တို့စာ တို့စကား တို့တိုင်းပြည်

မန္တလေး ရွှေမြို့ တော်မှ ထုတ်ဝေသော "ရသဥယျာဉ်" မဂ္ဂဇင်းအတွက် စာမူများ ဖိတ်ခေါ် ခဲ့ရာ (21.2.2023) နေ့တွင် စာမူ ဖောင်ပိတ်တော့မည်ဖြစ်ပါသည်။ သတ်ပုံတွေကို ပြင်ပြီးမှသာ ထုတ်ဝေသလား မသိပါ။ တတ်နိုင်သလောက်တော့ ပြင်ပါတယ် ဆရာ၊ အကြံဉာဏ်များ ပေးပါအုံးဆရာ ဟုတ်။ ကျွန်တော်နဲ့ကတော့ အလုပ်မဖြစ်လောက်ပါ။ အယ်ဒီတာတွေမှာလည်း မူရှိကြတယ်။ လေးစားကြရမယ်။ ကျွန်တော့်မှာလည်း မူရှိတယ်။ ၁။ စာတွေကို အခမဲ့ ပြန်ထုတ်သူတိုင်း အခမဲ့ယူနိုင်။ ၂။ သတ်ပုံတွေတော့ မပြင်ရ။  ၃။ စာနဲ့ တွဲတင်တဲ့ပုံဟာ အများအမြင်မှာ တင့်တယ်တာသာ ဖြစ်ရမယ်။ ကျွန်တော်က မြန်မာအဘိဓာန်အကျဉ်းချုပ် (၁၉၇၈-၈၀)၊ ကဝိဓဇသတ်ပုံ၊ ဦးသာမြတ်သတ်ပုံနဲ့ ဝဏ္ဏဗောဓနသတ်အင်းတွေကို လက်ကိုင်ထားပါတယ်။ ကျွန်တော်နဲ့ကတော့ အလုပ်မဖြစ်လောက်ပါ။ ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

သီချင်းတွေမှာလည်း နောက်ခံစာသားမပါတာမှန်သမျှ စာလုံးပေါင်းသတ်ပုံ အကုန်မှန်တယ်။ ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

ရွာ့အနောက်ကို လမ်းလျှောက်ဆို ဘာမြင်ခဲ့လဲ မောင်ရေခဲ ထန်းပင် ပန်းပင် ရေချမ်းစင်  စကားမဟ က, မပြ၊ သီလယူနေကြ။ ဈေးထဲသွားတဲ့ မရွှေဖဲ ဘာဝယ်ခဲ့သလဲ ဧည့်သည်မလာ ချက်စရာမလို ဟိုဒီမသွားပါ တရားနာ သာဓုခေါ်ပါရှင့်။   ။ “ဟေ့”  ကနေ့တော့ ထိုင်ရာမထ၊ အိမ်ထဲကမထွက်ပါ။ ဒါပေမဲ့ မြို့အစုံ ရောက်ပါသည်။ လမ်းမှာ ဘယ်သူကဖြစ်ဖြစ် “ဟေ့” လို့ခေါ်တိုင်း ခေါင်းလှည့်မကြည့်နဲ့ အဖေက ငယ်ငယ်လေးကတည်းက သင်ထားသည်။ ကျွန်တော့မှာ နာမည်ရှိပါသည်။ ကနေ့ “ဟေ့” ခေါ်သူ တဦးတလေ မတွေခဲ့ပါ။  ခေါင်းမော့ပြီးသာ ဆက်၍သွားပါလေ။ ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု သမိုင်းမှာ ၁၈၆၅ ခုနှစ် ဖေဖေါ်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့ဟာ ကျွန်စနစ်ကို တရားဝင် ဖျက်သိမ်းခြင်း အခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင်ချက် အမှတ် ၁၃ အဖြစ် သမတ လင်ကန်က လက်မှတ်ထိုးတဲ့နေ့ ဖြစ်ပါတယ်။ ၃၀-၆-၁၉၄၈ နေ့မှာ သမတ ထရူးမင်းက ဖေဖေါ်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့ကို အမျိုးသား (တနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ) လွတ်မြောက်ခြင်းနေ့လို့ သတ်မှတ်ကြောင်း လက်မှတ်ရေးထိုးပါတယ်။ ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

တလောဆီက ပန်းခြံတခုတွင် ရုပ်ရှင်ရိုက်ဖြစ်သည်။ ကျွန်တော်က ဆိုက်ကားသမားကြီး အခန်းမှ ပါဝင်ရသည်။ ထိုပန်းခြံထဲမှ ကလေးကစားကွင်းနှင့် တွဲလျက်ဖြစ်သော စားသောက်ဆိုင်မှာ ရိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် လာရောက်ကြည့် ရှုသူ ပရိသတ် တော်တော်စုံစုံကို တွေ့ ရသည်။ မိသားစုများနှင့် စုံတွဲတွေက အများစုဖြစ်၏။ ကျွန်တော်က ရုပ်ရှင်ရိုက် ကျဲပါးသောကြောင့် တ ကြောင်း၊ ဆိုက်ကားသမားကြီးအသွင် ဆင်မြန်းထားသောကြောင့် တကြောင်း ကျွန်တော့်ကို ပရိသတ်တွေက မသိကြတာများသည်။ မမှတ်မိတာလည်း ပါလိမ့်မည်။ သည်အတွက်လည်း ကြံဖန်၍ ကျေနပ်မိသည်။ လွတ်လွတ်လပ်လပ်ရှိသည်ဟု။ ထို့ ကြောင့် မိမိအလှည့် မကျခင်မှာ စာထိုင်ရေးနေလိုက်သည်။ စားသောက်ဆိုင်၏ စားပွဲလွတ်တခုမှာ ရေးလိုက်၊ စဉ်းစားရင်း ငေးလိုက်လုပ်နေသောအခါ ကျွန်တော် ငေးမိသည့်နေရာ၌ လူငယ်တဦး ကျွန်တော့်အား စူး စိုက်ကြည့်နေသည်ကို မှတ်မှတ်ထင်ထင် တွေ့ရသည်။ ကြာတော့ အားနာလာသည်နှင့် ပြုံးပြမိသည်။ ထိုအခါကျမှ လူငယ်သည် ပြန်၍ ပြုံးတုံ့ရင်း ကျွန်တော့်ထံ လာရောက်မိတ် ဆက်လေတော့သည်။ သူ့နောက်မှာ တော်တော်ကောင်းသော မော်တော်ကားတစီး ကျန်ရစ်၏။ (ရွှေအမြုတေ၊ ဒီဇင်ဘာ၊ ၁၉၉၇) စာကို အစ အဆုံး ကူးမတင်တော့ပါ။ မူရင်းစာတွေကို အချက်အလက်န

