Skip to main content

တည်း နှင့် တီး

ဆရာခင်များ ဖန်တည်း နှင့် ဖန်တီး ဘယ်ဟာ သတ်ပုံအမှန်လဲခင်များ (ဖန်တီး)

တည်း = ရပ်နားနေထိုင်သည်။ အရပ်တပါးကလာ၍ ဥယျာဉ်သည်အိမ်တွင် တည်းနေပါသည်။ နု။ ၃၂။ 

ကိုယ်တယောက်တည်း ထင်းရှူးရိပ်မှာကွယ် (ချယ်ရီမြေမြင့် သမီးပျို - မောင်ကြည်တိုး)

သတည်း = ကြိယာ၏ ဆောင်ရွက်ချက်ကို ထုတ်ဖော်တင်ပြသော စကားလုံး။ သည်တည်း။

ထို့အတူ အနက်ငါးပါးရှိသည်ချည်း ဖြစ်သတည်း။ ထက်ဒါ။ ၃။

ချစ်အလွမ်းများငြိမ်းစေသတည်း - ချောစုခင်။

အလွမ်းများငြိမ်းစေသတည်း - ကော်နီ။

တည်း

ကျပ်တည်း၊

ကြိုးနှင့်တည်း (ချည်နှောင်)၊

ချုပ်တည်းပါ။

စထွက်ကတည်းက၊

စာတည်း။

ညစ်ကျုအထည်း။

တချက်တည်း၊

တခုတည်းသော၊

ကျပ်တည်းကျဉ်းမြောင်း

ကြိုးနှင့်တည်း (ချည်နှောင်)၊

ချည်နှောင်တည်း

ချုပ်တည်းပါ

စထွက်ကတည်းက၊

စာတည်းဖြတ်သည်

တချက်တည်း

တခုတည်းသော၊

တည်းခိုခန်း

တည်းခိုရိပ်သာ

တည်းခိုသည်

တည်းစပ်

တည်းတည်းရင်းရင်း

တည်းဖြဋ် = တည်းဖြတ်

တည်းလည်းတန်းလန်း

တည်းအပ်

တယောက်တည်း

တသမတ်တည်း

တသားတည်းမဟုတ်သော၊

ပိတ်ဖြူရထည်း၊

ဖြစ်တော့သတည်း၊

ဖြစ်လေသတည်း

ဖြစ်သတည်း

မှန်သည်တည်း၊

အညစ်အထည်း၊

သတ်ပုံသဘောအရ "တည်း (တယောက်တည်း)" က မှန်ပေမဲ့ "ထဲ" လို့လည်း အရင်ကတည်းက ရေးတာတွေ ရှိခဲ့တယ်။ စကားပြောသလိုစာရေးနည်းကြောင့် ရောထွေးလာတာဖြစ်တယ်။ ကာတွန်းတွေမှာ "ထဲ" ကို ပိုသုံးတာ တွေ့ရတယ်။ မူရင်းစာရေးသူက "ထဲ" လို့ရေးထားခဲ့တာကို "တည်း" လို့ မပြင်သင့်။ မြို့မငြိမ်းရေးပြီး မာမာအေးဆိုတဲ့သီချင်းကို နှစ်ယောက်တည်းလို့ ရေးပါတယ်။

- တသွေးတသားတည်းဟူသော (လွတ်လပ်ရေးကြေညာစာတမ်း)

- သူတည်းတယောက် ကောင်းဘို့ရောက်မူ၊ တယောက်သူမှာ ပျက်လင့်ကာသာ ဓမ္မတာတည်း။ (အနန္တသူရိယအမတ်)

ဇာတိနွယ် (လက်ရည်တပြင်တည်း) တေးရေး နန်းတော်ရှေ့ဆရာတင်

လက်ရည်တပြင်တည်း ဆို - မာမာအေး တီး - စန္ဒရားဂီတလုင် မောင်ကိုကို https://www.youtube.com/watch?v=_d5A0pG92Ww

လက်ရည်တပြင်တည်း https://web.facebook.com/…/pcb.10210449…/10210449504814961/…

ဖတ်စာ ၄

ဧရာဝတီ ဗေဒါစီ

နေရီ ညကူး

ဗေဒါဖူး။

တနေ့ တလေ

ကစား ပေ

မေမေ ငသား

မဆီးတား။

လူတေ လူပေ

အနီး အဝေး။

အသား အရေး။

မပူ မအေး။

ညနေရီရီ။

၆ နာရီ တီး။

လက်ပွန်းတတီးနဲ့ လက်ပွန်းတတည်း ဘယ်ဟာမှန်ပါသလဲဆရာ။

သတ်ပုံစာအုပ်ဟောင်းတွေထဲမှာတော့ လက်ပွန်းတတီးလို့ မတွေ့ပါ။ ပွန်းတီးသည်၊ ပွန်းပွန်းတီးတီးလို့ ရေးတဲ့အတွက် လက်ပွန်းတတီးက မှန်မယ်ထင်ပါတယ်။

