှ ဘဲ သုံးရတာလားဗျ ခွဲခြားမသိလို့ပါဆရာ ၂။ ဆရာခင်ဗျာ 'ပန်းပန်လျက်ပဲ' မှားတယ်ဆိုတော့ ပဲနဲ့ဘဲ အသုံးလေးရှင်းပြစေလိုပါတယ်ခင်ဗျာ ၃။ ပဲ နဲ့ ဘဲ သုံးတာ ပုံထဲကအတိုင်း မှန်လား မှားလား ဆိုတာ သိချင်ပါတယ် ဆရာ။ ၄။ ချောင်းအစွယ်လား ချောင်းအဆွယ်လားဆရာ မူကွဲတွေကလည်း ကွဲဘဲကွဲနိုင်လွန်း ၅။ မနက်စာ စားပဲဖြစ်ဖြစ် အဆာပြေလေးဖဲဖြစ်ဖြစ် - ဖဲဆိုတာ ဖဲရိုက်တာ။ ၆။ အထင်ကရအစားအစာ တစ်ခုဖဲလေနော် - တခုပဲ (ဘဲ) လေနော်လို့ ရေးရ။ ‘တစ်ခု’ ဆိုရင် မျိုမကျတဲ့အစားအစာ။ ဖဲဆိုတာ ဖဲရိုက်တာ။ ၇။ ငါပဲလုပ်မယ်လားဗျ ပဲ လား ဘဲ လား ဇဝေဇဝါဗျ ၈။ ပဲနဲ့ဘဲကို အမြဲမှားပါတယ် ဒါပဲလို့ပြောယင် အမှားပါလားရှင် - ပန်းပန်လျက်ပဲ မှားတယ်။ ဆိတ်အုပ်ကဗျာ။ - သူငယ်ချင်းလို့ပဲ ဆက်၍ခေါ်မည်ခိုင် မှားတယ်။ သူငယ်ချင်းလို့ပဲ ဆက်၍ခေါ်မည် ဆိတ်မ။ ဗေဒါလမ်း ညိုပြာပြာ လတာပြင်ခြေရင်း လှိုင်းတက်ရာ ဗေဒါတက်၊ လှိုင်းသက်ရာဆင်း။ ဆင်းရလဲ မသက်သာ အုန်းလက်ကြွေရေပေါလော၊ မျောစုန်လို့လာ အဆင်းနဲ့အလာ၊ ဗေဒါမ အထွေး အုန်းလက်ကြွေ သူ့နံဘေး၊ ဆောင့်ခဲ့ရသေး။ ဆောင့်ခဲ့လဲ မသက်သာ နောက်တချီ ဒီတလုံးက၊ ဖုံးလိုက်ပြန်ပါ မြုပ်လေပေါ့ ပေါ်မလာ၊ မဗေဒါအလှ တလံကွာ လှ

ရှေးရေစက်

ရေး - ရွှေတိုင်ညွန့် ဆို - ဝင်းဦး + မာမာအေး လူမြင်ရင် ချစ်ချင်ဖွယ် ရူပါရုံ ချောလှတယ် သဘောကောင်းတဲ့ သူကလေးရယ် အတူဆုံဖို့ နဖူးစာရေးတယ် ယုံကြည်ဖွယ် မာယာနှောကာ ပြောတတ်တဲ့သက်လှယ်ရယ် နောင်ခါဝယ် မေရှင်ကလေးကို အရေးမစိုက်မှာ အလွန်စိုးတယ် ချစ်မှာလားကွယ်  မေတ္တာထားတယ်  ရှေးရေစက် ကံဆုံတယ် တူနှစ်သွယ် ဆုံဆည်းရတယ် ချစ်စရာကောင်းသူကလေးရယ် မောင့်စိတ်ထဲမှာ စွဲလန်းတယ် အဟုတ်ကိုပြောတာလားကွယ် လိမ်ဉာဏ်တွေပိုတယ်  ကရုဏာထားတာ အဟုတ်ပါပဲ မေတ္တာထားတယ် တကယ့်ကိုပဲ မင်းအလိုရှိရင်မောင့်အသည်း ခွဲကာပေးမယ်  တွေ့ရင်တော့ဖြင့် လွမ်းအောင်ချွဲ နောက်ကွယ်ကျရင်မေ့မှာပဲ အသည်းမှာစွဲတဲ့ ပျိုမေရှင်ကို အလိုလိုက်ရလိမ့်မယ်  တူမောင်မယ် မေတ္တာအကြောင်းနဲ့ ပေါင်းဖို့ရာ ဆုတောင်းမယ်  ခင်နဲ့မောင် သစ္စာထား သိကြားနတ်တွေ အကုန်သိတယ် တူမောင်မယ် မေတ္တာအကြောင်းနဲ့ ပေါင်းဖို့ရာ ဆုတောင်းမယ်  ခင်နဲ့မောင် သစ္စာထား သိကြားနတ်တွေ အကုန်သိတယ်  ချစ်တဲ့သူရယ်  ကြိုက်တဲ့သူရယ်  ရာသက်ပန်ရွယ်ကိုးလို့သာ အရိုးကျအောင် ပေါင်းပါ့မယ်  စိုးရိမ်ဖွယ် စိုးရိမ်ဖွယ် ယောက်ျားများဟာ ဖောက်ပြားလွယ် တကယ်ကြောက်အားပိုတယ် ယုံဘူး ယုံဘူး ချစ်ဦးပျိုသက်လှယ်  လူမြင်ရင် ချစ်ချင်ဖွယ် ရူပါရုံ

