Skip to main content

Tropic of Cancer မြောက်ယဉ်စွန်းတန်း


မှားနေတဲ့ ကျောက်စာ ပြင်ထားတယ်ဆရာ။

အင်္ဂလိပ်စာလုံးရော မြန်မာသတ်ပုံပါ မှားနေတယ်။ စစ်ကိုင်းတိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ကို ပြင်ဘို့ပြောထားတာ အဖမ်းခံလိုက်ရလို့ ပြင်ချိန်မရလိုက်လို့ ထင်တယ်။

ကျောင်းသုံးပထဝီစာအုပ်ထဲမှာ အဲဒီနေရာကို အီကွေတာတဲ့။ ပညာရေးဝန်ကြီးကိုတော့ လူချင်းမသိလို့ မပြောလိုက်ရ။

ဆိုင်းဘုတ်ကျောက်စာမှာ အင်္ဂလိပ်လိုမှားနေတယ်။ Tropic of Cancer လို့ရေးရပါတယ်။ မြန်မာစာသတ်ပုံလည်း မှားနေတယ်။ ယဉ်စွန်းတန်းမှာ ရေးချမပါရပါ။ ယာဉ်ဆိုတာ သွားလာစရာယာဉ်။

ဆိုင်းဘုတ်ဟာ မြန်မာနိုင်ငံ ကလေးမြို့နားမှာရှိတဲ့ မြောက်ယဉ်စွန်းတန်းဖြတ်ရာနေရာဖြစ်ပါတယ်။ အင်္ဂလိပ်လို မှားနေတာကို သိအောင် အိန္ဒိယနိုင်ငံ အနောက်ပိုင်း ဂူဂျရတ်ပြည်နယ်ကဆိုင်းဘုတ်ကိုဖတ်စေချင်ပါတယ်။ မြောက်ယဉ်စွန်းတန်းကို Tropic of Cancer လို့ရေးရပါတယ်။ တောင်ယဉ်စွန်းတန်းကို Tropic of Capricorn လို့ရေးပါတယ်။ Cancer နဲ့ Capricorn တို့ဟာ ဆယ်နှစ်ရာသီခွင် အမှတ်အသားတွေဖြစ်ကြတယ်။ Cancer ဆိုတာ ပုစွန်လုံး (ကရကဋ်) နဲ့ Capricorn ဆိုတာ (မကရ) ဆိတ်ရုပ်ဖြစ်တယ်။

ကမ္ဘာကြီးဟာ ၂၃့၅ ဒီဂရီစောင်းပြီး လည်နေရင်း နေကို တနှစ်မှာတပတ်ကျ လှည့်ပတ်နေတာမှာ ကမ္ဘာပေါ်နေတည့်တည့် ဖြတ်သန်းရာစက်ဝိုင်းမျဉ်း ၂ ခုရှိပါတယ်။ Tropic of Cancer မြောက်ယဉ်စွန်းတန်း စက်ဝိုင်းမျဉ်းဟာ မြောက်လတ္တီတွတ်  ၂၃့၅ ဒီဂရီမှာဖြစ်တယ်။ နှစ်စဉ် ဇွန်လ (၂၁) ရက်နေ့ မွန်းတည့်ချိန်မှာ နေနဲ့တည့်တည့် ကျရောက်တယ်။ Tropic of Capricorn တောင်ယဉ်စွန်းတန်းကတော့ တောင်လတ္တီတွတ်  ၂၃့၅ ဒီဂရီမှာဖြစ်တယ်။ နှစ်စဉ် ဒီဇင်္ဘာလ (၂၁) ရက်နေ့ မွန်းတည့်ချိန်မှာ နေနဲ့တည့်တည့်ကျရောက်တယ်။

နာမည်ပေးခဲ့တာက နှစ်ပေါင်း ၂၀၀၀ ကြာပါပြီ။ ယနေ့ခေတ်မှာ အရင်ကထက်တိတိကျကျတိုင်းတာလာနိုင်ပြီဖြစ်လို့ အရင်သတ်မှတ်ချက်တွေ နည်းနည်းလွဲနေတာသိလာရတယ်။ နာမည်ကိုတော့ မပြောင်းပါ။ Tropic of Cancer မြောက်ယဉ်စွန်းတန်းနေရာဟာ တသမတ်တည်းမကျပါ။ မြန်မာနိုင်ငံ ချင်းပြည်နယ်၊ စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ မန္တလေးတိုင်းနဲ့ ရှမ်းပြည်နယ်တွေကိုဖြတ်သန်းတဲ့ စိတ်ကူးယဉ်စက်ဝိုင်းမျဉ်း မြောက်ယဉ်စွန်းတန်းဟာ 23°26′N 93°23′E ဖြစ်ပါတယ်။

