Skip to main content

Kohima ကိုဟီးမား

ကျွန်တော်က နာဂလူမျိုးတွေနဲ့ ရေစက်ပါတယ်ပြောရမယ်။ မဆလ ခေတ်က တိုင်းအဆင့်ပါတီလူကြီး နာဂလူမျိုးက ကျွန်တော်တာဝန်ကျလို့ ပြောင်းသွားတဲ့ဆေးရုံအထိလိုက်လာပြီး သူ့သားကို ခွဲစိတ်ပေးဘို့လာအပ်တယ်။

ပြည်ပထွက်တော့ တွေ့ရပေါင်းရတဲ့နာဂတွေကမနည်းပါ။ နာဂတို့ နေထိုင်ကြတဲ့ နာဂလင်းပြည်နယ်က ကိုဟီးမာမြို့နဲ့ ဒင်မာပူမြို့တွေကိုရောက်ဖူးတယ်။ လည်တာတော့မဟုတ်ပါ။ မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီရေး ကွန်ဖရင့်တခု သွားလုပ်တာ။

အိန္ဒိယနာဂတွေနဲ့ပါ ခင်တယ်။ Burma Center Delhi (BCD) ခေါ် ဒေလီမြန်မာစင်တာမှာ အတူလုပ်ခဲ့သူ အိန္ဒိယနာဂအမျိုးသမီး Dr. Alana Golmei နဲ့ နယူးဒေလီအခြေစိုက် ORF ပညာရှင်များအဖွဲ့က အိန္ဒိယနာဂအမျိုးသား Dr. K. Yhome တို့ကို သတိရတယ်။ 

ရခိုင်နဲ့ ကရင်တော်လှန်ရေးသမားတွေကို ထောင်ထဲကနေလွတအောင် ဦးဆောင်ကြိုးပမ်းပေးခဲ့တာ အိန္ဒိယနာဂရှေ့နေကြီး နန်ဒီတာဟာ့ဆာ ကိုလည်း သတိရတယ်။နီး

မဏိပူပြည်နယ်၊ ကွမ်မလာသာဘီရွာက မြန်မာနာဂဦးချိုနဲ့ သူ့ဇနီး အိန္ဒိယနာဂတို့ကိုလည်း သတိရတယ်။

အိန္ဒိယမှာနေခဲ့စဉ်က နာဂနဲ့ ကူကီး တိုက်နေကြစဉ်ကာလတွေမှာ နာဂတွေပေးတဲ့ လက်ဆောင်ကို ကူကီးနယ်ထဲ သယ်မသွားရဲပါ။ ကူကီးကပေးတာကိုလည်း နာဂနယ်ထဲမှာ မသုံးရဲပါ။ သူပုန်လို့ခေါ်တဲ့ သူတို့ဆီကလက်နက်ကိုင် အင်အားစုတွေ ကျွန်တော်တို့ကို ဒုက္ခမပေးခဲ့ကြပါ။

ကိုဟီးမားမြို့က လှတယ်။ ပုံထဲကနောက်ခံတောင်တန်းကြီးကို ပတ်ကွိုင်တောင်ခေါ်တယ်။ မြန်မာနာဂတွေ နေထိုင်ကြတယ်။ အိန္ဒိယကိုရောက်စမှာ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ကနေ နာဂလန်းကိုဖြတ်ပြီး ဒေလီကိုတက်ရတော့ ကိုဟီးမားမြို့ကို ဖြတ်သွားရတယ်။ နာဂယောက်ျားမိန်းမတွေ ဂျင်းပင်နဲ့ စကပ်နဲ့ မြင်တော့ အံ့သြမိတယ်။ ကိုယ့်ဆီက နာဂလူမျိုးတွေဘဝနဲ့ ကွာလွန်းလို့။ မြန်မာနာဂတွေလည်း တိုးတက်လာပါစေသာ ဆုတောင်းနေမိတယ်။

ဗြိတိသျှတွေက ၁၈၄၀ မှာ နာဂဒေသထဲဝင်တယ်။ နာဂတွေက အပြင်းအထန် ခုခံကြတယ်။ ကိုဟီးမားစစ်လို့ ခေါ်တယ်။ လိုနီခေတ်မှာ ကိုဟီမားကို နာဂတောင်တန်းအုပ်ချုပ်ရေးဌာနချုပ်လုပ်တယ်။ ၁၉၆၃ ရောက်တော့ နာဂလင်း ပြည်နယ် မြို့တော်လို့ တရားဝင်သတ်မှတ်တယ်။ ၁၉၄၄ ခုနှစ် ဒုတိယကမာ္ဘစစ်အတွင်းမှာလည်း ကိုဟီးမာစစ်ပွဲ တိုက်ရတယ်။ အင်ဖါးတိုက်ပွဲနဲ့ ဆက်နေတယ်။ အဲတာအားလုံးဟာ ဘက်တဲလ် အော့်ဖ် ဘာမား ခေါ် မြန်မာပြည်စစ်ပွဲကြီးရဲ့ အစိတ်အပိုင်းတွေ ဖြစ်တယ်။ 