ဆိုစကား အမှန်၊ စာလုံးပေါင်းသတ်ပုံ အမှန်။ လူတွေသွားသွားလာလာမရှိချိန်မှာ တင်ပြပါတယ်။ ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

ရေး - ရဲသီဟ ကိုတင်အောင် ဆို - ချိုပြုံး တဦးနဲ့တဦး ချစ်စေကြောင်းတောင်းဆုပြုမယ်လေ ဘဝဘဝတိုင်းအသင်္ချေ ပုံပမာနှိုင်းပြမယ်လေ မောင်ရေ အာကာနန်းဗွေလျမ်းပနေ စန်းလသော်တာ မောင်သာဖြစ်ရင်လေ မေအမြဲ မောင့်အနားဆီကမသွေ တဖဝါးမှ မခွာချင်ပါပေ လေဝယ်ပြေးကစား ငွေကြယ်ကလေးများဖြစ်ပါရစေ တဦးနဲ့တဦး ချစ်စေကြောင်းတောင်းဆုပြုမယ်လေ ဘဝဘဝတိုင်းအသင်္ချေ ပုံပမာနှိုင်းပြမယ်လေ မောင်ရေ အာကာနန်းဗွေလျမ်းပနေ စန်းလသော်တာ မောင်သာဖြစ်ရင်လေ မေအမြဲ မောင့်အနားဆီကမသွေ တဖဝါးမှ မခွာချင်ပါပေ လေဝယ်ပြေးကစား ငွေကြယ်ကလေးများဖြစ်ပါရစေ အသည်းကမ္ဘာ အသင်္ချေ မောင်နှင့်အတူတွဲ မခွဲ မခွဲချင်ဘူးလေ မဟာသမုဒ္ဒရာရေ မောင်ကဖြစ်ရင် မေကလည်း မသွေမဆိုင်း ရေလှိုင်း ဖြစ်ချင်ပါပေ သို့မဟုတ် နှင်းဆီပန်းဖူးပွင့်ပမာ မေ ဆူးခက်ကလေးတွေများ မေ့အနားက ခစားပါမောင်ရေ ဆုံးတနေ့မှာလေ ကန္တာရတောတောင်စခန်းဗွေ ရေကန်သာမောင်ကဖြစ်ရင်လေ နှစ်ဖြာအသင့်အတင့် ကြာပန်းတပွင့် ပွင့်ပါရစေလားလေ တဦးနဲ့တဦး ချစ်စေကြောင်းတောင်းဆုပြုမယ်လေ ဘဝဘဝတိုင်းအသင်္ချေ ပုံပမာနှိုင်းပြမယ်လေ မောင်ရေ အာကာနန်းဗွေလျမ်းပနေ စန်းလသော်တာ မောင်သာဖြစ်ရင်လေ မေအမြဲ မောင့်အနားဆီကမသွေ တဖဝါးမှ မခွာချင်ပါပေ လေဝယ်ပြေးကစား ငွေကြယ်

တနေ့ ငြိမ်းမောင် ဆွဲခေါ်လာ၍ ကျောင်းသို့ စံရွှေမြင့် ပါခဲ့ရသည် “တခုခုစားအုံးစို့” "မြီးရှေစားကြရအောင်” (ကာတွန်းမြင့်သိန်း ကျေးဇူး။) ယနေ့ခေတ်မှာ မြီးရှေစားစား တခုခုစားစား မျိုချမရ လည်ပင်းမှာ တစ်နေတယ်။ ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

- ဂန်ကော်ပန်းလေးတွေပွင့်လာပြီပေါ့ - ကံ့ကော်ပန်းလို့ ရေးရ။ - ကန့်ကော်ပန်း မွှေးမြမြ - ကံ့ကော်ပန်းလို့ ရေးရ။ - ကံကော်တောစာကြည့်တိုက်လို့ တွေ့တယ်။ လိုဂိုကတော့ ကံ့ကော်ပန်း။ ကံကော် နဲ့ ကံ့ကော် မတူပါ။ - ကံကော်က စားသောက်ဆိုင် (ချိန်း) တခု အမည်ဖြစ်ပါတယ်။ - တချို့က အတိတ်နဲ့ နိမိတ်ဆောင်ပြီး ကံကော်ပန်းလို့ ရေးကြသုံးကြတော့ ကံ့ကော်ပန်းဆိုတဲ့ အမည်ကို အမှတ်မှားကုန်ကြတယ် ဆရာ - ဆရာ ကံကော်ပန်းလား၊ ကံ့ကော်ပန်းလားရှင့်။ ကံ့ကော်ပင်၊ ကံ့ကော်ပန်းဖြစ်တယ်။ ကိုယ်ထင်သလို လွဲရေးတာတွေ မနည်းမနောရှိတယ်။ မှားတယ်။ လူအမည်၊ ဆိုင်အမည်တွေကို ကိုယ့်သဘော မှည့်ခေါ်နိုင်တယ်။ အမည်ရင်းတွေကို မပြင်အပ်ပါ။ မြန်မာကို အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ကြတယ်။ မြန်တယ်၊ မာတယ်တဲ့။ မဟုတ်ပါ။ အရင်က မြမ္မာလို့ရေးခဲ့တာရှိတယ်။ ဗမာလို့လည်း ရှိတယ်။ တန်ခူးမိဿ၊ စိတြ၊ လနှင့်ယှဉ်ပြိုင်ထွန်း။ ရင်းခတ် ကံ့ကော်၊ ထုံသင်းပျော်၊ ပွဲဲတော်အတာညွှန်း။ (ကင်းဝန်မင်းကြီး) ဟောင်းရွက်ညှာ ခါလစ်လို့၊ တာသစ်ကယ်တဲ့နံ့ကြိုင်၊ သုတ်ဖြူး လေဆော်က၊ ပန်းကံ့ကော် ဝတ်မှုံကျင်း၊ သင်းပျံ့လှိုင်လှိုင်၊ ကြယ်နှစ်ပြိုင် သွယ်ဆိုင်ပဝင်း၊ စိတြငယ်နှင့် ငွေသော်တာတို့၊ ယုဂန်ချာေ တာင်တော်စွန်းမှာ၊ ထွန်းထိန်လို့