၂၀၁၆ ခုနှစ် မတ်လ (၂၈) ရက်နေ့တုံးက Tropic of Cancer မြောက်ယဉ်စွန်းတန်း စက်ဝိုင်းမျဉ်းဟာ မြောက်လတ္တီတွတ် 23°26′13.8″ (23.43718°) မှာကျရောက်ခဲ့ပါတယ်။

အဲဒီကျောက်ပြားစိုက်ထူစဉ်ပါခဲ့တဲ့သူနဲ့ ထောင်ထဲမှာဆုံခဲ့သူတယောက်နဲ့ စကားပြောခဲ့သေးတယ်။

ပညာသုတပြည့်ဝကြစေ။ ဘာသာစကားတွေ စနစ်တကျတတ်မြောက်ကြပါစေ။ ပညာသင်ပေးသူတွေကိုယ်တိုင်လည်း အစစ်အမှန်ပညာတွေ တတ်မြောက်ကြပါစေ။

ပြင်ထားတယ်ဆရာ မနေ့က မှတ်မှတ်ရရ ရိုက်လာတာ။

သြော် - ကျေးဇူး။

ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

၃၀-၅-၂၀၂၁

Comments

Popular posts from this blog

ပဲ နဲ့ ဘဲ ဋီကာ

၁။ ပဲမှန်သမျှ ဘဲလား ဆရာခင်ဗျ အငြင်းအနေနဲ့မှ ဘဲ သုံးရတာလားဗျ ခွဲခြားမသိလို့ပါဆရာ ၂။ ဆရာခင်ဗျာ 'ပန်းပန်လျက်ပဲ' မှားတယ်ဆိုတော့ ပဲနဲ့ဘဲ အသုံးလေးရှင်းပြစေလိုပါတယ်ခင်ဗျာ ၃။ ပဲ နဲ့ ဘဲ သုံးတာ ပုံထဲကအတိုင်း မှန်လား မှားလား ဆိုတာ သိချင်ပါတယ် ဆရာ။ ၄။ ချောင်းအစွယ်လား ချောင်းအဆွယ်လားဆရာ မူကွဲတွေကလည်း ကွဲဘဲကွဲနိုင်လွန်း ၅။ မနက်စာ စားပဲဖြစ်ဖြစ် အဆာပြေလေးဖဲဖြစ်ဖြစ် - ဖဲဆိုတာ ဖဲရိုက်တာ။ ၆။ အထင်ကရအစားအစာ တစ်ခုဖဲလေနော် - တခုပဲ (ဘဲ) လေနော်လို့ ရေးရ။ ‘တစ်ခု’ ဆိုရင် မျိုမကျတဲ့အစားအစာ။ ဖဲဆိုတာ ဖဲရိုက်တာ။ ၇။ ငါပဲလုပ်မယ်လားဗျ ပဲ လား ဘဲ လား ဇဝေဇဝါဗျ ၈။ ပဲနဲ့ဘဲကို အမြဲမှားပါတယ် ဒါပဲလို့ပြောယင် အမှားပါလားရှင် - ပန်းပန်လျက်ပဲ မှားတယ်။ ဆိတ်အုပ်ကဗျာ။ - သူငယ်ချင်းလို့ပဲ ဆက်၍ခေါ်မည်ခိုင် မှားတယ်။ သူငယ်ချင်းလို့ပဲ ဆက်၍ခေါ်မည် ဆိတ်မ။ ဗေဒါလမ်း ညိုပြာပြာ လတာပြင်ခြေရင်း လှိုင်းတက်ရာ ဗေဒါတက်၊ လှိုင်းသက်ရာဆင်း။ ဆင်းရလဲ မသက်သာ အုန်းလက်ကြွေရေပေါလော၊ မျောစုန်လို့လာ အဆင်းနဲ့အလာ၊ ဗေဒါမ အထွေး အုန်းလက်ကြွေ သူ့နံဘေး၊ ဆောင့်ခဲ့ရသေး။ ဆောင့်ခဲ့လဲ မသက်သာ နောက်တချီ ဒီတလုံးက၊ ဖုံးလိုက်ပြန်ပါ မြုပ်လေပေါ့ ပေါ်မလာ၊ မဗေဒါအလှ တလံကွာ လှ

