Skip to main content

Clausena Excavata ပျဉ်းတော်သိမ်

ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင်များရေးတော့ ငယ်သူငယ်ချင်းတယောက်က ထောက်ပြတယ်။ ပျဉ်းတော်သိမ် ကျန်သေးသူငယ်ချင်း။

(၁)

ငါးရံ့အူချက်ရင် ကြက်သွန်နီ လုံးဝမသုံးရပါဘူး ညှီစော်နံတတ်ပါတယ် ဂျင်း ငရုတ်သီးကို ညက်အောင်ထောင်းပြီး ကြက်သွန်ဖြူကို ကွဲရုံထောင်းပြီး ဆီသတ်ပါ မွှေးပြီး အရောင်ပြောင်းလာရင် ငံပြာရည်ပေါက်ပါ။ ငါးရံ့အူထည့်ပါ။ ပျဉ်းတော်စိမ်းရွက်ထည့်ပြီး အိုးမကပ်အောင် အပေါ်အောက်လှန်နေရင်း အရသာထည့်ပါ။ ထပ်ထပ်လေးဖြစ်လာရင် ရေနွေးလောင်း အဖုံးအုပ်ပြီးတည်ပါ။ ၂‌ ရေလောက်တော့ တည်ပေးပါရှင့်။ ငါးရံ့အူက ပျဉ်းတော်စိမ်းနဲ့ အရမ်းလိုက်ဖက်ပါတယ်။ ညှီနံ့ကင်းပြီး အရမ်းလည်း စားကောင်းပါတယ်ရှင့် (ဆီသတ်နဲ့ လိုက်ဖက်ရေးတာ မှန်တယ်။ ကွန်ဂရက်ကျူလေးရှင်း)

ပျဉ်းတော်သိမ်လို့ခေါ်တယ်။ သူ့နေရာနဲ့သူ အလွန်လိုက်ဖက်တယ်။ အိန္ဒိယမှာ အလွန်သုံးတယ်။ ဒါပေမဲ့ တောင်ပိုင်းနဲ့ အနောက်ပိုင်းမှာသာ အသုံးများပြီး ဒေလီသားတွေက အသုံးနည်းတ

(၂) 

ဟောဒီက မတ်ပဲကြော်

လွယ်လွယ်ကူကူအပေါက်ဖောက်နည်းလေးပါပါတယ် ကြည့်လိုက်နော်။ မတ်ပဲရေစိမ်၊ ပွရင်ရေစစ်၊ ဘလန်ဒါထဲထည့် ဂျင်းထည့်ပြီး ရေနဲနဲထည့်ကြိတ်၊ ညက်ရင် ဇလုံထဲထည့်၊ ပျဉ်းနော်သိမ်(ပျဉ်းတော်သိမ်)ရွက် ညှပ်ထည့်၊ မုံညှင်းစေ့ထည့်၊ ဇီယာအစေ့ထည့်ဆားထည့်မွှေ၊ တနာရီလောက်နှပ်ထားပြီးရင် ပြထားတဲ့အတိုင်း လက်ဖက်ရည်စစ်တာလေးနဲ့တင်ကြော်ကြည့်နော်။ အရည်က အုန်းသီးရယ်၊ ကြက်သွန်ဖြူတတက်လောက်ရယ်၊ ဆားရယ် သကြားရယ်၊ ပဲမှုံ့အကျက်ရယ်၊ ရေရယ်ထည့်ပြီး ဘလန်ဒါနဲ့ကြိတ်လိုက်။ ပြီးရင်ဇလုံထဲထည့်ထား၊ ဒယ်အိုးထဲဆီနဲနဲထည့်၊ ဇီယာစေ့ရယ် မုန်ညှင်းစေ့ရယ်၊ ပျဉ်းနော်သိမ်ရွက်ရယ်၊ ငရုပ်သီးခြောက်ရယ် ထည့်ပြီးမှ မီးဖိုပေါ်တင်၊ ဆီဆူလာပြီး ခန(ခဏ)လေးနေရင် ကြိတ်ထားတဲ့အထဲ လောင်းထည့်လိုက်ရင် အရည်ရပြီ 

