Skip to main content

တိရစ္ဆာန - တိရစ္ဆာန်

၁။ မင်္ဂလာပါဆရာ တိရစ္ဆာန် နဲ့ တိရိစ္ဆာန် ဘယ်ဟာအမှန်ဆိုတာ သိချင်လို့ပါဆရာ (တိရစ္ဆာန်)
၂။ ကျောင်းမှာ တိရိစ္ဆာန်လို့သင်ပြီး စာမေးပွဲမှာ တိရစ္ဆာန်လို မေးတယ်ဆရာ ဘယ်ဟာကအမှန်ဖြစ်မလဲလို့ ကလေးကမေးလို့ပါ (တိရစ္ဆာန်)
တရားစာတခုမှာ စကြာရေးတာ မှားနေတယ်။ စကြာဝဠာလို့ ရေးရ။ မြန်မာစာမှာသုံးနေတဲ့ မာဂဓဘာသာကို အခြေခံတဲ့ မြန်မာစာလုံးများကို ပါဠိသက် စကားလုံးများလို့ ခေါ်တယ်။
ပါဠိသက် စကားလုံးများ
ကထိန - ကထိန်
ကန္န - ကန်ရာသီ
ကမ္မ - ကံ
ကာယ - ကိုဝ် (ယ်)
ဂဏန - ဂဏန်း
ဂန္ထ - ကျန်းဂန်
ဂဟ - ဂြိုဟ် (သကဋ)
ဂုဏ - ဂုဏ်
ဂေါမုတ္တ - ဂေါမုတ်ကျောက်
စကြာဝတေးမင်း
စကြာဝဠာ
စက္က - စကြာ (သကဋ)
စျာန - စျာန်
စာရိတ္တ - စာရိတ်
စေတသိက - စေတသိက်
ဇနပဒ - ဇနပုဒ်
ဇာတက - ဇာတ်
ဉာဏ - ဉာဏ် (န်)
ဌာန - ဌာန်
တိရစ္ဆာန - တိရစ္ဆာန်
ဒါန - လှူဒါန်း
ဓမ္မပထ - ဓမ္မပဒ
ဓာတု - ဓာတ်
နက္ခတ္တ - နက္ခတ်
နာမ - နံ
နိယာမ - နိယံ
ပံသုကူလ - ပင့်သကူ
ပဉ္စယံ - ပစ္စယံ
ပဋိလောမ - ပဋိလုံ
ပဋ္ဌာန - ပဋ္ဌာန်း
ပဒ - ပုဒ်
ပဒ - ပုဒ်
ပယောဂ - ပြယုတ် (သကဋ)
ပရိသ - ပရိသတ်
ပါသာဒ - ပြသာဒ် (သကဋ)
ပုဂ္ဂလ - ပုဂ္ဂိုလ်
ပုထုဇန - ပုထုဇန်
ပုရောဟိတ - ပုရောဟိတ်
ပေတ - ပြိတ္တာ
ဗလ - ဗိုလ်
မဂ္ဂ - မဂ်
မဟာသမတ - မဟာသမတ်
ရူပ - ရုပ်
လောကဓမ္မ - လောကဓံ
သံယောဇန် - သံယောဇန် (ဉ်)
သကဒါမိ - သကဒါဂမ်
သဏ္ဌာန - သဏ္ဌာန်
သုဝဏ္ဏ - သုဝဏ်
သုဝဏ္ဏသာမ - သုဝဏ္ဏသျှံ
ဟံသာဝတီ - ဟင်္သာဝတီ
အဓိပတိ - အဓိပ်
အနာဂိမိ - အနာဂါမ်
အနုလောမ - အနုလုံ
အန္တရာယ - အန္တရာယ်
အပါယ - အပါယ်
