Skip to main content

ဒါးတန်း

မကြာခဏ သက်သေခံတွေနဲ့ တင်ပြပါတယ်။ "ဒါး" စာလုံးကို ဖျာက်ဖျက်နေကြတယ်။ လက်ရှိမြန်မာစာအဖွဲ့ထုတ် မြန်မာအဘိဓာန် (၁၉၉၁) ထဲမှာ "ဒါး" စာလုံး သီးသန့်မပါ။ "ဒါ" ပြီးတော့ "ဒိ" ရောက်သွားတယ်။ "ပြဒါး" နေရာမှာတော့ ပါသေးတယ်။ 

မင်းဆွေ ရေးတဲ့ "ဒါး" စာအုပ်ကို "ဓား" လို့တမျိုး၊ "ဓါး" လို့တမျိုး ပြန်ထုတ်နေကြတယ်။

မန္တလေး ဒါးတန်းရပ်ကို အခေါက်ခေါက် ရောက်ဘူးပါသည်။ 

ဒါးတန်းဘိလပ်ရေလည်း သောက်ဘူးပါသည်။

ဒါးတန်းသား သူငယ်ချင်းတွေရှိသည်။ 

ဒါးတန်းသား သူငယ်ချင်းတယောက်ကို ဒါးတန်း ( - ) လို့သာ ခေါ်ပါသည်။

- ဒါးမ နှင့် ဓားမ သည် အဘယ်စာလုံးက မှန်ပါသလဲ။ ဆရာ့ post မှာ ဒါးရာ လို့ရေးထားတာမို့ပါ။ အမှားပါရင် တောင်းပန်ပါတယ်။

- ရွှေထားဗိုလ်၊ ရွှေဒါးဗိုလ်၊ ရွှေဓါးဗိုလ် စသည်ဖြင့်လည်း ကြုံခဲ့ဖူးပါတယ်ဆရာ။

ဦးသာမြတ် သတ်ပုံကျမ်းမှာ ဒါး ရော၊ ဓါး ပါပါတယ်။ ဒါးကို (ဒဒွေး) နှင့် ရေးရိုး မရှိ။ ထီးသုံးနန်သုံး၊ ဗြဲးတိုက် လွှတ်ရုံး ရေးထုံးရေးနည်းများမှာလည်း ဓားပြဟူ၍သာရေးသည်။ (သင်္သကြိုက်) ပါရဒမှ ဆင်းသက်လာသော စကား မြန်မာသုံး ပါ ရရစ်နှင့် ပြဒါးဟု ပြောင်းလွဲးရေဒဟတ် တူသည်။ 

ဒါး

ဒါး (မင်းဆွေ)

ဒါးကြီးပါတိတ်

ဒါးတံဆိပ်မီးခြစ်

ဒါးလက်အုပ်စု၊ အမ်းမြို့နယ်၊

ပြဒါး

ပြဒါးဆိပ်သင့်သည်

ပြဒါးပြာ၊ (ပြဿဒါးဒရက်ဟု ရေးထုံးမရှိ၊ ပျသတားရက်ကိုရှု)။

ပြဒါးရှင်ဘုရားသည် ရွှေတိဂုံစေတီတော်၏ ရင်ပြင် အရှေ့ဘက်မုခ် ဓါတ်လှေကားနှင့် အင်္ဂါဂြိုဟ်တိုင်ထောင့် အကြားရှိ စေတီတဆူ၏ တောင်ဘက်ရှိ တန်ဆောင်းတွင် ရှိသော ကြေးဆင်းတုတော် တဆူဖြစ်ပါသည်။ 

ပြဒါးလုံး = ဘော်သွပ်ပြဒါးလုံးထွက် မထွက်သေလည်း မသေသေးပါ။ မီးရင့်အောင်ဆက်ထိုးရပါမည်။ အပျော့အပြင်းရပါသည်။ (အဂ္ဂိရတ် ဝါသနာရှင်)

