Skip to main content

စုန်းပြူး


(၁)

ျမန္မာစာ ျမန္မာစကား  

" စုန်းပြူး"ကို မြန်မာအဘိဓာန်က

ဒီလိုဖွင့်ပါတယ်။ ရင်းမြစ်မပါပါ။

စုန်းပြူး၊ ကြိ -၁၊ အများနှင့်မတူ 

တစ်မူကွဲလွဲဖောက်ပြန်သည်။ 

၂၊ ပဲစေ့ကို ရေစိမ်ရာတွင် မပွဘဲနေသည်။

ဒီတော့ စုန်းပြူးမှာပါတဲ့ စကားလုံးတွေကို ခွဲကြည့်ပြီးအဓိပ္ပါယ် ပြန်ပေါင်းစပ်လိုက်ရင် ယုတ္တိရှိတဲ့ ရင်းမြစ်တစ်ခုထွက်လာမလား၊ ခွဲကြည့်ရအောင်ပါ။

(စုန်း+ ပြူး)

စုန်း၊ န- ပြုစားတတ်သည်ဆိုသော လောကီအတတ်ပညာသည်။

ပြူး၊ နဝိ- အပြင်သို့စွန်းထွက်နေသော၊ ထင်ရှားမြင်သာအောင်ကြီးသော။

(ဒီနေရာမှာကျွန်တော့်ကောက်ချက်နဲ့ဆီလျော်နိုင်တဲ့ ဖွင့်ဆိုချက်ကိုသာယူတာပါ) ကျွန်တော်တို့များသောအားဖြင့် "စုန်းပြူး" ဆိုတာကိုဒီလိုသုံးလေ့ရှိပါတယ်။

"စုန်းပြူး" ပါနေတာကိုး။

"စုန်းပြူး" ပါနေတာ မင်းမတွေ့ဘူးလား။ စသည်...

ဒီတော့ " စုန်း" ဆိုတာရဲ့ ဂယက်အနက်ကို အားလုံးသိပြီးသားပါ။ အကောင်းမြင်အနက်မရှိပါဘူး။ အဘိဓာန်ဖွင့်ဆိုချက်ကလဲ ဒီသဘောပါပဲ။ ဒါကြောင့်ကျွန်တော်ကတော့ စာပေအဘိဓာန်အထောက်အထားအရ ဒီလိုထင်ပါတယ်။ စုန်းပြူးပါနေတယ်၊ စုန်းပြူးဆိုတာ စာလုံးအဓိပ္ပါယ်အရ၊ " စုန်း" က နာမ် "ပြူး"ဆိုတာ နာမဝိသေသနလို့ဆိုထားတော့ {စုန်း (နာမ်)+ ပြူး( နာမဝိသေန)= စုန်းပြူး (ပေါင်းစပ်နာမ်) ဖြစ်ပြီးတော့ အဓိပ္ပါယ်က "မနှစ်သက်ဖွယ် အများနဲ့မတူ ထင်သာမြင်သာရှိနေသော ပုဂ္ဂိုလ်,ပစ္စည်း" စသည်ကို ဥပစာစကားလုံးအနေနဲ့ သုံးတာလို့ ကောက်ချက်ချကြည့်လိုပါတယ်။ ရင်းမြစ်ကလဲ ဒီကပဲလာတာလို့ ယူဆလိုပါတယ်။ (ဟုတ်,မဟုတ် မေးတာမဟုတ်ပါ။ ကျွန်တော့် အတ္တနောမတိ သာပါ။ ကြိုက်ရင်ယူပါ။ မကြိုက်ရင်ပယ်ပါ။ ကျွန်တော် ရှာဖွေ့ကြည့်သလောက် ခိုင်မာတဲ့ သက်ဆိုင်ရာနယ်ပယ် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ပညာရှင်ရဲ့ ရင်းမြစ်ဖွင့်ဆိုချက် မတွေ့လို တင်ပြခြင်းသာပါ။)

(၂)