၁။ သန္ဓေဆက်နွှယ်၊ ဒုက္ခကြွယ်၊ ထိတ်ဖွယ် လန့်ဖွယ်ပါတကား။ ၂။ ဖောက်ပြန်ပျက်ပြယ်၊ အိုရတယ်၊ ထိတ်ဖွယ် လန့်ဖွယ်ပါတကား။ ၃။ ရောဂါရစ်နွှယ်၊ နာရတယ်၊ ထိတ်ဖွယ် လန့်ဖွယ်ပါတကား။ ၄။ ကုန်ဆုံးပျောက်ကွယ်၊ သေရတယ်၊ ထိတ်ဖွယ် လန့်ဖွယ်ပါတကား။ ၅။ လေးဘုံအပါယ်၊ ဒုက္ခကြွယ်၊ ထိတ်ဖွယ် လန့်ဖွယ်ပါတကား။ ၆။ ရှေးဘဝဝယ်၊ ဒုက္ခကြွယ်၊ ထိတ်ဖွယ် လန့်ဖွယ်ပါတကား။ ၇။ နောက်ဘဝဝယ်၊ ဒုက္ခကြွယ်၊ ထိတ်ဖွယ် လန့်ဖွယ်ပါတကား။ ၈။ စားဝတ်နေမှု၊ ကြောင့်ကြပြု၍၊ ခုဘဝဝယ်၊ ဒုက္ခကြွယ်၊ ထိတ်ဖွယ် လန့်ဖွယ်ပါတကား။ သံဝေဂဝတ္ထု၊ ဤရှစ်ခုကို စေ့ငုထင်ထင်၊ ဉာဏ်သက်ဝင်၍ အစဉ်ရှေ့ရှု၊ အာရုံပြုလျက် ယခုပင်လျှင်၊ မအိုခင်က ကြိုတင်ကောင်းမှု၊ ကြိုးစားပြုလော့။ ယခုပင်လျှင်၊ မနာခင်က ကြိုတင်ကောင်းမှု၊ ကြိုးစားပြုလော့။ ယခုပင်လျှင်၊ မသေခင်က ကြိုတင်ကောင်းမှု၊ ကြိုးစားပြုလော့။ ရတုလင်္ကာ၊ ဤကဗျာဖြင့် မဟာအဋ္ဌ၊ သံဝေဂဟု ဓမ္မကြေးစည်၊ ဆော်ရွှမ်းလည်သည် မြည်စေ ကြည်စေ၊ ဟီစေသတည်း။ ။ (မဟာသုတဒီပနီ) ရှေးစာကဗျာများ ကျေးဇူး။ ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

မောင် ကလောင်အမည်များ ဂီတလုလင် မောင်ကိုကို၊  မောင်ကိုယု မောင်ခင်မင် (ဓနုဖြူ) မောင်ချောနွယ် မောင်စွမ်းရည် မောင်စူးစမ်း မောင်ဆွေတင့်  မောင်ဆုရှင် မောင်ထင် မောင်နေဝင်း မောင်ပန်းမွှေး မောင်ပေါက်စည် (မန်းတက္ကသိုလ်) (ခ) ဒေါက်တာ အန်ဒရေမြဟန် မောင်ပေါ်ထွန်း မောင်လှမျိုး (ချင်းချောင်းခြံ) မောင်ဝဏ္ဏ မောင်သစ်မင် (တေးရေးဆရာ) မောင်သာနိုး မောင်သာရ သိပ္ပံမောင်ဝ ဒဂုန်တာရာရဲ့ ကလောင်ခွဲအမည်တွေက များတယ်။ (ရှာထားတာ)  - တက္ကသိုလ်မောင်နန်းနွယ် - ဒဂုန်တာရာ - မောင်ကြာညွှန့် - မောင်ချုံ - မောင်ဂီတ - မောင်ဂန္တဝင် - မောင်စ - မောင်းစန်းထိုက် - မောင်စန်းအောင် - မောင်စိမ်းမြ - မောင်ဌေးမြိုင် - မောင်ဌေးမြိုင် (တက္ကသိုလ်ကျောင်းတိုက်) - မောင်နန်းနွယ် - မောင်ဘတင့် - မောင်မျိုးသန့် - မောင်ရန်နောင် - မောင်လင်းထင် - မောင်သစ္စာ - မောင်သန္တာ - မောင်အံ့ဘွယ် မောင်သာရသတင်းကို ချီးမွမ်းအပ်ပြီး ဂုဏ်သတင်း တင်သင့်တယ်။ ဒါပေမဲ့ တသက်တာကို မှန်အောင် မရေးသူတွေလည်းတွေ့ရတယ်။ မောင်ကို ဦးလုပ်ပေးသူတွေကပါသေး။ တယောက်က ရေးတယ်။ ဦးမင်းနောင် အန်တီဒေါ်မာမာအေး အန်တီဖြူသီ သူတိုသုံးယောက်သီဆိုပုံကို နားထောင်ဖူးတာ သီချင်းစာသားတွေကလည်း တယောက်တမျိုးစီ။ အဆိ

