Skip to main content

လက်ျာမောင်းနှင့် တလမ်းမောင်း


ဟိုအရင်က မြန်မာပြည်မှာ လက်ဝဲမောင်းစနစ်ရှိခဲ့တယ် ဗြိတိသျှကိုလိုနီခေတ်ကတည်းက။ အင်္ဂလိပ်စနစ်အတိုင်း မောင်းရ စီးနင်းရ သွားလာခဲ့ရပါတယ်။
၁၉၇၀ ခုနှစ် ဒီဇင်္ဘာလ (၇) ရက်နေ့ကစပြီး လက်ျာမောင်းစနစ်ပြောင်းခဲ့တယ်။ ဗိုလ်နေဝင်းလက်ထက်ဖြစ်ပါတယ်။
နောက် ရန်ကုန်မြို့မှာ တချို့လမ်းတွေကို တလမ်းမောင်းစနစ်လုပ်တယ်။ မန္တလေးမှာလည်းလုပ်တယ်။ အဆင်ပြေပါတယ်။
ဗိုလ်နေဝင်းလက်ထက်မှာပဲ ၁၉၆၃ ခု ဒီဇင်ဘာလ ၂ ရက်နေ့မှာ မြန်မာနိုင်ငံ မြန်မာစာပေ ပြုစုရေးနှင့် ဘာသာပြန် ကော်မရှင်ကို ဖွဲ့တယ်။  ၁၉၆၄ ခု ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၅ ရက်နေ့မှာ အဘိဓာန်နှင့် ရေးထုံးကော်မတီကိုဖွဲ့တယ်။ 
မြန်မာစာလုံးပေါင်းသတ်ပုံကျမ်း နိဒါန်းမှာ သည်လိုရေးသား ရိုက်နှိပ်ထားတယ်။
ထိုကော်မရှင်သည် “အစိုးရရုံးသုံး စံ မြန်မာရေးထုံးကျမ်းတစောင် ပေါ်ထွက်လာရေး” လုပ်ငန်းတရပ်ကိုလည်း ဆောင်ရွက်ရမည်ဟု ဥက္ကဋ္ဌကြီးက ထပ်မံညွှန်ကြား သတ်မှတ်ပါသည်။ 
၁၉၆၄ ခု၊ သြဂုတ်လ ၂၇ ရက်နေ့တွင် “ကျောင်းသုံးစာအုပ်ကော်မတီ” အစည်းအဝေးကို တော်လှန်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌရုံး၌ ကျင်းပစဉ် ဥက္ကဋ္ဌကြီး (ယခု နိုင်ငံတော်သမ္မတကြီး ဦးနေဝင်း) က “အသံကို ရေးတဲ့အခါ အမှန်ရေး။ စည်းကမ်းဆိုတာ အတိအကျရှိရမယ်။ စကားတလုံးနှင့် ခုနစ်နှစ် ငြင်းနေလို့ ဘယ်ဖြစ်မလဲ။ နောက်ဆုံးတော့ တခုခုကို ပညတ်ရမှာပဲ။ မူကို ဦးစွာချပါ။ ဒါပေမယ့် အချိန်ကိုလည်း ထည့်စဉ်းစားပါ။ မြန်မြန်ထက်ထက် လုပ်နိုင်ယင် ကောင်းမယ်။ ဟူ၍ မိန့်ကြားခဲ့ပါသည်။
မြန်မာစာလုံးပေါင်း သတ်ပုံကျမ်း နိဒါန်း
မြန်မာရေးထုံးကျမ်းတစောင်
လုပ်ငန်းတရပ်
စကားတလုံးနှင့်
တခုခုကိုလို့သာရိုက်နှိပ်ထားတယ်။ တတွေကို စမသတ်ပါ။ 
သဘောမတူတဲ့ နာမည်ကြီးစာရေးဆရာတွေ ကဗျာဆရာတွေက သတ်ပုံမှန်နဲ့သာ ဆက်ရေးကြတယ်။ ကလောင်အမည်တွေ တင်ပြထားပြီးဖြစ်ပါတယ်။ 
၁၉၈၈ အထိ ကိုယ့်သတ်ပုံနဲ့ကိုယ် ထုတ်ဝေခွင့် ရှိတယ်။ နဝတ ခေတ်မှာ သတ်ပုံစာအုပ်အသစ်၊ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာနဲ့ မြန်မာ-အင်္ဂလိပ် အဘိဓာန်တွေ အသစ်ထုတ်တယ်။ ကျောင်းတွေမှာ တစ်မဟုတ်ရင် အမှတ်မပေး။ စာအုပ်တွေမှာ တစ်မဟုတ်တဲ့ တလုံး ဘယ်လောက်နှုန်းနဲ့ ဒဏ်ရိုက်တယ်။