Thein Myat

စုန်းဟာ စွန်းတာ၊ စူးတာကိုပြောတာလို့ယူဆပါတယ်။ စူးတယ်ဆိုတာဟာ စူတာနဲ့လည်း တူပါတယ်။ ဆိုတော့ ချွန်ထွက်နေတယ်။ ကွဲပြားနေတယ်ဆိုတဲ့သဘောပါပဲ။ အဲဒါကြောင့် စုန်းပြူးပါတယ်ဆိုတာဟာ အများနဲ့မတူဘဲ ချွန်ထွက်နေတဲ့ကွဲပြားနေတဲ့အရာဟာ ပြူးပြူးကြီးထင်ထင်ရှားရှားကြီးဖြစ်နေတယ်လို့ပြောတာပါပဲ။ စုန်းဟာ စွပ်တယ်၊ စွဲတယ်ဆိုတဲ့အဓိပ္ပာယ်လည်းရပါတယ်။ မကောင်းတဲ့စုန်းဆိုတာက အစွပ်စွဲခံရတယ်ဆိုတဲ့စကားက လာတယ်လို့ယူဆပါတယ်။ ကျော်အောင်စံထားဆရာတော်ကြီးကတော့ စုန်းဟာ စုံကနေလာတာလည်း ဖြစ်နိုင်တဲ့သဘောပြောပါတယ်။ အစုံတတ်တဲ့သူပေါ့။ ဒါပေမဲ့ နသတ် သတ်ပုံနဲ့ မကိုက်ညီဘူးလို့ သူ့ဘာသာ မှတ်ချက်ပြုထားတာကိုလည်း တွေ့ရပါတယ်။

(၃)

စုန်းပြူး (ဝစ်ရှင်နရီ)

ရေစိမ်ရာတွင် မပွဘဲနေသည့်ပဲစေ့။

စုန်းပြူးကလေးတစ်စေ့ကိုဝါးမိမှ။ မြန်မာ့အလင်း။ ၂၅-၁၀-၅၁။

(၄)

ကျွန်တော့ လေ့လာချက်

မြန်မာအဘိဓာန် အကျဉ်းချုပ် (၁၉၇၈)

စုန်းပြူး

(ကြိ)

၁။ ပဲစေ့ မပွပဲ မာကျစ်နေသည်။ စုန်းကြူးသည်။ 

၂။ လုပ်ရိုးလုပ်စဉ် ဖြစ်ရိုးဖြစ်စဉ်မှ ဖောက်ပြန် ကွဲလွဲသည်။ ဒေါ်ဒေါ်တယောက်ဟာ စုန်းပြူးပြီး ရပ်ရွာကလေးကို စွန့်ပစ်ခဲ့တယ်။

၃။ ချို့ငဲ့သည်။ ခေသည်။ ချို့ကတထူး၊ ကံစုန်းပြူးနှင့်၊ ဉာဏ်ရူးမွဲတေ။

ပြူး

မြန်မာအဘိဓာန် အကျဉ်းချုပ် (၁၉၇၉)

ပြူး (နဝိ)

ဝန်းဝိုင်းကျယ်ပြန့်သော။ မျက်စိပြူးသော မိန်ကလေး။

ပြူး (ကြိ)

အပြင်သို့ စွန်းထွက် ကဲပြူစေသည်။ မျက်စိကို ပြူး၍ ကြည့်ခြင်းမျိုးလည်း မဟုတ်။

ပြူး (ကြိ)

စုပြုံရောဖက်သည်။ (နှစ်လုံးပြူး၊ တပြူးနှစ်ပြူး စသည် အသုံးရှိသည်။)

ပြူးကလူး ပျာကလာ

ပြူးတူး ကြောင်တောင်

ပြူးတူး ပြဲတဲ

ကျွန်တော်တို့ ငယ်ငယ်ကတည်းက စုန်းပြူးစာလုံး ပြောဆိုကြတယ်။ ဖတ်ရတယ်။ အများထဲက ထူးနေတာကို ဆိုလိုတယ်။ ထူးတယ်ဆိုတာ အများအားဖြင့် အရည်အသွေးမမီတာမှာ သုံးပါတယ်။ ညံ့ဖျင်းတာမဟုတ်ပေမဲ့ သူများနဲ့မတူ တမူထူးတာကိုလည်း စုန်းပြူးလို့လည်း ချစ်စနိုး ပြောဆိုကြပါသေးတယ်။ ကိုးကားချက်တွေထဲက နိုင်ငံတော်မူ တဝမ်းပူသတ်ပုံအမှားတွေကို မပြင်လိုက်ပါ။

ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

Comments

Popular posts from this blog

ပဲ နဲ့ ဘဲ ဋီကာ

၁။ ပဲမှန်သမျှ ဘဲလား ဆရာခင်ဗျ အငြင်းအနေနဲ့မှ ဘဲ သုံးရတာလားဗျ ခွဲခြားမသိလို့ပါဆရာ ၂။ ဆရာခင်ဗျာ 'ပန်းပန်လျက်ပဲ' မှားတယ်ဆိုတော့ ပဲနဲ့ဘဲ အသုံးလေးရှင်းပြစေလိုပါတယ်ခင်ဗျာ ၃။ ပဲ နဲ့ ဘဲ သုံးတာ ပုံထဲကအတိုင်း မှန်လား မှားလား ဆိုတာ သိချင်ပါတယ် ဆရာ။ ၄။ ချောင်းအစွယ်လား ချောင်းအဆွယ်လားဆရာ မူကွဲတွေကလည်း ကွဲဘဲကွဲနိုင်လွန်း ၅။ မနက်စာ စားပဲဖြစ်ဖြစ် အဆာပြေလေးဖဲဖြစ်ဖြစ် - ဖဲဆိုတာ ဖဲရိုက်တာ။ ၆။ အထင်ကရအစားအစာ တစ်ခုဖဲလေနော် - တခုပဲ (ဘဲ) လေနော်လို့ ရေးရ။ ‘တစ်ခု’ ဆိုရင် မျိုမကျတဲ့အစားအစာ။ ဖဲဆိုတာ ဖဲရိုက်တာ။ ၇။ ငါပဲလုပ်မယ်လားဗျ ပဲ လား ဘဲ လား ဇဝေဇဝါဗျ ၈။ ပဲနဲ့ဘဲကို အမြဲမှားပါတယ် ဒါပဲလို့ပြောယင် အမှားပါလားရှင် - ပန်းပန်လျက်ပဲ မှားတယ်။ ဆိတ်အုပ်ကဗျာ။ - သူငယ်ချင်းလို့ပဲ ဆက်၍ခေါ်မည်ခိုင် မှားတယ်။ သူငယ်ချင်းလို့ပဲ ဆက်၍ခေါ်မည် ဆိတ်မ။ ဗေဒါလမ်း ညိုပြာပြာ လတာပြင်ခြေရင်း လှိုင်းတက်ရာ ဗေဒါတက်၊ လှိုင်းသက်ရာဆင်း။ ဆင်းရလဲ မသက်သာ အုန်းလက်ကြွေရေပေါလော၊ မျောစုန်လို့လာ အဆင်းနဲ့အလာ၊ ဗေဒါမ အထွေး အုန်းလက်ကြွေ သူ့နံဘေး၊ ဆောင့်ခဲ့ရသေး။ ဆောင့်ခဲ့လဲ မသက်သာ နောက်တချီ ဒီတလုံးက၊ ဖုံးလိုက်ပြန်ပါ မြုပ်လေပေါ့ ပေါ်မလာ၊ မဗေဒါအလှ တလံကွာ လှ