ဥရောပ ခြောက်နိုင်ငံက ဘုံဈေးတခု တည်ထောင်ခဲ့ရာ၊ ယခုအခါ ဥရောပတွင် ဘုံဈေးဟု ဆိုလျှင် လူတိုင်းသိနေကြ၏။ ဘုံစျေး ဆိုသော စကားလုံးသည် ပြင်သစ်ပြည်၌ ဘန်းစကားတခုအဖြစ် ခေတ်စား နေသော်လည်း၊ အခြားဥရောပနိုင်ငံများက ဘာကိုဆိုလိုမှန်း မသိကြ။ သို့ရာတွင် မဂ္ဂဇင်းတစောင်က ပြည့်တန်ဆာလောကကို ဘုံစျေးဟုခေါ်ကြောင်း ထုတ်ဖော်ရေးသားလိုက်မှ အခြားဥရောပနိုင်ငံများက ဘုံစျေး အဓိပ္ပါယ်ကိုနားလယ်(နားလည်)သွားကြသည်ဟူ၏။ မှန်နန်းဂျာနယ် - တွဲ-၁ ၊ မှတ်-၆ (ဇန် ၁၉၆၁) ဘုံဘိုင် = ပေါ်တူကီစာလုံး ဖြစ်ပါတယ်။ ဆီ၊ ရေနံဆီ၊ ဓါတ်ဆီတွေကို ထည့်စရာ အကြီးထဲကနေ လိုတဲ့ဆီကို မဖိတ်မစင်အောင် ထည့်ပေးတဲ့ သွပ်၊ ပလပ်စတစ်နဲ့ လုပ်ထားတဲ့ကိရိယာကိုလည်း ဘုံဘိုင်လို့ခေါ်တယ်။ ကျမက အများပိုင် communal ဖြစ်လို့ ဘုံပိုင်လို့ ခေါ်တယ်လို့ထင်နေတာဆရာ။ ကျေးဇူးပါ။ ဘုံ = အများနှင့် သက်ဆိုင်သော။ ဘုံလယ်မှာ ဂျပန်ခေတ်က ပျက်ခဲ့‌ရသော လယ်ဟောင်းကြီးဖြစ်၏။ တို့မြေယာ။ ၄၄။ ၃၁ ဘုံ = ဤဩကာသလောကကြီးတွင် သတ္တဝါတို့၏နေထိုင်ရာဘုံဌာနမှာ သုံးဆယ့်တဘုံ ရှိသည်။ တရုပ်ဘုံကျောင်း နန်းဘုံသီဟာဘွေ ယိုးဒယားသီချင်း ဘုံကထိန် ဘုံဆကွဲကိန်း (သချင်္ာ) ဘုံဆတိုးကိန်း (သချင်္ာ) ဘုံဆိုင် (အရက်ဆိုင်) ဘုံဆိုင်ပစ္စ

ရေတထမ်း ၃ိ/ - ပေးမလား ဗိုလ်ကြီး သတ်ပုံမှန်စဉ်က ရေလည်း ဈေးချိုတယ်။ ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

လွန်ခဲ့တဲ့ ၆ နှစ်လောက်က ပို့စ်တခုတွေ့တယ်။ အရင်သမတကြီး (ဦးသိန်းစိန်) ဟာ နောက်အစိုးရကို ဘာတခွန်းမှမပြောဘူးတဲ့။ အဲတာမြင့်မြတ်လို့တဲ့။ မြင့်မြတ်ခြင်း အဓိပ္ပါယ်နဲ့ တုံဏှိဘာဝေ ဆိတ်ဆိတ်နေခြင်းအဓိပ္ပါယ်ကို သိပုံမရ။ နိုင်ငံခေါင်းဆောင်လုပ်သူတွေက အမျိုးမျိုးရှိတယ်။ စကားသိပ်မပြောပဲ ကောင်းရာမွန်ရာလုပ်သူတွေ၊ စကားသိပ်မပြောပဲ ဆိုးသွမ်းရက်စက်တာတွေလုပ်သူတွေ၊ စကားရိုင်းစိုင်းပေမယ့် ကောင်းမယ်ထင်တာလုပ်သူ၊ စကားလည်းမယဉ်ကျေး လုပ်ရပ်လည်း ညံ့ဖျင်းသူမျိုးလည်းရှိတယ်။ ကျွန်တော်ဆရာဝန်ကျင့်ဝတ်ကိုရေးတော့ ကွန်မင့်တခုက မြင့်မြတ်သူတို့ကျင့်ဝတ်များဆိုရင်လည်း မမှားပါဘူးဆရာ။ လေးစားပါသည်တဲ့။ အဲလိုတော့ မဟုတ်ပါဗျာ။ မြင့်မြတ်သူဆိုတာ အကျင့်သီလပါပြည့်စုံတယ်။ ကျွန်တော်က အဲလောက်ထိ မစွမ်းသာပါ။ တခြားဆရာဝန်တွေတော့ ရှိနိုင်ပါတယ်။ ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

နွယ်ဦးမွန်မို့ ချစ်ထွဋ်တင်သည် ခေါင်းစဉ်နဲ့ တက္ကသိုလ်ဘုန်းနိုင်စာကို အပိုင်းလိုက်ခွဲပြီး ပြန်တင်တာတွေ့တယ်။ မူရင်းစာလုံးပေါင်းသတ်ပုံတွေကို မှားအောင် တမင်တကာ ပြင်ထားတယ်။ မလုပ်ကောင်းပါ။ စာရေးသူအမည် တစ်ကသိုလ်ဘုန်းနိုင်ဖြစ်သွားပြီ။ ကမ္ဘာကုန်ကျယ်သရွေ့ဝယ် သီချင်းစာသား တင်ထားသူက မှန်တယ်။ ကွန်ဂရက်ကျူလေးရှင်း။ ကမ္ဘာကုန်ကျယ်သရွေ့ဝယ်  ရေး - တက္ကသိုလ်ဘုန်းနိုင် ဆို - ရေနံ့သာစိုးလှိုင် နီလာမိုး မိုးတခွင် ဖြန့်ဝန်း နှံ့စင်  ငွေမင်ရည်မြ ဆွေရှင် သီတ (တာ) စန်းလ ပုဏ္ဏမီ မှုန်ရီ ပြာလဲ့ သိုင်းဖွဲ့ဖွဲ့ဝေဝေစီ နဝင်းလ သင်္ခါညီ ပင်ထက်ဟိုဆီ ဘယ်အရေးကို ဆိုသည် နွေတေးရှင် ငှက်မောင် တကိုယ်ရည် လွမ်းတေးကို သူပင်သီရော့မည် ယော်ရည် မှန်းဆသည် အိပ်မက်ဆန်တဲ့ နွေညပန်းချီ နွေညပန်းချီ နှင်းမြူရိပ်ကို မြင်လျှင် မြင်လျှင် အမှတ်မထင် ဝေဝေဝါး ဘဝပမာလေလား  တင်စားမိသည် ဆီးတားကာဝှက် လရက် နာရီ ချိန်မင်ရည် အုံ့ကာဆိုင်းလို့မပြီ တပိုင်းပြယ်လွင့် နွေအဖွင့်သို့ လေသင့်ရာကြော မျော ရွှေရင့်လွှာသိ င်္ဂီ  ပင်ထက်ဟိုဆီ ဘယ်အရေးကိုဆိုသည် နွေတေးရှင် ငှက်မောင်တကိုယ်ရည် လွမ်းတေးကို သူပင်သီရော့မည် ယော်ရည်မှန်းဆသည် အိပ်မက် ဆန်တဲ့ နွေညပန်းချီ နွေညပန်းချီ နှ