တနာရီ မှန်၊ တတက် မှန်။ ကွန်ဂရက်ကျူလေးရှင်း။ ကျွန်တော်ကတော့ ဇီယာနံ့ မကြိုက်ပါ။

(၃)

ပန်းစရာ့ ဂနိုင်

ရော… သည်တခါ

ငါ ဖေဂျီ မြန်းခဲ့သည့်

ပန်းစရာ့ ဂနိုင်

ရွှန်းလို့သာ မြိုင်ရော့

မပြိုင် ဖော်ကွေ တကိုယ်တမ်းသူတို့

စိတ်ပန်းလို့ ပွေလောက်ကဲ့

စီးတွေတွေ ရေတံခွန်

ရေပြွန်နှင့် ရေပြွတ်

ကျောက်စက်နှင့် စိမ့်စမ်း

မိုးနွေလ မခန်း

ခင်တန်းက ကွေ့ဝိုက်မြှောင်

ဖိုးခေါင်က ကြော်ကြွေး

တအေးအေး ရင့်ရူ

သဲလို့သာ ဆူရော့

ကြိမ် ကျူ ဝါးရုံ

စေး ခြုံ နွယ်ခင်

တပင်က အခက်

တပင်မှာ ရောယှက်

အထက်ရှုပ် အောက်ခြေရှင်း

မြေတလင်း သဲမွေ့ရာ

နတ်လာလို့ ခင်းသည့်နှယ်

မြေခင်းလည်း သာပေ့

ကြောင်လျှာနှင့် နဘဲ

လက်ထုတ်နှင့် အော်လဲ

ရှင်ကစ္စည်းနှင့် ရှင်ဗာကူ

လဲလူ မ ဖို

ကုက္ကိုနှင့် ကုတ်ဟည်း

မန်ကျည်းနှင့် သနပ်

ဒဟပ်နှင့် သန်းထိမ်

ကျဉ်းဖြူနှင့် ပျဉ်းတော်သိမ်

လွန် လိမ် ဖလံ

သီးပေါင်ပဲ့ ဆီး ခံ

လက်ပံနှင့် လက်ခုပ်

ကြက်မအုပ် ကြက်မောက်

တောရှောက် ခပေါင်း

ထနောင်းနှင့် ထောက်ရှာ

ယင်းမာနှင့် ယင်းတိုက်

သည်မြေနယ်တခိုမှာ စာဆိုနှင့် စိုက်သည့်နှယ်

ပျော်ပိုက်စရာ့ တောပေပဲကဗျာ။   ။ (ဦးကြင်ဥ)

နယူးဒေလီမှာ နှစ်အတော်ကြာကြာ နေခဲ့ရတဲ့အိမ်ရှေ့မှာ ပင်ကြီးတရုံရှိတယ်။ တဖက်အိမ်ကအပင်။ အရွက်ခူးလည်း အပင်ကအားမနာရ။ ဒါပေမဲ့ သူတို့လူမျိုးတွေက ကို ကိုးကွယ်ကြလို့ မခူးဖြစ်ပါ။ အိန္ဒိယမှာ ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင် သုဒကြတာ မတူပါ။ မြောက်ပိုင်းနဲ့ ဒေလီမှာ မလဆာသုံးကြတာများတယ်။ ဘုံဘေရှိရာ အနောက်ပိုင်းမှာ ပျဉ်းတော်သိမ်၊ ပျဉ်းတော်သိမ်။ အိန္ဒိယတောင်ပိုင်းနဲ့ အရှေ့ပိုင်းမှာလည်း ဒေလီလိုမဟုတ်။ အနံ့က မဆိုးပါ။ ဒေလီမှာ ပျဉ်းတော်သိမ်ရွက်ကို အိန္ဒိယတောင်ပိုင်းဆိုင်တွေကနေ ဝယ်လို့ရတယ်။ ပဲကုလားဟင်းနဲ့ ဗယာကြော်တွေမှာ ပါတယ်။ ကောင်းတယ်။