တီး

ကန်းတီး

ကျတ်တီးပြင်

စိပ်ပုတီး

ဆိုကရေးတီး

တီးတိုး = တီးတုံး = တိတ်တဆိတ်ပြောသောစကား

တီးတုတ်ငှက်

တီးတောင်း = အကွေ့အထောင့်

တီးပြာ

တီးမှုတ်သည်

တောက်တီးတောက်တဲ့

တဲ့တီး

ထုံးတီးနည်းနာ

ပြုန်းတီးသည်

ပွန်းတီးသည်

ပွန်းပွန်းတီးတီး

ပုတီးနက်ပင်

ဖန်တီးသည်

မြည်တွန်တောက်တီး

မွန်းတီး

မာရှယ်တီးတိုး = လူအမည်

လက်ကတီးကြား

လက်ဖျစ်တီး

သုံပုံးတီး

အတီးမဆွ = လွန်လေပြီးသောရှေးကာလ

အတီးအမှုတ်

နင်သာလူမိုက် ဒုစရိုက်ဟု ရိုက်ပုတ်လိုက်ကြ၊ ရွာမှထွက်လေ၊ တောမှာသေသည်၊ ကောင်သေလင်းတ ကျ၏တည်း။ (ဆားတုံ ဆရာတော်)

လက်ပွန်းတတီး = ရင်းရင်းနှီးနှီး။ အကျွမ်းတဝင်။

မေမေသည် သားတို့နှင့် လက်ပွန်းတတီးနေရသူဖြစ်သည်။ ငွေတာပေါင်း၊ ဒု၊ ၅၇၃။

လက်ပွန်းတတီးခင် လင်ကဲ့သို့ပင်မှတ် (မဟာဗောဓိမြိုင်ဆရာတော်ဘုရားကြီး)

လင်နှင့်မယားတို့၏ အခေါ်ဝေါ် အမှတ်အသားများ၌ လင်ကိုကား လက်ပွန်းတတီးခင်ကြင်မည့်သူဖြစ်သဖြင့် ခင်ပွန်း။ မယားကိုကား လင်၏ဇနှင့်နီးစပ်စွာ အလိုလိုက် ပေါင်းသင်းရမည်ဖြစ်သဖြင့် ဇနီး။ သည့်ပမာလျှင် လောက ဉာတိ မိမိအကျိုးအစဉ် သယ်ပိုးပေးလျက်ရှိတော်မူသော ဘုရားရှင်နှင့်တကွ ပစ္စေက အဂ္ဂသာဝက ရဟန်းသံဃာ အမိ၊ အဖ အလေးအမြတ်ပြုအပ်သူ၊ ကျွေးမွေးပေးကမ်းသူ၊ တရားဟော တရားပြ ဆုံးမလေသူ ဤဆယ်မျိုးစလုံးတို့သည်လည်း လင်သည် ဇနီး၏အကျိုး သယ်ပိုးရာ၌ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းရာ၏။ စားဝတ်နေရေးတို့အပြင် ပျော်ရွှင်ချမ်းမြေ့ခြင်းကိုလည်း ဖန်တီးပေး၏။ ကျန်းမာချမ်းသာစေခြင်းကိုလည်း ဖန်တီးပေး၏။ ပေါ်ပေါက်လာသော လောကဓံတရား မားမားမတ်မတ် ရှေ့မှနေ ရပ်တည်ပေး ရှင်းလင်းပေး၏သို့။ သည့်ပမာလျှင် မိမိ၌ ယုံကြည်သူအားလုံး တို့သို့အပေါ်ဝယ် ရင်ခွင်ကြားမှ သားပမာ၊ ရတနာများက လက်ပွန်းတတီး ထားပြီး အခြားမိဘ စသည်များလည်း မိမိ မိမိတို့၏ သွေးအသားကိုယ်ခန္ဓာ အချိုးအဆစ်များပမာ လက်ပွန်းတတီး ထားရှိမြဲဖြစ်ကြချေရာ။ ခင်ပွန်းသည်လင်အား မပြစ်မှားကောင်းဘိသို့။ ဤခင်ပွန်းကြီးဆယ်ပါးကိုလည်း မပြစ်မှားမိစရော။ ပြစ်မှားသော် ရေစီးထဲ မီးခဲကျသည်ထက် အထိနာတော့သည်။ (၁၃၆၂-ခုနှစ်၊ နယုန်လပြည့်ကျော် (၁) ရက်နေ့၊ မောနေယျ)