ထလော့မြန်မာ၊ အိုမြန်မာတို့ တို့ရွာ တို့မြေ၊ တို့ရွာမြေဝယ် စေတီ စပါးများလည်းများ၏ များပါလေလဲ၊ တမွဲမွဲနှင့် ဆင်းရဲကာသာ၊ ကာလကြာလျှင် ယာစကာမျိုး၊ တညှိုးညှိုးနှင့် ပုထိုးမြင့်မောင်း၊ ကျောင်းကြိုကျောင်းကြား လှည့်လည်သွားလျက် မစားလေရ၊ ဝမ်းမဝ၍ ဆွမ်းမျှ မတင်နိုင်ရှိမည်တည်း။ ထလော့မြန်မာ၊ အိုမြန်မာတို့ တို့ရွာတို့မြေ၊ တို့ရွာမြေဝယ် ရေချိုသောက်ရန်၊ မြစ်ချောင်းကန်နှင့် သီးနှံချိုပျား၊ များလည်းများ၏ များပါလေလဲ၊ တမွဲမွဲနှင့် ဆင်းရဲကာသာ၊ ကာလကြာလျှင် မြင်သာမြင်ရ၊ မစားရ၍ တောကပြိတ္တာ ဖြစ်မည်တည်း။ ထလော့မြန်မာ၊ မြန်မာထလော့ အားမပျော့နှင့်၊ မလျှော့လုံ့လ သူကစ၍၊ ငါကအားလုံး လက်ရုံးများမြောင်၊ ဉာဏ်များမြောင်နှင့် စွမ်းဆောင်ကြလေ၊ ဆောင်ကြလေလော့ ဤမြေဤရွာ၊ ဘယ်သူ့ရွာလဲ ဤယာစပါး၊ ဘယ်သူ့စပါးလဲ ထားလော့တာဝန်၊ ပွန်လော့လုပ်ငန်း ဉာဏ်ရှေ့ပန်း၍ တဝမ်းတစိတ် ညီစေသတည်း။   ။ (ဇော်ဂျီ - ကြီးပွားရေးမဂ္ဂဇင်း ၁၉၃၅) ဆရာဇော်ဂျီရဲ့ ကဗျာကို နောက်လူတွေကနေ တစ်ညှိုးညှိုးနှင့် လို့သာရေးရင်၊ တစ်မွဲမွဲနှင့် လို့သာရေးရင်၊ တစ်ဝမ်းတစ်စိတ် လို့သာရေးရင် ကဗျာပြိတ္တာဖြစ်သွားမယ်။ ဒေါက်တာတင့်ဆွေ 

"အများနဲ့တယောက်ထဲ အများက လွန်တယ်ထင်ပါတယ်" (ဒေါက်တာသန်းထွန်း) ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

တောတောင်ရေမြေသဘာဝအလှနှင့်ပန်းဘွဲ့ စိမ်းလဲ့ငယ်တဲ့ညိုရောင် ပင်ဝါးရုံလေယူသိမ်းတယ် ယိမ်းနွဲ့မြောက်တောင် မြူခိုးရယ်မှောင် ဟိုတောင်ကြော့ ခါးပန်း ရွှေဥဒေါင်းငယ်တို့ မြိုင်စောင်းမှာ တွံသံချိုလှ တယ် ကွယ် ကွန်းခိုတဲ့ နန်း နန်း  {[ပန်ပါတဲ့ပန်ပါ ရွှေမင်းဝံ တောင်ပေါ်ရိုး ပန်းချိုးလို့လာ ××××]၂၊ [အပွင့်ရယ်ဝါ (အပွင့်ကလေးရယ်တဲ့ ဝါ/ဝါဝါ) ၂၊ အညှာမှာ စိမ်းရည်လူး ပန်ဝံ့ပြီဘူး××××]၂ }၂။ [(စံပယ်တဲ့လေးရုံ မလေးကွယ်မပန်ထိုက်တယ် ပန်းပြတ် ခိုက်ကြုံ××××)၂၊ (အပွင့်ရယ်ကုန် တငုံကျန်ပါသေး ပန်ချင်သူ ညိုနွဲ့နှောင်းရယ် ခေါင်းဖြီးခဲ့လေး××××)၂]၂။ [ပန်းကံကော် ရွှေစကား ငွေသားနု စံပယ်မှန် မုလေး ခတ္တာနဲ့ ရွှေရင်းမာ ကြာခဝဲ ဖွဲစနှင်းလျှံ သဇင်ကျံ ခွာတံ ပေါက်လဲ ပွင့်ဝတ်ကယ် ရွှေဖီမင်း သင်းထုံနံ့ကဲ××]၂။ (သန်းခေါင်ယံ အလှဘွဲ့ လွမ်းချင်း၊  ဦးကြင်ဥ၊ - ဥုးထေရာ နန္ဒ မြန်မာ့ကျေးလက်တေးသံများ ၁၂) ကျေးဇူး။ ကျွန်တော်တို့ခေတ် (၁၉၆၂-၆၃)  ၈ တန်းရောက်တော့ ဦးကြင်ဥ ပဒေသာသီချင်းများ သင်ကြရပါတယ်။ ကဗျာတွေနဲ့အတူ စာလုံးပေါင်းသတ်ပုံတွေကိုပါ အလွတ်ရတယ်။  ခုခေတ်မှာတော့ ဦး(တစ်)ဥ ကဗျာတွေ ပေါ်နေပြီ။ ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