ညာတင်ကုပ်ဆိုတာ လောကီပညာမှ ဖိုထိုးလို့ အောင်မြင်တဲ့အခါ အောင်တဲ့ဓာတ်လုံးကို အဲဒီ့ ညာတင်ကုပ် အရုပ်ထဲ ထည့်ထားခဲ့ကြတယ်။ အရုပ်ကိုလည်း ပဒါးယို၊ ပဒါးငုပ်၊ မီးပြတ်၊ ဆန်ကပ် ခုပ်ပိတ် ဆိုပြီး ခုခေတ်လူတွေက သတ်မှတ်ကြတယ်။

"ဒါး" နဲ့ "ဓါး" မူကွဲသတ်ပုံဖြစ်ပါတယ်။ "ဓား" လည်း မှန်။ "ဓါး" လည်း မှန်ပါသည်။ မူရင်းစာရေးသူ ရေးထားတာကို ထင်သလို မပြင်ရပါ။

ကျွန်တော်ကတော့ 'ခွဲစိတ်ဒါး' နဲ့သာ လူနာတွေကို ခွဲစိတ်ကုသပေးပါတယ်။

မန္တလေးသား စာရေးဆရာတဦးက “ဓားတန်းဦးသန့်” လို့စာအုပ်ထုတ်တယ်။ ဆေးကျောင်းမှာ “ဒါးတန်း” က သူငယ်ချင်းတွေရှိပါတယ်။

ဘယ်အချိန် "ပြဓား" လို့ ပြောင်းဦးမလဲ မသိ။

ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

Comments

Popular posts from this blog

ပဲ နဲ့ ဘဲ ဋီကာ

၁။ ပဲမှန်သမျှ ဘဲလား ဆရာခင်ဗျ အငြင်းအနေနဲ့မှ ဘဲ သုံးရတာလားဗျ ခွဲခြားမသိလို့ပါဆရာ ၂။ ဆရာခင်ဗျာ 'ပန်းပန်လျက်ပဲ' မှားတယ်ဆိုတော့ ပဲနဲ့ဘဲ အသုံးလေးရှင်းပြစေလိုပါတယ်ခင်ဗျာ ၃။ ပဲ နဲ့ ဘဲ သုံးတာ ပုံထဲကအတိုင်း မှန်လား မှားလား ဆိုတာ သိချင်ပါတယ် ဆရာ။ ၄။ ချောင်းအစွယ်လား ချောင်းအဆွယ်လားဆရာ မူကွဲတွေကလည်း ကွဲဘဲကွဲနိုင်လွန်း ၅။ မနက်စာ စားပဲဖြစ်ဖြစ် အဆာပြေလေးဖဲဖြစ်ဖြစ် - ဖဲဆိုတာ ဖဲရိုက်တာ။ ၆။ အထင်ကရအစားအစာ တစ်ခုဖဲလေနော် - တခုပဲ (ဘဲ) လေနော်လို့ ရေးရ။ ‘တစ်ခု’ ဆိုရင် မျိုမကျတဲ့အစားအစာ။ ဖဲဆိုတာ ဖဲရိုက်တာ။ ၇။ ငါပဲလုပ်မယ်လားဗျ ပဲ လား ဘဲ လား ဇဝေဇဝါဗျ ၈။ ပဲနဲ့ဘဲကို အမြဲမှားပါတယ် ဒါပဲလို့ပြောယင် အမှားပါလားရှင် - ပန်းပန်လျက်ပဲ မှားတယ်။ ဆိတ်အုပ်ကဗျာ။ - သူငယ်ချင်းလို့ပဲ ဆက်၍ခေါ်မည်ခိုင် မှားတယ်။ သူငယ်ချင်းလို့ပဲ ဆက်၍ခေါ်မည် ဆိတ်မ။ ဗေဒါလမ်း ညိုပြာပြာ လတာပြင်ခြေရင်း လှိုင်းတက်ရာ ဗေဒါတက်၊ လှိုင်းသက်ရာဆင်း။ ဆင်းရလဲ မသက်သာ အုန်းလက်ကြွေရေပေါလော၊ မျောစုန်လို့လာ အဆင်းနဲ့အလာ၊ ဗေဒါမ အထွေး အုန်းလက်ကြွေ သူ့နံဘေး၊ ဆောင့်ခဲ့ရသေး။ ဆောင့်ခဲ့လဲ မသက်သာ နောက်တချီ ဒီတလုံးက၊ ဖုံးလိုက်ပြန်ပါ မြုပ်လေပေါ့ ပေါ်မလာ၊ မဗေဒါအလှ တလံကွာ လှ...