မဟာမိတ်တပ်တွေရဲ့ ကိုဟီးမားစစ်သင်းချိုင်းရှိတယ်။ အဲဒီမှာ ဂျွန် မက်စ်ဝဲလ် အဒ်မွန်ရေးခဲ့တဲ့စာသားတခု ရှိပါတယ်။

သင်တို့ အိမ်ပြန်ရောက်တဲ့အခါ ကျွန်တာ်တို့ အမျိုးအဆွေတွေကို ပြောပြလိုက်ပါ။ သူတို့ရဲ့မနက်ဖြန်အတွက် ကျွန်တော်တို့ ပေးဆပ်ခဲ့ပါတယ်လို့။ 

ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

၁-၁၂-၂၀၁၈

Comments

Popular posts from this blog

ပဲ နဲ့ ဘဲ ဋီကာ

၁။ ပဲမှန်သမျှ ဘဲလား ဆရာခင်ဗျ အငြင်းအနေနဲ့မှ ဘဲ သုံးရတာလားဗျ ခွဲခြားမသိလို့ပါဆရာ ၂။ ဆရာခင်ဗျာ 'ပန်းပန်လျက်ပဲ' မှားတယ်ဆိုတော့ ပဲနဲ့ဘဲ အသုံးလေးရှင်းပြစေလိုပါတယ်ခင်ဗျာ ၃။ ပဲ နဲ့ ဘဲ သုံးတာ ပုံထဲကအတိုင်း မှန်လား မှားလား ဆိုတာ သိချင်ပါတယ် ဆရာ။ ၄။ ချောင်းအစွယ်လား ချောင်းအဆွယ်လားဆရာ မူကွဲတွေကလည်း ကွဲဘဲကွဲနိုင်လွန်း ၅။ မနက်စာ စားပဲဖြစ်ဖြစ် အဆာပြေလေးဖဲဖြစ်ဖြစ် - ဖဲဆိုတာ ဖဲရိုက်တာ။ ၆။ အထင်ကရအစားအစာ တစ်ခုဖဲလေနော် - တခုပဲ (ဘဲ) လေနော်လို့ ရေးရ။ ‘တစ်ခု’ ဆိုရင် မျိုမကျတဲ့အစားအစာ။ ဖဲဆိုတာ ဖဲရိုက်တာ။ ၇။ ငါပဲလုပ်မယ်လားဗျ ပဲ လား ဘဲ လား ဇဝေဇဝါဗျ ၈။ ပဲနဲ့ဘဲကို အမြဲမှားပါတယ် ဒါပဲလို့ပြောယင် အမှားပါလားရှင် - ပန်းပန်လျက်ပဲ မှားတယ်။ ဆိတ်အုပ်ကဗျာ။ - သူငယ်ချင်းလို့ပဲ ဆက်၍ခေါ်မည်ခိုင် မှားတယ်။ သူငယ်ချင်းလို့ပဲ ဆက်၍ခေါ်မည် ဆိတ်မ။ ဗေဒါလမ်း ညိုပြာပြာ လတာပြင်ခြေရင်း လှိုင်းတက်ရာ ဗေဒါတက်၊ လှိုင်းသက်ရာဆင်း။ ဆင်းရလဲ မသက်သာ အုန်းလက်ကြွေရေပေါလော၊ မျောစုန်လို့လာ အဆင်းနဲ့အလာ၊ ဗေဒါမ အထွေး အုန်းလက်ကြွေ သူ့နံဘေး၊ ဆောင့်ခဲ့ရသေး။ ဆောင့်ခဲ့လဲ မသက်သာ နောက်တချီ ဒီတလုံးက၊ ဖုံးလိုက်ပြန်ပါ မြုပ်လေပေါ့ ပေါ်မလာ၊ မဗေဒါအလှ တလံကွာ လှ

