Skip to main content

The Fall of Constantinople: When Rome Breathed Its Last

ကွန်စတန်တင်နိုပယ်ကျဆုံးခြင်း နှင့် ရောမမြို့၏နောက်ဆုံးထွက်သက်ရှူခြင်း

နှစ်ပေါင်း ၁,၁၀၀ ကျော်ကြာပြီးနောက် ၁၄၅၃ ခုနှစ် မေလ ၂၉ ရက်နေ့တွင် ရောမအင်ပါယာ၏ နောက်ဆုံးအငွေ့အသက် ပြိုလဲသွားသည်။ တချိန်က ခရစ်ယာန်ဘောင်၏ ရတနာ ကွန်စတန်တီနိုပယ်သည် အော်တိုမန်အမြောက်မီးကြောင့် ကွဲအက်သွားသည့် ၎င်း၏ တန်ခိုးကြီးသော တံတိုင်းများကို မြင်ခဲ့ရသည်။ ဧကရာဇ် Constantine XI သည် အဆုံးထိ တိုက်ခိုက်ပြီး ဓားကို လက်ထဲတွင် ကိုင်ထားကာ ဒဏ္ဍာရီအဖြစ် ပျောက်ကွယ်သွားခဲ့သည်။ အလောင်းကို မတွေ့ကြရ။

တရက်တည်းတွင်၊ Byzantine အင်ပါယာသည် ငြိမ်းသွားပြီး၊ ၎င်းနှင့်အတူ ရှေးဟောင်းရောမ၏ နောက်ဆုံး မီးခိုးရောင်ဖြစ်သည်။

ကျဆုံးခြင်းသည် စစ်ရှုံးခြင်းထက် ပိုသည်၎င်းသည် ခေတ်တခု၏ နောက်ဆုံးအငွေ့အသက်ဖြစ်သည်။ အလယ်ခေတ်သည် အခမ်းအနားဖြင့် မပြီးဆုံးဘဲ မီးခိုး၊ သံမဏိနှင့် တိတ်ဆိတ်ခြင်းတို့ဖြင့် ပြီးဆုံးခဲ့သည်။

ဤဖြစ်ရပ်ကို ရောမအမွေအနှစ်၏ နောက်ဆုံးအခန်းအဖြစ် ရှုမြင်လေ့ရှိပြီး ခရစ်ယာန်၏ ရတနာမြို့တော်သည် စူလတန်မမ်မက် ၂ လက်အောက်ရှိ အော်တိုမန်တာ့ခ်တို့ထံ ကျရောက်ခဲ့ဖူးသည်။ ပြိုလဲမှုသည် ဘိုင်ဇန်တိုင်း ပြည်နယ်အတွင်း အော်တိုမန်ချဲ့ထွင်မှုနှင့် အတွင်းပိုင်းအားနည်းချက်များ၏ အထွတ်အထိပ်ဖြစ်သည်။

Middle Ages အလယ်ခေတ်

အမှောင်ခေတ်ဟု မကြာခဏခေါ်လေ့ရှိသော အလယ်ခေတ်သည် အေဒီ ၄၇၆ တွင် ဥရောပတခွင်လုံး ရောမဧကရာဇ်၏ အာဏာဆုံးရှုံးပြီးနောက် အေဒီ ၄၇၆ ဝန်းကျင်တွင် စတင်ခဲ့သည်။ Constantinople သည် ယခု တူရကီနိုင်ငံ၊ Istanbul မြို့၏သမိုင်းဝင်အမည်ဖြစ်သည်။ Byzantium အဖြစ် ဘီစီ ၇ ရာစုတွင် တည်ထောင်ခဲ့ပြီး အေဒီ ၃၃၀ တွင် ရောမအင်ပါယာ၏ အရှေ့ဘက်မြို့တော် ဖြစ်လာခဲ့ရာ ကွန်စတန်တီနိုပယ်ဟု အမည်တွင်ခဲ့သည်။ ဘိုင်ဇန်တိုင်းအင်ပါယာ၏မြို့တော်အဖြစ် နှစ်ပေါင်း တထောင်ကျော်ကြာအောင် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ဥရောပနှင့် အာရှကို ချိတ်ဆက်ထားသည့် Bosporus ရေလက်ကြားရှိ မြို့တော်၏ ဗျူဟာမြောက်တည်နေရာသည် ၎င်းအား ကုန်သွယ်မှုနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဗဟိုချက်တခု ဖြစ်လာစေသည်။ နောက်ဆုံးတွင် ၎င်းသည် ၁၄၅၃ ခုနှစ်တွင် အော်တိုမန်အင်ပါယာသို့ ကျရောက်ခဲ့သည်။