ဒါပေမဲ့

  ဒါပေမဲ့ ဒါပေမယ့် ဘယ်ဟာကအမှန်လဲဆရာ - စာဖတ်ကြဖို့ လိုတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဘယ်လိုစာအုပ်တွေကို ဘယ်လိုဖတ်ကြမလဲ။ (စာဖတ်တဲ့ အလေ့အထ - လူထုဦးလှ) - တမာရွက် နုချိန်မှာ ဆီးချဉ်သီးကလည်း ပေါ်တယ်။ တမာရွက်က ခါးတော့ အခါးကို အချဉ် ကလေးနဲ့ သတ်ပေးမှ အခါး သက်သာတယ် ဟုတ်လား။ အဲဒါ တခြား အချဉ်နဲ့သတ်ရင် ရတော့ ရတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဇီးဆီးသီး ချဉ်ကလေးက ဆီးနံ့လေး မွှေးတယ်လေ။ (အညာနဲ့တမာ လူထုဒေါ်အမာ) - သူက မကစားတာ အနှစ် နှစ်ဆယ် ကျော်ပြီတဲ့၊ ပန်းချီဆရာတဲ့၊ မြနန္ဒာ နာမည်ကြီးလွန်းလို့၊ မြင်ဖူးကြည့်ဖူးချင်လို့ ဖဲဝိုင်းကို လိုက်လာတာဆိုပဲ။ အဖြစ်သည်းလိုက်တာ။ ယောက်ျားများ သည်လိုပဲ။ ဒါပေမဲ့ မြနန္ဒာမှာ သူတကာထက် ဘာများ သာတာရှိလို့လဲကွယ်။ (မောင် ကိုကို နှင့် မြနန္ဒာ၊ ကြည်အေး)) - ဆရာအောင်သင်းရေးတဲ့ မူရင်းစာမှာ ဒါပင်မဲ့ ဟုတ် မဟုတ် မသိပါ။ ဒါပေမဲ့လို့သာ ရေးလေ့ရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လို့လည်း ရေးတာရှိပါတယ်။ ခိုင်နှင့် ကျွန်တော် ဘဝမှာမူ နှစ်လွှာပေါင်းမှ တရွက်ဖြစ်ရသည့် စွယ်တော်ရွက်ပမာသာ ဖြစ်ခဲ့ရသည်။ တလွှာကြွေခဲ့လေပြီမင့် တရွက်မမည်လေတော့သော အထီးကျန် ဤဘဝဝယ် (တက္ကသိုလ်ဘုန်းနိုင်) ဒါပေမဲ့ မဲ့ မယ့် https://burmese-spelling.blogspot.com/2024/09/blog-post_6...

ဂဏန်းရေးနည်း သင်ပုန်းကြီး

တရာ မှာ တ​ယောက်လား တစ်ရာ မှာ တစ်​ယောက် လား ဆရာ ပို့စ် တင်ပါမည်။ ၅-၁၀ ကြိမ်လောက်တော့ တင်ပြထားပြီး။ ဂဏန်းရေးနည်း ဘတ်နည်း ပုံစံ တစ် ၁ နှစ် ၂ သုံး ၃ လေး ၄ ငါး ၅ ခြောက် ၆ ခုနစ် ၇ ရှစ် ၈ ရှစ်ကိုး ၉ တဆယ် ၁၀ Numbers မှား မမှန် လွဲ လျှာရှည် https://burmese-spelling.blogspot.com/2023/06/numbers.html Numbers ဂဏန်းရေးနည်း (၂) https://burmese-spelling.blogspot.com/2022/08/numbers.html Numbers ဂဏန်းရေးနည်း (၃) https://burmese-spelling.blogspot.com/2024/01/numbers.html ဒေါက်တာတင့်ဆွေ