ရှေးရေစက်

ရေး - ရွှေတိုင်ညွန့် ဆို - ဝင်းဦး + မာမာအေး လူမြင်ရင် ချစ်ချင်ဖွယ် ရူပါရုံ ချောလှတယ် သဘောကောင်းတဲ့ သူကလေးရယ် အတူဆုံဖို့ နဖူးစာရေးတယ် ယုံကြည်ဖွယ် မာယာနှောကာ ပြောတတ်တဲ့သက်လှယ်ရယ် နောင်ခါဝယ် မေရှင်ကလေးကို အရေးမစိုက်မှာ အလွန်စိုးတယ် ချစ်မှာလားကွယ်  မေတ္တာထားတယ်  ရှေးရေစက် ကံဆုံတယ် တူနှစ်သွယ် ဆုံဆည်းရတယ် ချစ်စရာကောင်းသူကလေးရယ် မောင့်စိတ်ထဲမှာ စွဲလန်းတယ် အဟုတ်ကိုပြောတာလားကွယ် လိမ်ဉာဏ်တွေပိုတယ်  ကရုဏာထားတာ အဟုတ်ပါပဲ မေတ္တာထားတယ် တကယ့်ကိုပဲ မင်းအလိုရှိရင်မောင့်အသည်း ခွဲကာပေးမယ်  တွေ့ရင်တော့ဖြင့် လွမ်းအောင်ချွဲ နောက်ကွယ်ကျရင်မေ့မှာပဲ အသည်းမှာစွဲတဲ့ ပျိုမေရှင်ကို အလိုလိုက်ရလိမ့်မယ်  တူမောင်မယ် မေတ္တာအကြောင်းနဲ့ ပေါင်းဖို့ရာ ဆုတောင်းမယ်  ခင်နဲ့မောင် သစ္စာထား သိကြားနတ်တွေ အကုန်သိတယ် တူမောင်မယ် မေတ္တာအကြောင်းနဲ့ ပေါင်းဖို့ရာ ဆုတောင်းမယ်  ခင်နဲ့မောင် သစ္စာထား သိကြားနတ်တွေ အကုန်သိတယ်  ချစ်တဲ့သူရယ်  ကြိုက်တဲ့သူရယ်  ရာသက်ပန်ရွယ်ကိုးလို့သာ အရိုးကျအောင် ပေါင်းပါ့မယ်  စိုးရိမ်ဖွယ် စိုးရိမ်ဖွယ် ယောက်ျားများဟာ ဖောက်ပြားလွယ် တကယ်ကြောက်အားပိုတယ် ယုံဘူး ယုံဘူး ချစ်ဦးပျိုသက်လှယ်  လူမြင်ရင် ချစ်ချင်ဖွယ် ရူပါရုံ

ယတိဘေဒ ခေါ် မြန်မာစာရေးနည်း

ကျွန်တော် ညက အိပ်မက် မက်ပါတယ်။ ဆောင်းအိပ်မက်က အကျအန။ နေ့ခင်းတုန်းက မိတ်ဆွေတဦးကနေ ဆရာ မြန်မာစာ ပန်ကျူယေးရှင်းအကြောင်း ကျမ်းတစောင်ရေးပါလားတဲ့။ ဟာ - ရာရာစစ၊ ကျွန်တော်က မြန်မာစာကို ဆရာလုပ်နိုင်တဲ့အထိ မတတ်ကျွမ်းပါ။ ဒါပေမဲ့ အိပ်မက်ထဲမှာ ကျမ်းတစောင် ရေးခဲ့တယ်။ မြန်မာစာရေးနည်းထဲက ယတိဘေဒ။ လက်ထဲမှာ လယ်တီဆရာတော်ဦးကေလာသ  (လယ်တီဒီပနီကို ရေးသားတော်၏မူတဲ့ လယ်တီဆရာတော်ကြီး မဟုတ်ပါ) ရေးတဲ့ ယတိဘေဒ ခေါ် မြန်မာစာရေးနည်း “ပီဒီအက်ဖ်” ဖိုင်ကို ရှေးစာကဗျာများနေရာကနေ ရထားတယ်။ ကျေးဇူး။ ယတိ (၁) = ရပ်ခြင်း။ ရပ်တန့်ခြင်း။ ချုပ်တည်းခြင်း။ စောင့်စည်းခြင်း။ ယတိ (၂) = ရဟန်း။ မြန်မာလိုမှာ ယတိပြတ်လို့ ရှိတယ်။ တစုံတခုကို တိတိကျကျ ဆုံးဖြတ်တာမျိုး။ သတ်မှတ်တာမျိူး။ ပိုင်းခြားလိုက်တာမျိုး။ မြန်မာစာရေးသားနည်းမှာ ယတိဆိုတာ စားလုံးတခုနဲ့တခု၊ စကားစုတခုနဲ့တခုကို ပိုင်းခြားခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ အလွယ်ဆုံးနဲ့ အများဆုံးက ပုဒ်ထီးနဲ့ ပုဒ်မ။  ကွန်ပြူတာစာရိုက်နည်းမပေါ်ခင် လက်နှိပ်စက်ရိုက်နည်းမှာ စနစ်တကျသင်ကြရပါတယ်။ ပုဒ်ထီး၊ ပုဒ်မ မဟုတ်ဘဲ တကွက်ခြာ ရိုက်ရတာလည်းရှိတယ်။ အခုခေတ်မှာတော့ “စပေ့စ်ဘား” ခေါ်တယ်။ တကွက် ဆိုတာ နှစ်ကွက် သုံးကွက် မဟုတ်ရပါ။ စာ