ရှေးရေစက်

ရေး - ရွှေတိုင်ညွန့် ဆို - ဝင်းဦး + မာမာအေး လူမြင်ရင် ချစ်ချင်ဖွယ် ရူပါရုံ ချောလှတယ် သဘောကောင်းတဲ့ သူကလေးရယ် အတူဆုံဖို့ နဖူးစာရေးတယ် ယုံကြည်ဖွယ် မာယာနှောကာ ပြောတတ်တဲ့သက်လှယ်ရယ် နောင်ခါဝယ် မေရှင်ကလေးကို အရေးမစိုက်မှာ အလွန်စိုးတယ် ချစ်မှာလားကွယ်  မေတ္တာထားတယ်  ရှေးရေစက် ကံဆုံတယ် တူနှစ်သွယ် ဆုံဆည်းရတယ် ချစ်စရာကောင်းသူကလေးရယ် မောင့်စိတ်ထဲမှာ စွဲလန်းတယ် အဟုတ်ကိုပြောတာလားကွယ် လိမ်ဉာဏ်တွေပိုတယ်  ကရုဏာထားတာ အဟုတ်ပါပဲ မေတ္တာထားတယ် တကယ့်ကိုပဲ မင်းအလိုရှိရင်မောင့်အသည်း ခွဲကာပေးမယ်  တွေ့ရင်တော့ဖြင့် လွမ်းအောင်ချွဲ နောက်ကွယ်ကျရင်မေ့မှာပဲ အသည်းမှာစွဲတဲ့ ပျိုမေရှင်ကို အလိုလိုက်ရလိမ့်မယ်  တူမောင်မယ် မေတ္တာအကြောင်းနဲ့ ပေါင်းဖို့ရာ ဆုတောင်းမယ်  ခင်နဲ့မောင် သစ္စာထား သိကြားနတ်တွေ အကုန်သိတယ် တူမောင်မယ် မေတ္တာအကြောင်းနဲ့ ပေါင်းဖို့ရာ ဆုတောင်းမယ်  ခင်နဲ့မောင် သစ္စာထား သိကြားနတ်တွေ အကုန်သိတယ်  ချစ်တဲ့သူရယ်  ကြိုက်တဲ့သူရယ်  ရာသက်ပန်ရွယ်ကိုးလို့သာ အရိုးကျအောင် ပေါင်းပါ့မယ်  စိုးရိမ်ဖွယ် စိုးရိမ်ဖွယ် ယောက်ျားများဟာ ဖောက်ပြားလွယ် တကယ်ကြောက်အားပိုတယ် ယုံဘူး ယုံဘူး ချစ်ဦးပျိုသက်လှယ်  လူမြင်ရင် ချစ်ချင်ဖွယ် ရူပါရုံ

ယတိဘေဒ ခေါ် မြန်မာစာရေးနည်း

ကျွန်တော် ညက အိပ်မက် မက်ပါတယ်။ ဆောင်းအိပ်မက်က အကျအန။ နေ့ခင်းတုန်းက မိတ်ဆွေတဦးကနေ ဆရာ မြန်မာစာ ပန်ကျူယေးရှင်းအကြောင်း ကျမ်းတစောင်ရေးပါလားတဲ့။ ဟာ - ရာရာစစ၊ ကျွန်တော်က မြန်မာစာကို ဆရာလုပ်နိုင်တဲ့အထိ မတတ်ကျွမ်းပါ။ ဒါပေမဲ့ အိပ်မက်ထဲမှာ ကျမ်းတစောင် ရေးခဲ့တယ်။ မြန်မာစာရေးနည်းထဲက ယတိဘေဒ။ လက်ထဲမှာ လယ်တီဆရာတော်ဦးကေလာသ  (လယ်တီဒီပနီကို ရေးသားတော်၏မူတဲ့ လယ်တီဆရာတော်ကြီး မဟုတ်ပါ) ရေးတဲ့ ယတိဘေဒ ခေါ် မြန်မာစာရေးနည်း “ပီဒီအက်ဖ်” ဖိုင်ကို ရှေးစာကဗျာများနေရာကနေ ရထားတယ်။ ကျေးဇူး။ ယတိ (၁) = ရပ်ခြင်း။ ရပ်တန့်ခြင်း။ ချုပ်တည်းခြင်း။ စောင့်စည်းခြင်း။ ယတိ (၂) = ရဟန်း။ မြန်မာလိုမှာ ယတိပြတ်လို့ ရှိတယ်။ တစုံတခုကို တိတိကျကျ ဆုံးဖြတ်တာမျိုး။ သတ်မှတ်တာမျိူး။ ပိုင်းခြားလိုက်တာမျိုး။ မြန်မာစာရေးသားနည်းမှာ ယတိဆိုတာ စားလုံးတခုနဲ့တခု၊ စကားစုတခုနဲ့တခုကို ပိုင်းခြားခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ အလွယ်ဆုံးနဲ့ အများဆုံးက ပုဒ်ထီးနဲ့ ပုဒ်မ။  ကွန်ပြူတာစာရိုက်နည်းမပေါ်ခင် လက်နှိပ်စက်ရိုက်နည်းမှာ စနစ်တကျသင်ကြရပါတယ်။ ပုဒ်ထီး၊ ပုဒ်မ မဟုတ်ဘဲ တကွက်ခြာ ရိုက်ရတာလည်းရှိတယ်။ အခုခေတ်မှာတော့ “စပေ့စ်ဘား” ခေါ်တယ်။ တကွက် ဆိုတာ နှစ်ကွက် သုံးကွက် မဟုတ်ရပါ။ စာ