ခုခတ် တဝမ်းပူစသတ်ဖေါ်မြူလာအရ လက်ပွန်း(တစ်)တီးလို့ ရေးလို့တော့ ပျက်ရော။

ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

Comments

Popular posts from this blog

ပဲ နဲ့ ဘဲ ဋီကာ

၁။ ပဲမှန်သမျှ ဘဲလား ဆရာခင်ဗျ အငြင်းအနေနဲ့မှ ဘဲ သုံးရတာလားဗျ ခွဲခြားမသိလို့ပါဆရာ ၂။ ဆရာခင်ဗျာ 'ပန်းပန်လျက်ပဲ' မှားတယ်ဆိုတော့ ပဲနဲ့ဘဲ အသုံးလေးရှင်းပြစေလိုပါတယ်ခင်ဗျာ ၃။ ပဲ နဲ့ ဘဲ သုံးတာ ပုံထဲကအတိုင်း မှန်လား မှားလား ဆိုတာ သိချင်ပါတယ် ဆရာ။ ၄။ ချောင်းအစွယ်လား ချောင်းအဆွယ်လားဆရာ မူကွဲတွေကလည်း ကွဲဘဲကွဲနိုင်လွန်း ၅။ မနက်စာ စားပဲဖြစ်ဖြစ် အဆာပြေလေးဖဲဖြစ်ဖြစ် - ဖဲဆိုတာ ဖဲရိုက်တာ။ ၆။ အထင်ကရအစားအစာ တစ်ခုဖဲလေနော် - တခုပဲ (ဘဲ) လေနော်လို့ ရေးရ။ ‘တစ်ခု’ ဆိုရင် မျိုမကျတဲ့အစားအစာ။ ဖဲဆိုတာ ဖဲရိုက်တာ။ ၇။ ငါပဲလုပ်မယ်လားဗျ ပဲ လား ဘဲ လား ဇဝေဇဝါဗျ ၈။ ပဲနဲ့ဘဲကို အမြဲမှားပါတယ် ဒါပဲလို့ပြောယင် အမှားပါလားရှင် - ပန်းပန်လျက်ပဲ မှားတယ်။ ဆိတ်အုပ်ကဗျာ။ - သူငယ်ချင်းလို့ပဲ ဆက်၍ခေါ်မည်ခိုင် မှားတယ်။ သူငယ်ချင်းလို့ပဲ ဆက်၍ခေါ်မည် ဆိတ်မ။ ဗေဒါလမ်း ညိုပြာပြာ လတာပြင်ခြေရင်း လှိုင်းတက်ရာ ဗေဒါတက်၊ လှိုင်းသက်ရာဆင်း။ ဆင်းရလဲ မသက်သာ အုန်းလက်ကြွေရေပေါလော၊ မျောစုန်လို့လာ အဆင်းနဲ့အလာ၊ ဗေဒါမ အထွေး အုန်းလက်ကြွေ သူ့နံဘေး၊ ဆောင့်ခဲ့ရသေး။ ဆောင့်ခဲ့လဲ မသက်သာ နောက်တချီ ဒီတလုံးက၊ ဖုံးလိုက်ပြန်ပါ မြုပ်လေပေါ့ ပေါ်မလာ၊ မဗေဒါအလှ တလံကွာ လှ