ရောမအင်ပါယာသည် ဘီစီ ၂၇ မှ အေဒီ ၄၇၆ မှ အေဒီ ၄၇၆ အထိ အနောက်တိုင်းတွင် ပျံ့နှံ့ခဲ့ပြီး အရှေ့ (ဘိုင်ဇန်တိုင်းအင်ပါယာ) တွင် ၁၄၅၃ ခုနှစ်အထိ ဆက်လက်တည်ရှိခဲ့သည်။ ရောမသမ္မတနိုင်ငံမှ ပေါက်ဖွားလာကာ ကျယ်ပြန့်သော ဥရောပ၊ မြောက်အာဖရိကနှင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသတို့ကို လွှမ်းခြုံနိုင်ရန် စစ်ရေးအရ နယ်မြေချဲ့ထွင်ခဲ့သည်။ အင်ပါယာ၏ အမွေအနှစ်များတွင် အနောက်တိုင်းယဉ်ကျေးမှုကို ဆက်လက်ပုံဖော်နေသည့် ဥပဒေ၊ ဘာသာစကား၊ ဗိသုကာပညာနှင့် နိုင်ငံရေးစနစ်များအတွက် သိသာထင်ရှားသော ပံ့ပိုးမှုများ ပါဝင်ပါသည်။

သမိုင်းတလျှောက် အင်ပါယာများစွာသည် ကမ္ဘာတဝှမ်းတွင် အရေးပါသော ဩဇာအာဏာနှင့် သြဇာလွှမ်းမိုးမှုရှိသည်။ ထင်ရှားသောဥပမာများတွင် ဗြိတိသျှအင်ပါယာ၊ ရောမအင်ပါယာ၊ မွန်ဂိုအင်ပါယာ၊ စပိန်အင်ပါယာနှင့် ရုရှားအင်ပါယာတို့ ပါဝင်ပြီး တခုစီသည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ရေရှည်အကျိုးသက်ရောက်မှုကို ချန်ထားခဲ့သည်။ ထိုအင်ပါယာများသည် နိုင်ငံရေးရှုခင်းများ၊ ယဉ်ကျေးမှုဖလှယ်မှုနှင့် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးတို့ကို ရာစုနှစ်များစွာ ပုံဖော်ခဲ့ကြသည်။

မှတ်ရန်

အင်ပါယာကြီးများသည် တနေ့တွင် ပျောက်ကွယ်သွားကြရသည်။ အာဏာရှင်များ၊ မင်းဧကရာဇ်များလည်း နောက်ဆုံးမှာ ကျဆုံးသွားကြရပေသည်။

ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

Comments

Popular posts from this blog

ပဲ နဲ့ ဘဲ ဋီကာ

၁။ ပဲမှန်သမျှ ဘဲလား ဆရာခင်ဗျ အငြင်းအနေနဲ့မှ ဘဲ သုံးရတာလားဗျ ခွဲခြားမသိလို့ပါဆရာ ၂။ ဆရာခင်ဗျာ 'ပန်းပန်လျက်ပဲ' မှားတယ်ဆိုတော့ ပဲနဲ့ဘဲ အသုံးလေးရှင်းပြစေလိုပါတယ်ခင်ဗျာ ၃။ ပဲ နဲ့ ဘဲ သုံးတာ ပုံထဲကအတိုင်း မှန်လား မှားလား ဆိုတာ သိချင်ပါတယ် ဆရာ။ ၄။ ချောင်းအစွယ်လား ချောင်းအဆွယ်လားဆရာ မူကွဲတွေကလည်း ကွဲဘဲကွဲနိုင်လွန်း ၅။ မနက်စာ စားပဲဖြစ်ဖြစ် အဆာပြေလေးဖဲဖြစ်ဖြစ် - ဖဲဆိုတာ ဖဲရိုက်တာ။ ၆။ အထင်ကရအစားအစာ တစ်ခုဖဲလေနော် - တခုပဲ (ဘဲ) လေနော်လို့ ရေးရ။ ‘တစ်ခု’ ဆိုရင် မျိုမကျတဲ့အစားအစာ။ ဖဲဆိုတာ ဖဲရိုက်တာ။ ၇။ ငါပဲလုပ်မယ်လားဗျ ပဲ လား ဘဲ လား ဇဝေဇဝါဗျ ၈။ ပဲနဲ့ဘဲကို အမြဲမှားပါတယ် ဒါပဲလို့ပြောယင် အမှားပါလားရှင် - ပန်းပန်လျက်ပဲ မှားတယ်။ ဆိတ်အုပ်ကဗျာ။ - သူငယ်ချင်းလို့ပဲ ဆက်၍ခေါ်မည်ခိုင် မှားတယ်။ သူငယ်ချင်းလို့ပဲ ဆက်၍ခေါ်မည် ဆိတ်မ။ ဗေဒါလမ်း ညိုပြာပြာ လတာပြင်ခြေရင်း လှိုင်းတက်ရာ ဗေဒါတက်၊ လှိုင်းသက်ရာဆင်း။ ဆင်းရလဲ မသက်သာ အုန်းလက်ကြွေရေပေါလော၊ မျောစုန်လို့လာ အဆင်းနဲ့အလာ၊ ဗေဒါမ အထွေး အုန်းလက်ကြွေ သူ့နံဘေး၊ ဆောင့်ခဲ့ရသေး။ ဆောင့်ခဲ့လဲ မသက်သာ နောက်တချီ ဒီတလုံးက၊ ဖုံးလိုက်ပြန်ပါ မြုပ်လေပေါ့ ပေါ်မလာ၊ မဗေဒါအလှ တလံကွာ လှ...

