၁။ ဆရာ မြန်မာစကားမှာ အရမ်း ဆိုတဲ့ စကားလုံး / စကား ရှိပါသလား။ သမီးလည်း သေချာမသိပါ။ တစ်ခါ(တခါ)ကတော့ ဖတ်ဖူးတဲ့စာအုပ်ထဲမှာ အရမ်း ဆိုတဲ့စကားမရှိပါတဲ့။
ထမင်းအရမ်းစားတာပဲလို့ ပြောမည့်အစား ထမင်းသိပ်စားတာပဲ ထမင်းတွေ အင်မတန်စားတာပဲ ထမင်းတွေအလွန်စားတာပဲလို့ ပြောမှ မှန်မယ်လို့ ပြောပါတယ်။ ဟုတ်ပါသလား။
၂။ ဆရာ အရမ်း ရဲ့အဓိပ္ပါယ်က မြန်မာစာမှာ ရမ်းကားတာကလွဲပြီး တခြားရှိသေးလားခင်ဗျာ။ လက်ရှိလူတွေပြောနေတာ အထူးသဖြင့် Presenter တွေ၊ စင်ပေါ်တက်ပြောနေတာ၊ နားကြားပြင်းကပ်ရပါတယ်။ အရမ်း၊ ပေါ့နော်၊ ဒါ၊ ဟုတ်ကဲ့ပါ၊ ဒီအလုံးကြီးလေးလုံး ပတ်လည်ရိုက် အပ်ကြောင်းထပ်တတ်ရင် Presenter ဖြစ်နေပြီဆရာ။ ကျွန်တော်တော့ အရမ်း ကို ကောင်းတဲ့အသုံးအနှုန်းအဖြစ် ခံစားလို့မရဘူးဆရာ။ ဆရာ့အမြင်လေးသိပါရစေ။
အရမ်းက ဘန်းစကားဖြစ်လို့ မူရင်းဆိုလိုချက်နဲ့တော့ မညီပါ။ များတာ၊ ကဲတာကိုပြောလိုတာ ဖြစ်ပါမယ်။ ဘန်းစကားတွေက ပြောင်းတယ်။ တချို့စာလုံးတွေသာ ကြာကြာခံတယ်။ တချို့ ကျန်ရစ်တယ်။ တချို့ကတော့ ခဏနဲ့ပျောက်တယ်။ အရန်းလို့ရေးရင်တော့ ဆိုလိုချက် ပျက်တယ်။ မွင်းဂါး၊ မွန်ငါး၊ ပြောကျိတွေ မသုံးသလောက်နည်းလာပြီ။ ကျယ်မ ဖြစ်လာတယ်။ တချို့ဘန်းစကား ခေါ်ခေတ်သုံးတွေက ရိုင်းစိုင်းတယ်။ သူ့နေရာနဲ့သူဆိုရင် တော်သေးတယ်။ စင်ပေါ်ကနေပြောသူရဲ့အဆင့်အတန်း နိမ့်တယ်။ အွန်လိုင်းကြော်ငြာတွေမှာလည်း အဲလိုဘဲ။ ရောင်းကုန် ခပ်ညံ့ညံ့ကို ခပ်ညံ့ညံ့အသုံးစကားတွေနဲ့ ရောင်းနေကြတယ်။ ရောင်းရတယ်ထင်ပါတယ်။ ဝယ်ချင်သူတွေရဲ့ အဆင့်အတန်းနဲ့ညီလို့ ဖြစ်ပါတယ်။
၃။ မင်္ဂလာပါဆရာ ဗိုက်အရမ်းဆာတယ်။ အရမ်းဗိုက်ဆာတယ်။ ဘယ်အသုံးက မှန်တာပါလဲဆရာ။ ၂ခုစလုံးရော သုံးလို့ရလားဆရာ။ ကျေးဇူးပြု၍ ဖြေကြားပေးပါဦးဆရာ။
'အရမ်း' ဆိုတာ ကြိယာဝိသေသန။ 'ဆာတယ်' က ကြိယာ။ ဥပမာ -
'မြန်မြန်' ပြေးသည်။ 'အလွန်' သဘောကျသည်။ 'မတရား' ဆိုးဝါးသည်။
အဲဒါကြောင့် 'အရမ်း ဆာသည်' က မှန်ပါမယ်။
စကားပြောရာမှာတော့ ဆာလိုက်တာ အရမ်းဘဲ။ လှလိုက်တာ အလွန်ဘဲ စသဖြင့် ပြောကြတယ်။
ဗိုက်အရမ်းဆာတယ် နဲ့ အရမ်းဗိုက်ဆာတယ် နှစ်ခုလုံး မမှားပါ။
ဆာတယ်လို့ အသုံးများပေမယ့် တချို့က ဗိုက်ဆာတယ်လို့ ပြောကြတယ်။ အရမ်း ဝိသေသနက ဗိုက်ကို အထူးမပြုရ။ ဆာတာကိုသာ အထူးပြုရမယ်။
မြန်မာအဘိဓာန် အကျဉ်းချုပ် (၁၉၈၀) အရ -
အလွန် အဆင်းလှ၏။
အလွန်အကြူး မစားသုံးရာ။
အရမ်း နဲ့ မိုက်
၄။ “အရမ်း” ဆိုတဲ့ ကြိယာဝိသေသနကို ကောင်းတဲ့အဓိပ္ပာယ်ကို ပြောတဲ့ညွှန်းတဲ့အခါမှာ မသုံးရဘူးလို့လည်း ပြောတာကြားဖူးထားပါတယ်ဆရာ။ ဥပမာ - “အရမ်းကျေးဇူးတင်တယ်။” ဒီလိုမျိုးမှာ “အရမ်း”ဆိုတဲ့အသုံးကို မပြောရပါဘူးတဲ့ ဆရာ။ အကျိုးအကြောင်း ဆီလျော်ပါရဲ့လားဆရာ။
ဘန်းစကား၊ ခေတ်စကားတွေမှာ ထောက်ပြစရာတွေတော့ ရှိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ စကားလုံးကို၌က စံကိုက်ဝေါဟာရတွေ မဟုတ်ကြပါ။ သတ်ပုံကျမ်းတွေမှာ ပါခဲတယ်။
ဥပမာ 'မိုက်တယ်' ဆိုတာ မယဉ်ကျေးဘူးလို့ ပြောချင်တာမဟုတ်တဲ့သဘောလည်း သုံးကြတယ်။ "ဒီဇာတ်ကားက သိပ်မိုက်တာဘဲ"။ "ဒီဇာတ်လိုက်က အရမ်းမိုက်တယ်"။ 'ခပ်မိုက်မိုက်ဘဲ' ဆိုတာ လူရမ်းကားကို ဆိုလိုတာ ဟုတ်ချင်မှ ဟုတ်မယ်။ "မင်းက ဒီအဝတ်အစားနဲ့ မိုက်တယ်နော်'။
"အရမ်းလှတယ်" ဆိုတာ ဘန်းစကာအနေနဲ့တော့ ပြောလေ့ရှိကြတယ်။
'အရမ်း' ဆိုတာ ရမ်းကားတယ်လို့ ဆိုလိုတာ ဟုတ်ချင်မှ ဟုတ်ပါမယ်။
အရန်းအတား = ကာဆီးစောင့်ရှောက် (ယခင်အသုံး)
အရမ်း = အလွန်အကဲ (ခေတ်သုံး)
ကျွန်တော်က အကုန်သိတာတော့ မဟုတ်။ မြန်မာစာပညာရှင်လည်း မဟုတ်ပါ။
ဒေါက်တာတင့်ဆွေ
Comments
Post a Comment