မုံ့တီ ဋီကာ

၁။ မုံ့တီ နဲ့ နန်းကြီးသုပ် အမြဲငြင်းနေရပါတယ်ရှင်။

၂။ နန်းကြီးလား မုန့်တီလား။ ဒေသအလိုက်အခေါ်အဝေါ်မတူကြတာကိုအမှန်/အမှား အငြင်းပွားရန်များဖို့မလိုဘူးလို့ ဆပါတယ်။ 

ဘယ်အရာကိုမဆို စနစ်၊ အစဉ်အလာနဲ့ ခေတ်သဘော သတ်သတ်မှတ်မှတ်ရှိရပါမယ်။

နန်းကြီး၊ နန်းလတ်၊ နန်းသေးဆိုတာ မုံ့ဖတ်အရွယ်အစားကို ပြောတာဖြစ်တယ်။ အတိအကျဆိုရင် နန်းလုံးအရွယ်အစား။ ပန်းထိမ်လုပ်ငန်းမှာသုံးတဲ့ နန်း။ စနစ်နဲ့ တိတိကျကျရှိရတယ်။

မန္တလေးမုံ့တီဆိုရင် နန်းလတ်နဲ့ နန်းကြီးဖြစ်ပါတယ်။

မုံ့တီဆိုတာ မုံ့ပွဲပြင်ဆင်နည်းဖြစ်တယ်။ 

မုံ့ဟင်းခါးနဲ့ ရခိုင်မုံ့တီတို့က အရည်ပါရောထားတာ။ မုံ့လုံးပတ် အသေးစားကို သုံးကြတယ်။

နန်းကြီးမုံ့တီ၊ နန်းလတ်မုံ့တီ၊ နန်သေးမုံ့တီတွေက အသုပ်ဖြစ်ပြီး၊ ဟင်းရည်သီးသန့်ထည့်ပေးပါတယ်။

တချို့အရပ်တွေမှာ နန်သေးအသုပ်ကို မုံ့ဟင်းခါးလက်သုတ်လို့လည်း ခေါ်တယ်။

အရည်ပါတဲ့ နန်းသေးနဲ့သုပ်တာကို တပင်တိုင်မုံ့ဟင်းခါးလို့ ခေါ်တယ်။ ကျွန်တော့ဇာတိ မင်းရွာမှာ ငယ်ငယ်က အဲလိုခေါ်တယ်။

နန်းကြီးမုံ့တီ၊ နန်းလတ်မုံ့တီ၊ နန်သေးမုံ့တီဆိုမှ မှန်ကန်ပြည့်စုံတယ်။ စကားအရာမှာတော့ အလွယ်ပြောလေ့ရှိကြပါတယ်။

ခိုတောင်မုံ့တီကလည်း နန်းလတ်ကိုသုံးတယ် ထင်ပါတယ်။

အရပ်သုံးမှာ နန်းဆိုတာ ပန်းထိမ်လုပ်ငန်းကနေ လာတယ်။ မုန့်မျှင်ကို အသေး၊ အလတ်နဲ့ အကြီးစား ဆန်ခါပေါက်လေးတွေကနေ ဖြစ်စေတယ်။ နန်းတလုံးတည်းမှာ အဓိပ္ပါယ် အမျိုးမျိုးရှိတယ်။ နန်းကြီးစာလုံးနဲ့ဆိုင်တာကိုသာ တင်ပြပါမယ်။

နန်း = ရွှေ၊ ငွေ၊ ကြေး စသည်တို့ကို ပြုလုပ်ထားသော ကြိုးမျှင်။

နန်းကြီး = ဆန်ကြမ်းကို နန်းကြိုးကြီးသဖွယ်လုပ်၍ စင်းနှင့်စားရသောမုန့်။ ကြာဆံကြီး။

နန်းကြိုး = သတ္ထုကို အမျှင်ပြုလုပ်ထားသောကြိုး။

နန်းဆွဲ 

၁။ သတ္ထု၊ ကြိမ်တို့ကို နန်းပေါက်တွင် သွင်း၍ ဆွဲကာ အမျှင်ဖြစ်အောင် ပြုလုပ်သည်။

၂။ သားရေကို ကြိုးငယ်ဖြစ်အောင် ဝိုက်ကာဝိုက်ကာ လှီးသည်။

မုန့်တီနဲ့ မုန့်ဟင်းခါးနဲ့ မတူပါ။ မုံ့ဟင်းခါးဆိုတာ အရည်ပါတယ်။ မုန့်တီက သုပ်ထားတာဖြစ်ပြီး၊ ဟင်းချိုတခွက်နဲ့ စားသောက်ရတယ်။