၁။ မင်္ဂလာပါဆရာ မိုးခါးရေ သောက်တာတော့မဟုတ်ဘူး၊ တစ်ရွာလုံးနဲ့ တစ်ယောက် တမြို့နယ်လုံးနဲ့ တယောက် အဆင်မပြေလောက်ဘူး ထင်လို့ပါ။ ပြီးရင် တလုံး နဲ့ တစ်လုံး ကလည်းတန်ဖိုးမတူကြဘူး၊ နံပါတ် တစ် က၊ တခု မဟုတ်လောက်ဘူး၊ တစ်ခု ပဲဖြစ်မှာပါ ခွင့်တလ ယူမလား၊ ခွင့်တစ်လ ယူမလား တနှစ်လား၊ တစ်နှစ်လား တပုဒ်လား၊ တစ်ပုဒ်လား တစ်ယောက်လား၊ တယောက်လား။ ရှိတော့ရှိတယ် ဗြုန်းစားကြီး တစ်ဗြုန်း တဗြုန်း တဖြုတ်ဖြုတ် နေရာတိုင်းမှာ တစ် က အရေးမပါပါဘူး နေရာကိုသာ သူကယူတာပါ ၂။ ဆရာမှာလဲ တ နဲ့ တစ် ရောဂါ မပြီးသေးဘူးလားဗျာ လက်ခံပါတယ် မကြာခဏ အပြောခံရရတယ်။ အပြောတော့မဟုတ်ပါ၊ စာရေးပြီးသာ ပြောကြတာ။  အမြင်ကပ်သူတွေက တချို့ ကက်ကက်လန်ရန် တွေ့သူတွေက တချို့ ဆရာဝန်ပဲ ဆေးသာကုပါတဲ့ ဘလော့ရတဲ့အထိ စော်ကားမော်ကား ရေးသူတွေက တချို့ လက်သင့်ခံသူတွေလည်း တိုးတိုးလာတယ်။ ဆက်ရေးနေပါမယ်။ ဖရင်း ၅၀၀၀ ကနေလျှော့တိုင်း နာရီမဆိုင်းပဖြည့်လို့ရသေးတယ်။ ဒေါက်တာသန်းထွန်းကို စစ်ကူတောင်ဦးမယ်။ "အများနဲ့တယောက် အများက လွန်တယ်ထင်ပါတယ်" တဲ့။ ဒေါက်တာသန်းထွန်းလို ပုဂ္ဂိုလ်မျိုးကလည်း ထပ်ပေါ်ဘို့ မလွယ်ရေးချ မလွယ်။ စာလုံးပေါင်းသတ်ပုံပျောက်ဆေးကိုတော့ အလကားပေးလည်း ယူသူမရှိ။ ရောင

Tint Swe ရှေ့ဖြစ်ဟောနိုင်စွမ်းရှိသော ကာတွန်းဆရာ ၁၀နှစ်ကျော်က ရေးခဲ့တဲ့ ကာတွန်းပါ။ ( Win Aung) ကွန်ဂရက်ကျူလေးရှင်း။ Win Aung ကျေးဇူးပါဆရာ ရှေ့ဖြစ်ကိုဟောနိုင်တာမဟုတ်ပါဘူး မြန်မာပြည်က ခေတ်တွေ စနစ် ပြောင်းသွားပေမယ့် အမူအကျင့် စရ်ိုက်တွေက မပြောင်းတော့ ၁၀နှစ်ကျော်လည်း ခုထိမှန်နေတာပေါ့ ကျနော်မပြောနဲ့ စစ်ကြိုခေတ်က ဆရာကြီးဦးဘဂျမ်းကာတွန်းတွေလည်း ခုထိလတ်ဆပ် ခေတ်မီနေတယ်ဆ ရာရေ ကျနော်တို့ လူ့အဖွဲ့အစည်းဟာ ဘာမှ တိုးတက်ပြောင်းလဲခြင်းမရှိသေးဘူးဆိုတာ ပြသနေတဲ့သဘောပါပဲဆရာ။ Tint Swe စိတ်ဓါတ်တွေ၊ လုပ်ရပ်တွေ၊ မပြောင်းသော်လည်း စာလုံးပေါင်းသတ်ပုံကိုတော့ ပြောင်းပါသည်။ စာလွဲသော် မွဲ၏။ အနာဂတ်ကာတွန်းဆရာတွေကနေ အဲဒီနိုင်ငံတော်ကြီးမှာ စာလုံးပေါင်းသတ်ပုံကို မှန်ရာကနေလွဲ၊ လွဲရာကနေ ပြန်လည်တည့်မတ်နိုင်လာပြီလို့ ရေးဆွဲနိုင်ကြပါစေသတည်း။ သတ်ပုံမှားသောညတွေ ကုန်ဆုံးပါစေသတည်း။ ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

(ဒဂုန် ဦးစန်းငွေ) ရှေးစာကဗျာများ ကျေးဇူး။ ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