ဥဒါန - ဥဒါန်း
အရုဏ - အရုဏ်
သမုဒ်ဧရာ၊ မြစ်ငါးဖြာမှ၊ ဆုံလာလှည့်ဝိုက်၊ ရစ်၍့ဆိုက်သား၊ လိုက်လိုက်ဖြိုးဖြိုး၊ ဖြန့်မိုးစကြာ၊ အဝါဟူးဟူး၊ နေထက်ထူးမျှ၊ ပန်းဦးမဉ္ဇူ၊ ဆက်လှူသဘင်၊ မြသီးတင်ဟု၊ (နတ်ရှင်နောင်)
စကားထာနဲ့ ပဟေဠိများကို ပြောပြကြတယ် https://dr-tint-swe.blogspot.com/2022/07/blog-post_239.html
ပဌမ နှင့် ပထမ https://dr-tint-swe.blogspot.com/2021/05/blog-post_77.html
အဆင့်ပါစာလုံးများ https://dr-tint-swe.blogspot.com/2021/12/blog-post_120.html
အန္တရာယ် https://dr-tint-swe.blogspot.com/2021/12/blog-post_450.html
အဓိဋ္ဌာန် သန္နိဋ္ဌာန် https://dr-tint-swe.blogspot.com/2022/02/blog-post_264.html
ဋ္ဌ နဲ့ ဠ မှားရေးထားတယ် https://dr-tint-swe.blogspot.com/2022/08/blog-post_266.html
ပြီးခဲ့တဲ့အပတ်က ကွန်မင့်ကနေ အမျိုးသမီးအမည်နဲ့ အကောင့်တခုက အရုဏ် ကို အာရုဏ်လို့ရေးလည်း မှန်တယ်လို့ ၃ ခါလောက်လာငြ်းတယ်။ ဘုန်းကြီးတွကိုမေးပါလို့လည်း သက်သေထူသေးတယ်။ ဝါဝါမြင်တိုင်း သင်္ကန်းမှတ်နေပုံရတယ်။ 'အရုဏ်' ဆိုတာ 'အရုဏ' ကနေလာတယ်။
အရုဏ = ရှေးဦးတက်လာသော နေရာင်။ အရုဏ်။
အရုဏ = စဉ်းငယ်နီမြန်း။
အရုဏ်ဟူသည်မှာ အရုဏ ဟူသော ပါဋ္ဌိ(ပါဠိ)မှ ဆင်းသက်သော မြန်မာဝေါဟာရဖြစ်၍ နီမြန်းသော (ဝါ) ရှေးဦးစွာ တက်လာသော နေ၏အရောင်ဟု ဆိုလိုပါသည်။
ဂူဂယ်မှာ 'ပါဠိ' ကို 'ပါဋ္ဌိ' လို့မှားရေးထားတယ်။ စာမတတ်သူတွေက အဟုတ်မှတ်ကြဦးမှာ။ သူတို့လည်း ဝါဝါမြင် ဆနွင်းမှုန့် (နနွင်းမှုန့်) မှတ်ကြသူတွေ။
ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