လကျာ်မောင်းစနစ်ပြောင်းတာ ပြောစရာမရှိ။ တတိုင်းတပြည်လုံးက လမ်းမှန်သမျှကို တလမ်းမောင်းလုပ်ခိုင်းတာ မသင့်မှန်ပါ။ လှည်းလမ်းကြောင်းပါ တလမ်းမောင်းခိုင်းထားတယ်။ ကျွန်တော်ကတော့ လွတ်ရာကျွတ်ရာ ပလက်ဖေါင်းကနေ လျှောက်တယ်။
မိုဃ်းခါးရေ
ကွန်မင့်တခု ရတယ်။ ကျေးဇူး။ တစ်ခါတစ်ရံ တစ်ခါတစ်လေ တစ်ရံရောအခါ တစ်ပါးတစ်လေ တစ်ယောက်တစ်လေ စာတတ်ပါတယ်ဆိုတဲ့ ဘုန်းကြီးတွေလည်း တစ်ကုန်တော့။ ပါချုပ်ဆရာတော်ကြီးတောင် တစ် တစ်နဲ့ရေးနေတာ ဆရာတော့်လက်ရေးမူမှာ မြင်ဖူးတယ်။ 
ခေါင်းစဉ်အတွက် ဃ ကို အတော်လိုက်ရှာရတယ်။ အရင်ကအဲလိုရေးကြတယ်။ လွယ်ကူပြီး အဓိပ္ပါယ်လည်း မပျက်တာမျိုး ပြောင်းခြင်းကို ခေတ်ကာလအရပြောင်းခြင်းလို့ မည်ပါတယ်။
မိုဃ်း၊ ၍့၊ ၏့၊ ကျမ္မာရေး၊ စွဲး၊ စဲး၊ ထဲး၊ ဆြာ၊ မင်းသ္မီး၊ မဲးဇာ၊ မှု့၊ ယ္ခင်၊ မြမ္မာ၊ သ္ခင်၊ သဲး၊ ဥူး၊ ဧး၊ ပြောံ၊ မြောံ တွေကို အခု မရေးကြတော့ပါ။
မကြာသေးခင်ကာလမှာ လွယ်တာကို ခက်အောင် ရေးလာကြပြန်တယ်။ မ ၂ လုံးဆင့်မှ သမတ ထင်ကြတယ်။ ယုဒသန်ကို ယုဒဿန်လို့ ထင်သူတွေရှိတယ်။ မဟုတ်ပါ။ နမူနာတွေကို ဓါတ်ပုံအကိုးအကားတွေနဲ့ အများကြီးတင်ပြထားတယ်။
နေရာတိုင်းမှာ အသုံးမမှန်နိုင်တဲ့ ဖေါ်မြူလာသစ်တွေ လုပ်လာကြတယ်။ မူကွဲသတ်ပုံတွေကို မှားတယ်လို့ ထင်ကုန်ကြတော့တယ်။ အခုခေတ်မှာ ရာထူး တာဝန် နေရာရသူတိုင်းက အဲဒီအတိုင်း လိုက်ရေးနေကြတယ်။ နိုင်ငံတော်မူတဲ့။ နိုင်ငံတော်စာလုံးကို အားနာတယ်။
မြန်မာစာလယ်ကွင်းကြီးမှာ မိုးရေသန့်တွေသာ ရွာပါစေသတည်း။
မြန်မာစာလုံးပေါင်းသတ်ပုံကျမ်း (၁၉၈၆) https://burmese-spelling.blogspot.com/2023/12/blog-post_8.html
မြန်မာစာလုံးပေါင်းသတ်ပုံကျမ်း ပထမအကြိမ်က အမှာစာ https://burmese-spelling.blogspot.com/2024/05/blog-post_57.html
မြန်မာစာလုံးပေါင်းသတ်ပုံကျမ်း၏ ရေစီး https://burmese-spelling.blogspot.com/2023/08/blog-post_582.html
သတ်ပုံစာအုပ်များသမိုင်းသံခိပ် https://burmese-spelling.blogspot.com/2023/12/blog-post_563.html
တလမ်းမောင်း နှင့် တပါတီစနစ် အမျိုးရင်းဖြစ်၏ https://burmese-spelling.blogspot.com/2022/12/blog-post_95.html
မြန်မာစာလုံးပေါင်းသတ်ပုံကျမ်း ၁၉၇၈ https://burmese-spelling.blogspot.com/2022/08/blog-post_207.html
မြန်မာစာပေပြုစုရေးနှင့် ဘာသာပြန်ကော်မရှင် https://burmese-spelling.blogspot.com/2022/08/blog-post_183.html
ဒေါက်တာတင့်ဆွေ
၂၉-၁၀-၂၀၁၉