(ဒေါက်တာမောင်ဖြူး) (၁)  အရီးကြီးတပါး မြင်းစီး၍ တရံခါက ပွဲဈေးသွားသည်ကို သင်တို့ ကြားဖူးပါစ။ ၎င်းထက် ကိုင်တွယ်၍ လွယ်သော သတ္တဝါမရှိ တခွန်းဖြင့် ခွာဆုန်ပြေးရာက ၎င်းရပ်၏။ သို့ရာတွင် ဟေးဟု တခွန်းမျှ အရီးဆိုလျှင် စိတ်ဆောင်၍ တအားကုန် ၎င်းပြေးပြန်တော့အင်။   ။ (၂)  နေမင်းသည် တောက်ပစွာ ထွန်းလင်းနေခိုက်တွင် မြို့တံခါးအနီးသို့ အရီးရောက်သွားလျှင်။ လိုချင်တောင့်တသော သူ့မျက်စိတို့ မြင်ဘိ ချုံတွင်းရှိ ဆီးပင်နှင့် ၎င်း၏ ဆီးသီးမှည့်။ စိမ်းစိုမြင့်ပါးသော အကိုင်းအခက်တို့ဝယ် လှပကြီးမားသော ဆီးသီးမှည့်များ ပေးတယ်။   ။ (၃)  အစာရေစာ မွတ်သိပ်သော အရီးသည် အသီးကို တမ်းတလည်း ဆူးကြောင့် ကျောချမ်းပြီ။ တခွန်းဖြင့် ခွာဆုန်ပြေးသော မြင်းကိုရပ်ကာ ၎င်း၏ ကျောက်ကုန်းထက် သူရပ်၏ မတ်စွာ။ ဆီးသီးကို ဆွတ်စားကာ ကုန်းနှီးထက် သူရပ်၏ သခင်ကိုဆောင်ကာ ဆီးပင်အောက် ၎င်းရပ်ဘိ။  ။ (၄)  အမှန်ပင် သူတွေး၏၊ “ငါ့မြင်းသို့ သော သတ္တဝါ ကမာ္ဘပေါ်တွင်ရှာက တွေ့နိုင်မည် မဟုတ်ပါ။ ကြည့် သည်မှာ ငါရပ်၏        (ပတ်ဝန်းကျင်ကို သူ ကြည့်၏။) မြေကြီးပေါ်တွင် ရပ်နေသကဲ့သို့ မြဲလှဘိ။ သို့သော် ဓာတ်မသိသူ ခရီးသည် ရောက်လာလျှင်  (အကျိုးယုတ်စေရန် မအောက်မေ့ဘဲ ဟေးလိုက်လျှင်)

ပိုစတာဆောင်ပုဒ် ၂ မျိုးတွေ့ပါတယ်။ မနေ့ကအထိတော့ အမှန်အတိုင်းသာ တညီတညာတည်း ရေးထားတယ်။ ကနေ့တခါ ၅၀% မှန်၊ ၅၀% မမှန်။ အပြစ်တင်ရန် မဟုတ်ပါ။ လက်ရှိမြန်မာအဖွဲ့က - "တစ်နည်းတစ်လမ်း" "တစ်နေကုန် တစ်နေခန်း" "တစ်နည်းတစ်ဖုံ" "တစ်ပေါက် တစ်လမ်း" "တစ်ပိုင်း တစ်စ" လို့ ရေးခိုင်းထာတဲ့တိုင်ပြည်မှာ။ "တနေ့တခြား" ကိုတော့ "တစ်နေ့တခြား" တဲ့။ "တစေ့တစောင်း" "တချို့တလေ" "တစိုးတစိ" "တထေရာတည်း" လို့လည်း ရေးခိုင်းပြန်သေးတယ်။ ဓါတုဗေဒမှာ ဟိုက်ဒရိုဂျင် ၂ လုံးနဲ့ အောက်စီဂျင် ၁ လုံးပေါင်းရင် ရေလို့ အသေမှတ်ရင် ၁၀၀% မှန်တယ်။ မြန်မာစာမှာ ပေါင်းချင်တာကို ပေါင်းချင်သလိုပေါင်းရမလိုလို။  ကျွန်တော်ကတော့ သန့်ပြီးအေးနေတဲ့ရေကိုသာ တတိုင်းတပြည်လုံးက သောက်ကြရစေချင်ပါတယ်။ ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

၁။ ထဲနဲ့တည်းကိုလည်း အသုံးရောကြတယ်။ တယောက်တည်း၊ တယောက်ထဲ၊ ခဏခဏမှားတတ်ပါတယ်။ ဒီထဲမှာ၊ ထဲ တကတည်းမှဘဲ၊ တည်း ဇဝေဇဝါ ဖြစ်ရင် ဝေါဟာရရှောင်ပြီး ရေးလိုက်ရတယ်။ ၂။ စနစ်တမျိုးထဲ ကျင့်သုံးရန်၊ စနစ်တမျိုးတည်း ကျင့်သုံးရန်၊ အမျိုးသားကျန်းမာရေးစီမံကိန်းစံနစ်လား စနစ်လားဆရာ။ National Health Plan မြန်မာ version စာမျက်နှာ 15 pdf စာမျက်နှာ 27 မှာတွေ့လို့ပါ။ ဘယ်ဟာက အမှန်လဲခင်ဗျာ။ လေးစားစွာဖြင့်။ စံနစ်တမျိုးတည်း ကျင့်သုံးရန်က မှန်ပါမယ်။ ၃။ ဆရာမေးပါရစေ။ တခါတည်း၊ တယောက်ထဲ သတ်ပုံမှန်လေးပြောပြပါဦး။ တည်း နဲ့ ထဲ ရောထွေး ရေးခဲ့ကြပါတယ်။ အခုနောက်ပိုင်းမှာ ခွဲခြားရေးလာတယ်။ အိပ်ထဲမှာ တယောက်တည်းရှိသည်။ အရင်က ရေးထားခဲ့တာတွေကိုတော့ မပြင်သင့်ပါ။ တချစ်တည်းချစ် တချစ်တည်း ချစ်တာ ဘာကြောင့် ဆိုသည် ဟိုယခင် ဗြဟ္မာကအတည် ကမ္ဘာစသည် မြေဆီမြေလွှာ သင်းရနံ့ အရသာ ဗြဟ္မာကြီးတွေဟာ ကမြင်းပြီးတော့ ခံတွင်းသွင်းလို့ စားမျိုရှာသည် ကိုယ်ရုန့်ရင်းလို့ အချို့အဆင်းလှ အချို့အဆင်းမလှ လှတဲ့သူက မဲ့မထီ အတိမာနကြောင့် ကိုယ်ရောင်ညှိုးပျောက် ရသပထဝီကွယ်သည် ရင် နဲ့ ယင်လည်း အဲလိုဘဲ ရေးခဲ့ ပြောင်းလာပါတယ်။ မောင်ဝပု နှင့် မဖြူစင် အင်း ငါလဲ သူ့အတိုင်း လိုက်လုပ်ယင်