Comments

Popular posts from this blog

ပဲ နဲ့ ဘဲ ဋီကာ

၁။ ပဲမှန်သမျှ ဘဲလား ဆရာခင်ဗျ အငြင်းအနေနဲ့မှ ဘဲ သုံးရတာလားဗျ ခွဲခြားမသိလို့ပါဆရာ ၂။ ဆရာခင်ဗျာ 'ပန်းပန်လျက်ပဲ' မှားတယ်ဆိုတော့ ပဲနဲ့ဘဲ အသုံးလေးရှင်းပြစေလိုပါတယ်ခင်ဗျာ ၃။ ပဲ နဲ့ ဘဲ သုံးတာ ပုံထဲကအတိုင်း မှန်လား မှားလား ဆိုတာ သိချင်ပါတယ် ဆရာ။ ၄။ ချောင်းအစွယ်လား ချောင်းအဆွယ်လားဆရာ မူကွဲတွေကလည်း ကွဲဘဲကွဲနိုင်လွန်း ၅။ မနက်စာ စားပဲဖြစ်ဖြစ် အဆာပြေလေးဖဲဖြစ်ဖြစ် - ဖဲဆိုတာ ဖဲရိုက်တာ။ ၆။ အထင်ကရအစားအစာ တစ်ခုဖဲလေနော် - တခုပဲ (ဘဲ) လေနော်လို့ ရေးရ။ ‘တစ်ခု’ ဆိုရင် မျိုမကျတဲ့အစားအစာ။ ဖဲဆိုတာ ဖဲရိုက်တာ။ ၇။ ငါပဲလုပ်မယ်လားဗျ ပဲ လား ဘဲ လား ဇဝေဇဝါဗျ ၈။ ပဲနဲ့ဘဲကို အမြဲမှားပါတယ် ဒါပဲလို့ပြောယင် အမှားပါလားရှင် - ပန်းပန်လျက်ပဲ မှားတယ်။ ဆိတ်အုပ်ကဗျာ။ - သူငယ်ချင်းလို့ပဲ ဆက်၍ခေါ်မည်ခိုင် မှားတယ်။ သူငယ်ချင်းလို့ပဲ ဆက်၍ခေါ်မည် ဆိတ်မ။ ဗေဒါလမ်း ညိုပြာပြာ လတာပြင်ခြေရင်း လှိုင်းတက်ရာ ဗေဒါတက်၊ လှိုင်းသက်ရာဆင်း။ ဆင်းရလဲ မသက်သာ အုန်းလက်ကြွေရေပေါလော၊ မျောစုန်လို့လာ အဆင်းနဲ့အလာ၊ ဗေဒါမ အထွေး အုန်းလက်ကြွေ သူ့နံဘေး၊ ဆောင့်ခဲ့ရသေး။ ဆောင့်ခဲ့လဲ မသက်သာ နောက်တချီ ဒီတလုံးက၊ ဖုံးလိုက်ပြန်ပါ မြုပ်လေပေါ့ ပေါ်မလာ၊ မဗေဒါအလှ တလံကွာ လှ

ရှေးရေစက်

ရေး - ရွှေတိုင်ညွန့် ဆို - ဝင်းဦး + မာမာအေး လူမြင်ရင် ချစ်ချင်ဖွယ် ရူပါရုံ ချောလှတယ် သဘောကောင်းတဲ့ သူကလေးရယ် အတူဆုံဖို့ နဖူးစာရေးတယ် ယုံကြည်ဖွယ် မာယာနှောကာ ပြောတတ်တဲ့သက်လှယ်ရယ် နောင်ခါဝယ် မေရှင်ကလေးကို အရေးမစိုက်မှာ အလွန်စိုးတယ် ချစ်မှာလားကွယ်  မေတ္တာထားတယ်  ရှေးရေစက် ကံဆုံတယ် တူနှစ်သွယ် ဆုံဆည်းရတယ် ချစ်စရာကောင်းသူကလေးရယ် မောင့်စိတ်ထဲမှာ စွဲလန်းတယ် အဟုတ်ကိုပြောတာလားကွယ် လိမ်ဉာဏ်တွေပိုတယ်  ကရုဏာထားတာ အဟုတ်ပါပဲ မေတ္တာထားတယ် တကယ့်ကိုပဲ မင်းအလိုရှိရင်မောင့်အသည်း ခွဲကာပေးမယ်  တွေ့ရင်တော့ဖြင့် လွမ်းအောင်ချွဲ နောက်ကွယ်ကျရင်မေ့မှာပဲ အသည်းမှာစွဲတဲ့ ပျိုမေရှင်ကို အလိုလိုက်ရလိမ့်မယ်  တူမောင်မယ် မေတ္တာအကြောင်းနဲ့ ပေါင်းဖို့ရာ ဆုတောင်းမယ်  ခင်နဲ့မောင် သစ္စာထား သိကြားနတ်တွေ အကုန်သိတယ် တူမောင်မယ် မေတ္တာအကြောင်းနဲ့ ပေါင်းဖို့ရာ ဆုတောင်းမယ်  ခင်နဲ့မောင် သစ္စာထား သိကြားနတ်တွေ အကုန်သိတယ်  ချစ်တဲ့သူရယ်  ကြိုက်တဲ့သူရယ်  ရာသက်ပန်ရွယ်ကိုးလို့သာ အရိုးကျအောင် ပေါင်းပါ့မယ်  စိုးရိမ်ဖွယ် စိုးရိမ်ဖွယ် ယောက်ျားများဟာ ဖောက်ပြားလွယ် တကယ်ကြောက်အားပိုတယ် ယုံဘူး ယုံဘူး ချစ်ဦးပျိုသက်လှယ်  လူမြင်ရင် ချစ်ချင်ဖွယ် ရူပါရုံ