ကျွန်တော်ဆိုရင် အိမ်မှာ မုန့်ဟင်းခါး များများချက်တဲ့အခါ တနပ်ကို ပုံမှန် မုန့်ဟင်းခါးလို အရည်နဲ့၊ နောက်တနပ်မှာ လက်သုပ်စားပြီး မုန့်ဟင်းခါး ဟင်းရည်ကို သောက်ပါတယ်။ ကောင်းတယ်။

နန်းလတ်နဲ့ နန်းကြီးကိုသာ မုံ့တီလုပ်တယ်။ မန္တလေးနန်းကြီးမုံ့တီလို့ အမည်ထင်ရှားတယ်။ 

နန်းသေး၊ နန်းလတ်၊ နန်းကြီးကို သင်္ချာလို အချင်းမျဉ်းနဲ့ တိုင်းတာတယ်။ တကယ်တော့ မျက်စိအမြင်နဲ့ ခွဲခြားပါတယ်။

မုန့် နဲ့ မုံ့ အတူတူ။ မုန့်ဟင်းခါး နဲ့ မုံ့ဟင်းခါး၊ မုံ့ဟင်းငါး အတူတူ။

- တသက်လုံး မုံ့ဟင်းခါး ချက်မှာလား https://dr-tint-swe.blogspot.com/2021/12/blog-post_996.html

- မန္တလေး မုံ့တီ ထိုးမုံ့ လမုံ့ သတိရသည် https://dr-tint-swe.blogspot.com/2022/07/blog-post_257.html

- မန္တလေး မုံ့တီ ထိုးမုံ့ လမုံ့ သတိရသည် https://dr-tint-swe.blogspot.com/2022/07/blog-post_257.html

- မန္တလေးမှာ ယိုးဒယားမုန့်တီ လစဉ်လုပ်စားသူ မိသားစု https://www.bbc.com/burmese/in-depth-47319613

- မန္တလေးရဲ့ ထူးခြားတဲ့အသုံးအနှုန်း (၁၀)ခု https://dr-tint-swe.blogspot.com/2022/05/blog-post_978.html

- မုံ့ဋီကာ သို့မဟုတ် အစားဆိုလှည်းနဲ့တိုက် https://dr-tint-swe.blogspot.com/2021/08/blog-post_782.html

- မုံ့တီနဲ့ မုံ့ဟင်းခါး စကားများ https://burmese-spelling.blogspot.com/2022/11/blog-post_18.html

- မုံ့တီနဲ့ မုံ့ဟင်းခါး စကားများ https://burmese-spelling.blogspot.com/2022/11/blog-post_18.html

- ပုစွန် မုံ့ဟင်းခါး https://dr-tint-swe.blogspot.com/2021/06/blog-post_3.html

- မန္တလေးမုံ့တီ သတိရသည် https://dr-tint-swe.blogspot.com/2021/11/blog-post_0.html

- မုံ့ဟင်းခါး https://dr-tint-swe.blogspot.com/2022/05/blog-post_47.html

- မန္တလေးမုံ့တီ https://burmese-spelling.blogspot.com/2022/08/blog-post_801.html

- ဘာမုံ့ စားမလဲ https://burmese-spelling.blogspot.com/2022/10/blog-post_492.html

- ရွှေဘို မုံ့တီ https://burmese-spelling.blogspot.com/2022/12/blog-post_627.html

တချို့က ကောင်းမယ်ထင်တာတွေပါ ရောထည့်ကြတယ်။ မန္တလေးနန်းကြီးမုံ့တီ အစစ်အမှန်ကို စားဘူးသူတွေက သိတယ်။ ကောင်းတယ်လို့ မထင်။

ခေတ်ကာလက ပြောင်းတော့ အစဉ်အလာတွေ ပျက်တယ်။ တချို့ဆိုင်တွေမှာ ပုံမှန်မန္တလေးနန်းကြီးထက် ပိုတုတ်နေတာတွေ့ရတယ်။ ရန်ကုန်နန်းတုတ်လို့ ခေါ်လိုက်မယ်။

ဆန်ပြားနဲ့ ဂျုံပြားတို့က တမျိုး။ တချိုက နန်းပြားလို့ အလွယ်ခေါ်သေးတယ်။ မြီးရှည်ကို အများအားဖြင့် နန်းလတ်နဲ့ နန်းကြီးနဲ့ လုပ်ကြပါတယ်။

ပုံအတွက် ကျေးဇူး။

မုန့်တီကောင်းကောင်း စားရသူတွေ နေကောင်းကြပါစေ။

ဒေါက်တာတင့်ဆွေ