ရှေးရေစက်

ရေး - ရွှေတိုင်ညွန့် ဆို - ဝင်းဦး + မာမာအေး လူမြင်ရင် ချစ်ချင်ဖွယ် ရူပါရုံ ချောလှတယ် သဘောကောင်းတဲ့ သူကလေးရယ် အတူဆုံဖို့ နဖူးစာရေးတယ် ယုံကြည်ဖွယ် မာယာနှောကာ ပြောတတ်တဲ့သက်လှယ်ရယ် နောင်ခါဝယ် မေရှင်ကလေးကို အရေးမစိုက်မှာ အလွန်စိုးတယ် ချစ်မှာလားကွယ်  မေတ္တာထားတယ်  ရှေးရေစက် ကံဆုံတယ် တူနှစ်သွယ် ဆုံဆည်းရတယ် ချစ်စရာကောင်းသူကလေးရယ် မောင့်စိတ်ထဲမှာ စွဲလန်းတယ် အဟုတ်ကိုပြောတာလားကွယ် လိမ်ဉာဏ်တွေပိုတယ်  ကရုဏာထားတာ အဟုတ်ပါပဲ မေတ္တာထားတယ် တကယ့်ကိုပဲ မင်းအလိုရှိရင်မောင့်အသည်း ခွဲကာပေးမယ်  တွေ့ရင်တော့ဖြင့် လွမ်းအောင်ချွဲ နောက်ကွယ်ကျရင်မေ့မှာပဲ အသည်းမှာစွဲတဲ့ ပျိုမေရှင်ကို အလိုလိုက်ရလိမ့်မယ်  တူမောင်မယ် မေတ္တာအကြောင်းနဲ့ ပေါင်းဖို့ရာ ဆုတောင်းမယ်  ခင်နဲ့မောင် သစ္စာထား သိကြားနတ်တွေ အကုန်သိတယ် တူမောင်မယ် မေတ္တာအကြောင်းနဲ့ ပေါင်းဖို့ရာ ဆုတောင်းမယ်  ခင်နဲ့မောင် သစ္စာထား သိကြားနတ်တွေ အကုန်သိတယ်  ချစ်တဲ့သူရယ်  ကြိုက်တဲ့သူရယ်  ရာသက်ပန်ရွယ်ကိုးလို့သာ အရိုးကျအောင် ပေါင်းပါ့မယ်  စိုးရိမ်ဖွယ် စိုးရိမ်ဖွယ် ယောက်ျားများဟာ ဖောက်ပြားလွယ် တကယ်ကြောက်အားပိုတယ် ယုံဘူး ယုံဘူး ချစ်ဦးပျိုသက်လှယ်  လူမြင်ရင် ချစ်ချင်ဖွယ် ရူပါရုံ

ယတိဘေဒ ခေါ် မြန်မာစာရေးနည်း

ကျွန်တော် ညက အိပ်မက် မက်ပါတယ်။ ဆောင်းအိပ်မက်က အကျအန။ နေ့ခင်းတုန်းက မိတ်ဆွေတဦးကနေ ဆရာ မြန်မာစာ ပန်ကျူယေးရှင်းအကြောင်း ကျမ်းတစောင်ရေးပါလားတဲ့။ ဟာ - ရာရာစစ၊ ကျွန်တော်က မြန်မာစာကို ဆရာလုပ်နိုင်တဲ့အထိ မတတ်ကျွမ်းပါ။ ဒါပေမဲ့ အိပ်မက်ထဲမှာ ကျမ်းတစောင် ရေးခဲ့တယ်။ မြန်မာစာရေးနည်းထဲက ယတိဘေဒ။ လက်ထဲမှာ လယ်တီဆရာတော်ဦးကေလာသ  (လယ်တီဒီပနီကို ရေးသားတော်၏မူတဲ့ လယ်တီဆရာတော်ကြီး မဟုတ်ပါ) ရေးတဲ့ ယတိဘေဒ ခေါ် မြန်မာစာရေးနည်း “ပီဒီအက်ဖ်” ဖိုင်ကို ရှေးစာကဗျာများနေရာကနေ ရထားတယ်။ ကျေးဇူး။ ယတိ (၁) = ရပ်ခြင်း။ ရပ်တန့်ခြင်း။ ချုပ်တည်းခြင်း။ စောင့်စည်းခြင်း။ ယတိ (၂) = ရဟန်း။ မြန်မာလိုမှာ ယတိပြတ်လို့ ရှိတယ်။ တစုံတခုကို တိတိကျကျ ဆုံးဖြတ်တာမျိုး။ သတ်မှတ်တာမျိူး။ ပိုင်းခြားလိုက်တာမျိုး။ မြန်မာစာရေးသားနည်းမှာ ယတိဆိုတာ စားလုံးတခုနဲ့တခု၊ စကားစုတခုနဲ့တခုကို ပိုင်းခြားခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ အလွယ်ဆုံးနဲ့ အများဆုံးက ပုဒ်ထီးနဲ့ ပုဒ်မ။  ကွန်ပြူတာစာရိုက်နည်းမပေါ်ခင် လက်နှိပ်စက်ရိုက်နည်းမှာ စနစ်တကျသင်ကြရပါတယ်။ ပုဒ်ထီး၊ ပုဒ်မ မဟုတ်ဘဲ တကွက်ခြာ ရိုက်ရတာလည်းရှိတယ်။ အခုခေတ်မှာတော့ “စပေ့စ်ဘား” ခေါ်တယ်။ တကွက် ဆိုတာ နှစ်ကွက် သုံးကွက် မဟုတ်ရပါ။ စာ