ယတိဘေဒ ခေါ် မြန်မာစာရေးနည်း

ကျွန်တော် ညက အိပ်မက် မက်ပါတယ်။ ဆောင်းအိပ်မက်က အကျအန။ နေ့ခင်းတုန်းက မိတ်ဆွေတဦးကနေ ဆရာ မြန်မာစာ ပန်ကျူယေးရှင်းအကြောင်း ကျမ်းတစောင်ရေးပါလားတဲ့။ ဟာ - ရာရာစစ၊ ကျွန်တော်က မြန်မာစာကို ဆရာလုပ်နိုင်တဲ့အထိ မတတ်ကျွမ်းပါ။ ဒါပေမဲ့ အိပ်မက်ထဲမှာ ကျမ်းတစောင် ရေးခဲ့တယ်။ မြန်မာစာရေးနည်းထဲက ယတိဘေဒ။ လက်ထဲမှာ လယ်တီဆရာတော်ဦးကေလာသ  (လယ်တီဒီပနီကို ရေးသားတော်၏မူတဲ့ လယ်တီဆရာတော်ကြီး မဟုတ်ပါ) ရေးတဲ့ ယတိဘေဒ ခေါ် မြန်မာစာရေးနည်း “ပီဒီအက်ဖ်” ဖိုင်ကို ရှေးစာကဗျာများနေရာကနေ ရထားတယ်။ ကျေးဇူး။ ယတိ (၁) = ရပ်ခြင်း။ ရပ်တန့်ခြင်း။ ချုပ်တည်းခြင်း။ စောင့်စည်းခြင်း။ ယတိ (၂) = ရဟန်း။ မြန်မာလိုမှာ ယတိပြတ်လို့ ရှိတယ်။ တစုံတခုကို တိတိကျကျ ဆုံးဖြတ်တာမျိုး။ သတ်မှတ်တာမျိူး။ ပိုင်းခြားလိုက်တာမျိုး။ မြန်မာစာရေးသားနည်းမှာ ယတိဆိုတာ စားလုံးတခုနဲ့တခု၊ စကားစုတခုနဲ့တခုကို ပိုင်းခြားခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ အလွယ်ဆုံးနဲ့ အများဆုံးက ပုဒ်ထီးနဲ့ ပုဒ်မ။  ကွန်ပြူတာစာရိုက်နည်းမပေါ်ခင် လက်နှိပ်စက်ရိုက်နည်းမှာ စနစ်တကျသင်ကြရပါတယ်။ ပုဒ်ထီး၊ ပုဒ်မ မဟုတ်ဘဲ တကွက်ခြာ ရိုက်ရတာလည်းရှိတယ်။ အခုခေတ်မှာတော့ “စပေ့စ်ဘား” ခေါ်တယ်။ တကွက် ဆိုတာ နှစ်ကွက် သုံးကွက် မဟုတ်ရပါ။ စာ