ဒါပေမဲ့

  ဒါပေမဲ့ ဒါပေမယ့် ဘယ်ဟာကအမှန်လဲဆရာ - စာဖတ်ကြဖို့ လိုတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဘယ်လိုစာအုပ်တွေကို ဘယ်လိုဖတ်ကြမလဲ။ (စာဖတ်တဲ့ အလေ့အထ - လူထုဦးလှ) - တမာရွက် နုချိန်မှာ ဆီးချဉ်သီးကလည်း ပေါ်တယ်။ တမာရွက်က ခါးတော့ အခါးကို အချဉ် ကလေးနဲ့ သတ်ပေးမှ အခါး သက်သာတယ် ဟုတ်လား။ အဲဒါ တခြား အချဉ်နဲ့သတ်ရင် ရတော့ ရတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဇီးဆီးသီး ချဉ်ကလေးက ဆီးနံ့လေး မွှေးတယ်လေ။ (အညာနဲ့တမာ လူထုဒေါ်အမာ) - သူက မကစားတာ အနှစ် နှစ်ဆယ် ကျော်ပြီတဲ့၊ ပန်းချီဆရာတဲ့၊ မြနန္ဒာ နာမည်ကြီးလွန်းလို့၊ မြင်ဖူးကြည့်ဖူးချင်လို့ ဖဲဝိုင်းကို လိုက်လာတာဆိုပဲ။ အဖြစ်သည်းလိုက်တာ။ ယောက်ျားများ သည်လိုပဲ။ ဒါပေမဲ့ မြနန္ဒာမှာ သူတကာထက် ဘာများ သာတာရှိလို့လဲကွယ်။ (မောင် ကိုကို နှင့် မြနန္ဒာ၊ ကြည်အေး)) - ဆရာအောင်သင်းရေးတဲ့ မူရင်းစာမှာ ဒါပင်မဲ့ ဟုတ် မဟုတ် မသိပါ။ ဒါပေမဲ့လို့သာ ရေးလေ့ရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လို့လည်း ရေးတာရှိပါတယ်။ ခိုင်နှင့် ကျွန်တော် ဘဝမှာမူ နှစ်လွှာပေါင်းမှ တရွက်ဖြစ်ရသည့် စွယ်တော်ရွက်ပမာသာ ဖြစ်ခဲ့ရသည်။ တလွှာကြွေခဲ့လေပြီမင့် တရွက်မမည်လေတော့သော အထီးကျန် ဤဘဝဝယ် (တက္ကသိုလ်ဘုန်းနိုင်) ဒါပေမဲ့ မဲ့ မယ့် https://burmese-spelling.blogspot.com/2024/09/blog-post_6...

ဂဏန်းရေးနည်း သင်ပုန်းကြီး

တရာ မှာ တ​ယောက်လား တစ်ရာ မှာ တစ်​ယောက် လား ဆရာ ပို့စ် တင်ပါမည်။ ၅-၁၀ ကြိမ်လောက်တော့ တင်ပြထားပြီး။ ဂဏန်းရေးနည်း ဘတ်နည်း ပုံစံ တစ် ၁ နှစ် ၂ သုံး ၃ လေး ၄ ငါး ၅ ခြောက် ၆ ခုနစ် ၇ ရှစ် ၈ ရှစ်ကိုး ၉ တဆယ် ၁၀ Numbers မှား မမှန် လွဲ လျှာရှည် https://burmese-spelling.blogspot.com/2023/06/numbers.html Numbers ဂဏန်းရေးနည်း (၂) https://burmese-spelling.blogspot.com/2022/08/numbers.html Numbers ဂဏန်းရေးနည်း (၃) https://burmese-spelling.blogspot.com/2024/01/numbers.html ဒေါက်တာတင့်ဆွေ