အရွက်အရောင်စိမ်းပေမဲ့ ပျဉ်းတော်စိမ်းလို့ မခေါ်ပါ။

ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

Comments

Popular posts from this blog

ပဲ နဲ့ ဘဲ ဋီကာ

၁။ ပဲမှန်သမျှ ဘဲလား ဆရာခင်ဗျ အငြင်းအနေနဲ့မှ ဘဲ သုံးရတာလားဗျ ခွဲခြားမသိလို့ပါဆရာ ၂။ ဆရာခင်ဗျာ 'ပန်းပန်လျက်ပဲ' မှားတယ်ဆိုတော့ ပဲနဲ့ဘဲ အသုံးလေးရှင်းပြစေလိုပါတယ်ခင်ဗျာ ၃။ ပဲ နဲ့ ဘဲ သုံးတာ ပုံထဲကအတိုင်း မှန်လား မှားလား ဆိုတာ သိချင်ပါတယ် ဆရာ။ ၄။ ချောင်းအစွယ်လား ချောင်းအဆွယ်လားဆရာ မူကွဲတွေကလည်း ကွဲဘဲကွဲနိုင်လွန်း ၅။ မနက်စာ စားပဲဖြစ်ဖြစ် အဆာပြေလေးဖဲဖြစ်ဖြစ် - ဖဲဆိုတာ ဖဲရိုက်တာ။ ၆။ အထင်ကရအစားအစာ တစ်ခုဖဲလေနော် - တခုပဲ (ဘဲ) လေနော်လို့ ရေးရ။ ‘တစ်ခု’ ဆိုရင် မျိုမကျတဲ့အစားအစာ။ ဖဲဆိုတာ ဖဲရိုက်တာ။ ၇။ ငါပဲလုပ်မယ်လားဗျ ပဲ လား ဘဲ လား ဇဝေဇဝါဗျ ၈။ ပဲနဲ့ဘဲကို အမြဲမှားပါတယ် ဒါပဲလို့ပြောယင် အမှားပါလားရှင် - ပန်းပန်လျက်ပဲ မှားတယ်။ ဆိတ်အုပ်ကဗျာ။ - သူငယ်ချင်းလို့ပဲ ဆက်၍ခေါ်မည်ခိုင် မှားတယ်။ သူငယ်ချင်းလို့ပဲ ဆက်၍ခေါ်မည် ဆိတ်မ။ ဗေဒါလမ်း ညိုပြာပြာ လတာပြင်ခြေရင်း လှိုင်းတက်ရာ ဗေဒါတက်၊ လှိုင်းသက်ရာဆင်း။ ဆင်းရလဲ မသက်သာ အုန်းလက်ကြွေရေပေါလော၊ မျောစုန်လို့လာ အဆင်းနဲ့အလာ၊ ဗေဒါမ အထွေး အုန်းလက်ကြွေ သူ့နံဘေး၊ ဆောင့်ခဲ့ရသေး။ ဆောင့်ခဲ့လဲ မသက်သာ နောက်တချီ ဒီတလုံးက၊ ဖုံးလိုက်ပြန်ပါ မြုပ်လေပေါ့ ပေါ်မလာ၊ မဗေဒါအလှ တလံကွာ လှ

ရှေးရေစက်

ရေး - ရွှေတိုင်ညွန့် ဆို - ဝင်းဦး + မာမာအေး လူမြင်ရင် ချစ်ချင်ဖွယ် ရူပါရုံ ချောလှတယ် သဘောကောင်းတဲ့ သူကလေးရယ် အတူဆုံဖို့ နဖူးစာရေးတယ် ယုံကြည်ဖွယ် မာယာနှောကာ ပြောတတ်တဲ့သက်လှယ်ရယ် နောင်ခါဝယ် မေရှင်ကလေးကို အရေးမစိုက်မှာ အလွန်စိုးတယ် ချစ်မှာလားကွယ်  မေတ္တာထားတယ်  ရှေးရေစက် ကံဆုံတယ် တူနှစ်သွယ် ဆုံဆည်းရတယ် ချစ်စရာကောင်းသူကလေးရယ် မောင့်စိတ်ထဲမှာ စွဲလန်းတယ် အဟုတ်ကိုပြောတာလားကွယ် လိမ်ဉာဏ်တွေပိုတယ်  ကရုဏာထားတာ အဟုတ်ပါပဲ မေတ္တာထားတယ် တကယ့်ကိုပဲ မင်းအလိုရှိရင်မောင့်အသည်း ခွဲကာပေးမယ်  တွေ့ရင်တော့ဖြင့် လွမ်းအောင်ချွဲ နောက်ကွယ်ကျရင်မေ့မှာပဲ အသည်းမှာစွဲတဲ့ ပျိုမေရှင်ကို အလိုလိုက်ရလိမ့်မယ်  တူမောင်မယ် မေတ္တာအကြောင်းနဲ့ ပေါင်းဖို့ရာ ဆုတောင်းမယ်  ခင်နဲ့မောင် သစ္စာထား သိကြားနတ်တွေ အကုန်သိတယ် တူမောင်မယ် မေတ္တာအကြောင်းနဲ့ ပေါင်းဖို့ရာ ဆုတောင်းမယ်  ခင်နဲ့မောင် သစ္စာထား သိကြားနတ်တွေ အကုန်သိတယ်  ချစ်တဲ့သူရယ်  ကြိုက်တဲ့သူရယ်  ရာသက်ပန်ရွယ်ကိုးလို့သာ အရိုးကျအောင် ပေါင်းပါ့မယ်  စိုးရိမ်ဖွယ် စိုးရိမ်ဖွယ် ယောက်ျားများဟာ ဖောက်ပြားလွယ် တကယ်ကြောက်အားပိုတယ် ယုံဘူး ယုံဘူး ချစ်ဦးပျိုသက်လှယ်  လူမြင်ရင် ချစ်ချင်ဖွယ် ရူပါရုံ