Comments

Popular posts from this blog

ပဲ နဲ့ ဘဲ ဋီကာ

၁။ ပဲမှန်သမျှ ဘဲလား ဆရာခင်ဗျ အငြင်းအနေနဲ့မှ ဘဲ သုံးရတာလားဗျ ခွဲခြားမသိလို့ပါဆရာ ၂။ ဆရာခင်ဗျာ 'ပန်းပန်လျက်ပဲ' မှားတယ်ဆိုတော့ ပဲနဲ့ဘဲ အသုံးလေးရှင်းပြစေလိုပါတယ်ခင်ဗျာ ၃။ ပဲ နဲ့ ဘဲ သုံးတာ ပုံထဲကအတိုင်း မှန်လား မှားလား ဆိုတာ သိချင်ပါတယ် ဆရာ။ ၄။ ချောင်းအစွယ်လား ချောင်းအဆွယ်လားဆရာ မူကွဲတွေကလည်း ကွဲဘဲကွဲနိုင်လွန်း ၅။ မနက်စာ စားပဲဖြစ်ဖြစ် အဆာပြေလေးဖဲဖြစ်ဖြစ် - ဖဲဆိုတာ ဖဲရိုက်တာ။ ၆။ အထင်ကရအစားအစာ တစ်ခုဖဲလေနော် - တခုပဲ (ဘဲ) လေနော်လို့ ရေးရ။ ‘တစ်ခု’ ဆိုရင် မျိုမကျတဲ့အစားအစာ။ ဖဲဆိုတာ ဖဲရိုက်တာ။ ၇။ ငါပဲလုပ်မယ်လားဗျ ပဲ လား ဘဲ လား ဇဝေဇဝါဗျ ၈။ ပဲနဲ့ဘဲကို အမြဲမှားပါတယ် ဒါပဲလို့ပြောယင် အမှားပါလားရှင် - ပန်းပန်လျက်ပဲ မှားတယ်။ ဆိတ်အုပ်ကဗျာ။ - သူငယ်ချင်းလို့ပဲ ဆက်၍ခေါ်မည်ခိုင် မှားတယ်။ သူငယ်ချင်းလို့ပဲ ဆက်၍ခေါ်မည် ဆိတ်မ။ ဗေဒါလမ်း ညိုပြာပြာ လတာပြင်ခြေရင်း လှိုင်းတက်ရာ ဗေဒါတက်၊ လှိုင်းသက်ရာဆင်း။ ဆင်းရလဲ မသက်သာ အုန်းလက်ကြွေရေပေါလော၊ မျောစုန်လို့လာ အဆင်းနဲ့အလာ၊ ဗေဒါမ အထွေး အုန်းလက်ကြွေ သူ့နံဘေး၊ ဆောင့်ခဲ့ရသေး။ ဆောင့်ခဲ့လဲ မသက်သာ နောက်တချီ ဒီတလုံးက၊ ဖုံးလိုက်ပြန်ပါ မြုပ်လေပေါ့ ပေါ်မလာ၊ မဗေဒါအလှ တလံကွာ လှ