ဟုတ်ကဲ့ရှင့် မြန်မာစာပေကို ချစ်မြတ်နိုးတဲ့ ဆရာရဲ့ စိတ်ဓာတ်ကို လေးစားပါတယ်ရှင့် ဒီလို ကွန်မင့်မျိုး တခါတခါလာပါတယ်။  “ဝမ်းနည်းရမှာလား ဝမ်းသာရမှာလား မိသိန်းကြည်” လို ဖြစ်ပါတယ်။ မိခင်ဘာသာစကား၊ မိခင်တိုင်းပြည်၊ မိခင်ယဉ်ကျေးမှုတွေကို မချစ်တဲ့သူ ရှိသင့်ပါသလား။ ဖြစ်သလို မှန်မှန်မှားမှာ စာရေးတယ်ဆိုတာက မိခင်ကို နွဲ့ဆိုးဆိုးတာနဲ့ မတူပါ။ တကျပ်တန်ခေတ်ကလို ရေးသင့်ကြပါတယ်။ ကာတွန်းမြင့်သိန်း၏ စံရွှေမြင့် - ဝမ်းနည်းရမှာလား ဝမ်းသာရမှာလား မိသိန်းကြည် ၁၉၇၁ နိုဝင်ဘာလ၊ ပထမအကြိမ် စာမျက်နှာ ၆၄ https://www.facebook.com/media/set/?set=a.2058706211026075&type=3&comment_id=2646540812242609 ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

(ကန်တော့) အကဝါသနာပါတဲ့ မိတ်ဆွေတဦးက ပုံတခု တင်ထားတယ်။ သူ့နားမှာ တယောက်က ပတ္တလား၊ တယောက်က စည်းနဲ့ဝါး။ အကသည်လည်းကောင်း အတီးအမှုတ်သည်လည်းကောင်း စည်းဝါးကျနေရင်ရပြီး၊ သတ်ပုံမမှားပါ။  အဆိုမှာလည်း နောက်ခံမှာ သီချင်းစာသား မပါရင် စာလုံးပေါင်း မမှားပါ။ ဆရာဦးဝင်းတင်က ခြေမှာစကား လက်ဖျားကဗျာ မျက်နှာဇာတ်လမ်းလို့ ရေးထားတယ်။ ကဗျာရေးသူ သတ်ပုံမှားတော့ သွားရော။ ဇာတ်လမ်းရေးတာ စာလုံးပေါင်း မမှန်တော့ မဟန်တော့ပါ။ စကားလည်း ပီအောင် မှန်အောင်မထွက်လို့ကတော့ ထစ်အဖြစ်ရော။ ကန်တော့။ ထစ်အ နှင့် တစ်အ ခေတ်မှာ တပင်တိုင်လို့ မရေးရဆိုဘဲ။ ပုံ = တပင်တိုင်အက မင်းသမီး-ဇင်ယော်မေ ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

တနှစ် သည် တစ်နှစ် မဟုတ်။ ငါ့နွားတကောင် ဘို့တထောင် (ကြက်ဟင်းခါးသီး) ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

ခရန်းသီးလို့လည်း အရင်ကရေးတယ်။ မရန်းသီးက အမှန်ပေမဲ့ သိသူက ရှားတယ်။ - ခရမ်းသီး မဟုတ်ဘူးလားဆရာ မရမ်းသီးနဲ့ ခရမ်းသီးက တော်တော်လေးကွဲပြားပါတယ် ကျနော်တို့ မြင်းခြံ တောင်သာ ဆမိတ်ခုံ(ဆီမီးခုံ) ဘက်ကတော့ ခရမ်းခေါင်းသီးလို့ ခေါ်ကြတယ်ဆရာ တောခရမ်းသီးက အပေါ်ယံ ခရမ်းရောင်ရင့်ရင့်နဲ့ အရေခွံက အတော် တင်းပြီးပြောင်ချောချောနဲ့ပါ အဲ့ဒါ ကြောင့် ခရမ်းသီး ချက်ရင် အပေါ်ယံက ခရမ်းရောင် အရည်ခွံကို ဓား နဲ့ သင်(နွာ)ပစ်ကြရပါတယ် ခရမ်းသီးက ရက်ကြာလို့ နွမ်းပြီး ပိန်သွားရင် ဓား မထက်(ပြတ်)တာနဲ့ အခွံသင်လို့မရတော့ဘူးဆရာ အဲ့ဒါကြောင့် ခရမ်းသီးပိန် ဓားတုန်း ဆိုတဲ့ စကားပုံ ကို နားလည်မိခဲ့တာပါ မရမ်းသီး ဆိုတာနဲ့တော့ ဆက်စပ် မတွေးတတ်ပါခင်ဗျာ အဖြေ - ကဝိဓဇသတ်ပုံကျမ်းမှာ ခါးရန်းပင်၊ ခါးရန်းသီးလို့ ရေးထားတယ်။ နရသီဟပတေ့မင်းဟာ နေ့လယ်နေ့ခင်း အိပ်နေရာကနိုးထတဲ့အခါ အနားမှာရှိတဲ့အရာတခုခုနဲ့ အပျိုတော်တွေကို ပစ်ပေါက်လေ့ရှိပါသတဲ့။ အမတ်တွေက အပျိုတော်တွေ သက်သာရာရစေအောင် အသီးတမျိုးထားပေးတယ်။ ထိမှန်ခံရတဲ့ အပျိုတော်တွေ ခါးရန်းသွားကြရာကနေ ခါးရန်းသီးလို့ ပါးစပ်ရာဇဝင် တွင်ပါသတဲ့။ ကျွန်တော်ကတော့ မယုံ။ တရုပ်ပြေးမင်းလည်း နတ်ရွာစံ (ငရဲရောက်)၊ သူ့အမတ်တွေလည်