ယတိဘေဒ ခေါ် မြန်မာစာရေးနည်း

ကျွန်တော် ညက အိပ်မက် မက်ပါတယ်။ ဆောင်းအိပ်မက်က အကျအန။ နေ့ခင်းတုန်းက မိတ်ဆွေတဦးကနေ ဆရာ မြန်မာစာ ပန်ကျူယေးရှင်းအကြောင်း ကျမ်းတစောင်ရေးပါလားတဲ့။ ဟာ - ရာရာစစ၊ ကျွန်တော်က မြန်မာစာကို ဆရာလုပ်နိုင်တဲ့အထိ မတတ်ကျွမ်းပါ။ ဒါပေမဲ့ အိပ်မက်ထဲမှာ ကျမ်းတစောင် ရေးခဲ့တယ်။ မြန်မာစာရေးနည်းထဲက ယတိဘေဒ။ လက်ထဲမှာ လယ်တီဆရာတော်ဦးကေလာသ  (လယ်တီဒီပနီကို ရေးသားတော်၏မူတဲ့ လယ်တီဆရာတော်ကြီး မဟုတ်ပါ) ရေးတဲ့ ယတိဘေဒ ခေါ် မြန်မာစာရေးနည်း “ပီဒီအက်ဖ်” ဖိုင်ကို ရှေးစာကဗျာများနေရာကနေ ရထားတယ်။ ကျေးဇူး။ ယတိ (၁) = ရပ်ခြင်း။ ရပ်တန့်ခြင်း။ ချုပ်တည်းခြင်း။ စောင့်စည်းခြင်း။ ယတိ (၂) = ရဟန်း။ မြန်မာလိုမှာ ယတိပြတ်လို့ ရှိတယ်။ တစုံတခုကို တိတိကျကျ ဆုံးဖြတ်တာမျိုး။ သတ်မှတ်တာမျိူး။ ပိုင်းခြားလိုက်တာမျိုး။ မြန်မာစာရေးသားနည်းမှာ ယတိဆိုတာ စားလုံးတခုနဲ့တခု၊ စကားစုတခုနဲ့တခုကို ပိုင်းခြားခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ အလွယ်ဆုံးနဲ့ အများဆုံးက ပုဒ်ထီးနဲ့ ပုဒ်မ။  ကွန်ပြူတာစာရိုက်နည်းမပေါ်ခင် လက်နှိပ်စက်ရိုက်နည်းမှာ စနစ်တကျသင်ကြရပါတယ်။ ပုဒ်ထီး၊ ပုဒ်မ မဟုတ်ဘဲ တကွက်ခြာ ရိုက်ရတာလည်းရှိတယ်။ အခုခေတ်မှာတော့ “စပေ့စ်ဘား” ခေါ်တယ်။ တကွက် ဆိုတာ နှစ်ကွက် သုံးကွက် မဟုတ်ရပါ။ စာ