ရှေးရေစက်

ရေး - ရွှေတိုင်ညွန့် ဆို - ဝင်းဦး + မာမာအေး လူမြင်ရင် ချစ်ချင်ဖွယ် ရူပါရုံ ချောလှတယ် သဘောကောင်းတဲ့ သူကလေးရယ် အတူဆုံဖို့ နဖူးစာရေးတယ် ယုံကြည်ဖွယ် မာယာနှောကာ ပြောတတ်တဲ့သက်လှယ်ရယ် နောင်ခါဝယ် မေရှင်ကလေးကို အရေးမစိုက်မှာ အလွန်စိုးတယ် ချစ်မှာလားကွယ်  မေတ္တာထားတယ်  ရှေးရေစက် ကံဆုံတယ် တူနှစ်သွယ် ဆုံဆည်းရတယ် ချစ်စရာကောင်းသူကလေးရယ် မောင့်စိတ်ထဲမှာ စွဲလန်းတယ် အဟုတ်ကိုပြောတာလားကွယ် လိမ်ဉာဏ်တွေပိုတယ်  ကရုဏာထားတာ အဟုတ်ပါပဲ မေတ္တာထားတယ် တကယ့်ကိုပဲ မင်းအလိုရှိရင်မောင့်အသည်း ခွဲကာပေးမယ်  တွေ့ရင်တော့ဖြင့် လွမ်းအောင်ချွဲ နောက်ကွယ်ကျရင်မေ့မှာပဲ အသည်းမှာစွဲတဲ့ ပျိုမေရှင်ကို အလိုလိုက်ရလိမ့်မယ်  တူမောင်မယ် မေတ္တာအကြောင်းနဲ့ ပေါင်းဖို့ရာ ဆုတောင်းမယ်  ခင်နဲ့မောင် သစ္စာထား သိကြားနတ်တွေ အကုန်သိတယ် တူမောင်မယ် မေတ္တာအကြောင်းနဲ့ ပေါင်းဖို့ရာ ဆုတောင်းမယ်  ခင်နဲ့မောင် သစ္စာထား သိကြားနတ်တွေ အကုန်သိတယ်  ချစ်တဲ့သူရယ်  ကြိုက်တဲ့သူရယ်  ရာသက်ပန်ရွယ်ကိုးလို့သာ အရိုးကျအောင် ပေါင်းပါ့မယ်  စိုးရိမ်ဖွယ် စိုးရိမ်ဖွယ် ယောက်ျားများဟာ ဖောက်ပြားလွယ် တကယ်ကြောက်အားပိုတယ် ယုံဘူး ယုံဘူး ချစ်ဦးပျိုသက်လှယ်  လူမြင်ရင် ချစ်ချင်ဖွယ် ရူပါရုံ

ယတိဘေဒ ခေါ် မြန်မာစာရေးနည်း

ကျွန်တော် ညက အိပ်မက် မက်ပါတယ်။ ဆောင်းအိပ်မက်က အကျအန။ နေ့ခင်းတုန်းက မိတ်ဆွေတဦးကနေ ဆရာ မြန်မာစာ ပန်ကျူယေးရှင်းအကြောင်း ကျမ်းတစောင်ရေးပါလားတဲ့။ ဟာ - ရာရာစစ၊ ကျွန်တော်က မြန်မာစာကို ဆရာလုပ်နိုင်တဲ့အထိ မတတ်ကျွမ်းပါ။ ဒါပေမဲ့ အိပ်မက်ထဲမှာ ကျမ်းတစောင် ရေးခဲ့တယ်။ မြန်မာစာရေးနည်းထဲက ယတိဘေဒ။ လက်ထဲမှာ လယ်တီဆရာတော်ဦးကေလာသ  (လယ်တီဒီပနီကို ရေးသားတော်၏မူတဲ့ လယ်တီဆရာတော်ကြီး မဟုတ်ပါ) ရေးတဲ့ ယတိဘေဒ ခေါ် မြန်မာစာရေးနည်း “ပီဒီအက်ဖ်” ဖိုင်ကို ရှေးစာကဗျာများနေရာကနေ ရထားတယ်။ ကျေးဇူး။ ယတိ (၁) = ရပ်ခြင်း။ ရပ်တန့်ခြင်း။ ချုပ်တည်းခြင်း။ စောင့်စည်းခြင်း။ ယတိ (၂) = ရဟန်း။ မြန်မာလိုမှာ ယတိပြတ်လို့ ရှိတယ်။ တစုံတခုကို တိတိကျကျ ဆုံးဖြတ်တာမျိုး။ သတ်မှတ်တာမျိူး။ ပိုင်းခြားလိုက်တာမျိုး။ မြန်မာစာရေးသားနည်းမှာ ယတိဆိုတာ စားလုံးတခုနဲ့တခု၊ စကားစုတခုနဲ့တခုကို ပိုင်းခြားခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ အလွယ်ဆုံးနဲ့ အများဆုံးက ပုဒ်ထီးနဲ့ ပုဒ်မ။  ကွန်ပြူတာစာရိုက်နည်းမပေါ်ခင် လက်နှိပ်စက်ရိုက်နည်းမှာ စနစ်တကျသင်ကြရပါတယ်။ ပုဒ်ထီး၊ ပုဒ်မ မဟုတ်ဘဲ တကွက်ခြာ ရိုက်ရတာလည်းရှိတယ်။ အခုခေတ်မှာတော့ “စပေ့စ်ဘား” ခေါ်တယ်။ တကွက် ဆိုတာ နှစ်ကွက် သုံးကွက် မဟုတ်ရပါ။ စာ