ရှေးရေစက်

ရေး - ရွှေတိုင်ညွန့် ဆို - ဝင်းဦး + မာမာအေး လူမြင်ရင် ချစ်ချင်ဖွယ် ရူပါရုံ ချောလှတယ် သဘောကောင်းတဲ့ သူကလေးရယ် အတူဆုံဖို့ နဖူးစာရေးတယ် ယုံကြည်ဖွယ် မာယာနှောကာ ပြောတတ်တဲ့သက်လှယ်ရယ် နောင်ခါဝယ် မေရှင်ကလေးကို အရေးမစိုက်မှာ အလွန်စိုးတယ် ချစ်မှာလားကွယ်  မေတ္တာထားတယ်  ရှေးရေစက် ကံဆုံတယ် တူနှစ်သွယ် ဆုံဆည်းရတယ် ချစ်စရာကောင်းသူကလေးရယ် မောင့်စိတ်ထဲမှာ စွဲလန်းတယ် အဟုတ်ကိုပြောတာလားကွယ် လိမ်ဉာဏ်တွေပိုတယ်  ကရုဏာထားတာ အဟုတ်ပါပဲ မေတ္တာထားတယ် တကယ့်ကိုပဲ မင်းအလိုရှိရင်မောင့်အသည်း ခွဲကာပေးမယ်  တွေ့ရင်တော့ဖြင့် လွမ်းအောင်ချွဲ နောက်ကွယ်ကျရင်မေ့မှာပဲ အသည်းမှာစွဲတဲ့ ပျိုမေရှင်ကို အလိုလိုက်ရလိမ့်မယ်  တူမောင်မယ် မေတ္တာအကြောင်းနဲ့ ပေါင်းဖို့ရာ ဆုတောင်းမယ်  ခင်နဲ့မောင် သစ္စာထား သိကြားနတ်တွေ အကုန်သိတယ် တူမောင်မယ် မေတ္တာအကြောင်းနဲ့ ပေါင်းဖို့ရာ ဆုတောင်းမယ်  ခင်နဲ့မောင် သစ္စာထား သိကြားနတ်တွေ အကုန်သိတယ်  ချစ်တဲ့သူရယ်  ကြိုက်တဲ့သူရယ်  ရာသက်ပန်ရွယ်ကိုးလို့သာ အရိုးကျအောင် ပေါင်းပါ့မယ်  စိုးရိမ်ဖွယ် စိုးရိမ်ဖွယ် ယောက်ျားများဟာ ဖောက်ပြားလွယ် တကယ်ကြောက်အားပိုတယ် ယုံဘူး ယုံဘူး ချစ်ဦးပျိုသက်လှယ်  လူမြင်ရင် ချစ်ချင်ဖွယ် ရူပါရုံ

ယတိဘေဒ ခေါ် မြန်မာစာရေးနည်း

ကျွန်တော် ညက အိပ်မက် မက်ပါတယ်။ ဆောင်းအိပ်မက်က အကျအန။ နေ့ခင်းတုန်းက မိတ်ဆွေတဦးကနေ ဆရာ မြန်မာစာ ပန်ကျူယေးရှင်းအကြောင်း ကျမ်းတစောင်ရေးပါလားတဲ့။ ဟာ - ရာရာစစ၊ ကျွန်တော်က မြန်မာစာကို ဆရာလုပ်နိုင်တဲ့အထိ မတတ်ကျွမ်းပါ။ ဒါပေမဲ့ အိပ်မက်ထဲမှာ ကျမ်းတစောင် ရေးခဲ့တယ်။ မြန်မာစာရေးနည်းထဲက ယတိဘေဒ။ လက်ထဲမှာ လယ်တီဆရာတော်ဦးကေလာသ  (လယ်တီဒီပနီကို ရေးသားတော်၏မူတဲ့ လယ်တီဆရာတော်ကြီး မဟုတ်ပါ) ရေးတဲ့ ယတိဘေဒ ခေါ် မြန်မာစာရေးနည်း “ပီဒီအက်ဖ်” ဖိုင်ကို ရှေးစာကဗျာများနေရာကနေ ရထားတယ်။ ကျေးဇူး။ ယတိ (၁) = ရပ်ခြင်း။ ရပ်တန့်ခြင်း။ ချုပ်တည်းခြင်း။ စောင့်စည်းခြင်း။ ယတိ (၂) = ရဟန်း။ မြန်မာလိုမှာ ယတိပြတ်လို့ ရှိတယ်။ တစုံတခုကို တိတိကျကျ ဆုံးဖြတ်တာမျိုး။ သတ်မှတ်တာမျိူး။ ပိုင်းခြားလိုက်တာမျိုး။ မြန်မာစာရေးသားနည်းမှာ ယတိဆိုတာ စားလုံးတခုနဲ့တခု၊ စကားစုတခုနဲ့တခုကို ပိုင်းခြားခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ အလွယ်ဆုံးနဲ့ အများဆုံးက ပုဒ်ထီးနဲ့ ပုဒ်မ။  ကွန်ပြူတာစာရိုက်နည်းမပေါ်ခင် လက်နှိပ်စက်ရိုက်နည်းမှာ စနစ်တကျသင်ကြရပါတယ်။ ပုဒ်ထီး၊ ပုဒ်မ မဟုတ်ဘဲ တကွက်ခြာ ရိုက်ရတာလည်းရှိတယ်။ အခုခေတ်မှာတော့ “စပေ့စ်ဘား” ခေါ်တယ်။ တကွက် ဆိုတာ နှစ်ကွက် သုံးကွက် မဟုတ်ရပါ။ စာ