ယတိဘေဒ ခေါ် မြန်မာစာရေးနည်း

ကျွန်တော် ညက အိပ်မက် မက်ပါတယ်။ ဆောင်းအိပ်မက်က အကျအန။ နေ့ခင်းတုန်းက မိတ်ဆွေတဦးကနေ ဆရာ မြန်မာစာ ပန်ကျူယေးရှင်းအကြောင်း ကျမ်းတစောင်ရေးပါလားတဲ့။ ဟာ - ရာရာစစ၊ ကျွန်တော်က မြန်မာစာကို ဆရာလုပ်နိုင်တဲ့အထိ မတတ်ကျွမ်းပါ။ ဒါပေမဲ့ အိပ်မက်ထဲမှာ ကျမ်းတစောင် ရေးခဲ့တယ်။ မြန်မာစာရေးနည်းထဲက ယတိဘေဒ။ လက်ထဲမှာ လယ်တီဆရာတော်ဦးကေလာသ  (လယ်တီဒီပနီကို ရေးသားတော်၏မူတဲ့ လယ်တီဆရာတော်ကြီး မဟုတ်ပါ) ရေးတဲ့ ယတိဘေဒ ခေါ် မြန်မာစာရေးနည်း “ပီဒီအက်ဖ်” ဖိုင်ကို ရှေးစာကဗျာများနေရာကနေ ရထားတယ်။ ကျေးဇူး။ ယတိ (၁) = ရပ်ခြင်း။ ရပ်တန့်ခြင်း။ ချုပ်တည်းခြင်း။ စောင့်စည်းခြင်း။ ယတိ (၂) = ရဟန်း။ မြန်မာလိုမှာ ယတိပြတ်လို့ ရှိတယ်။ တစုံတခုကို တိတိကျကျ ဆုံးဖြတ်တာမျိုး။ သတ်မှတ်တာမျိူး။ ပိုင်းခြားလိုက်တာမျိုး။ မြန်မာစာရေးသားနည်းမှာ ယတိဆိုတာ စားလုံးတခုနဲ့တခု၊ စကားစုတခုနဲ့တခုကို ပိုင်းခြားခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ အလွယ်ဆုံးနဲ့ အများဆုံးက ပုဒ်ထီးနဲ့ ပုဒ်မ။  ကွန်ပြူတာစာရိုက်နည်းမပေါ်ခင် လက်နှိပ်စက်ရိုက်နည်းမှာ စနစ်တကျသင်ကြရပါတယ်။ ပုဒ်ထီး၊ ပုဒ်မ မဟုတ်ဘဲ တကွက်ခြာ ရိုက်ရတာလည်းရှိတယ်။ အခုခေတ်မှာတော့ “စပေ့စ်ဘား” ခေါ်တယ်။ တကွက် ဆိုတာ နှစ်ကွက် သုံးကွက် မဟုတ်ရပါ။ စာ