Skip to main content

Posts

Showing posts from February, 2025

ဗူးသီးနုနုမခူးရ

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်ဆရာ။ ဗူးသီးလို့ရေးနေကြတာမှန်ပါသလားရှင်။ ကျမကတော့ ဘူးသီး လို့ရေးနေလို့ပါ။ ဗူး = ချက်ပြုတ်စားသောက်ရသည့် အသားပြည့်သော အများအားဖြင့် လည်တိုင်ခေါင်းရှိသော အသီးကြီးများ သီးသည့် နွယ်ပင်တမျိုး။ ထည့်သိုရန် အသုံးပြုရသော ဗူးသီးခြောက်အခွံ။ စုဗူး။ ဆေးဗူး။ ပေါင်ဒါဗူး။ မီးခြစ်ဗူး။ ဗူး ခံဗူးကုထုံး ခံဗူးရွာ ဆေးဗူး  ဗူးခါး ဗူးခါးရေ ဗူးဆင်စွယ် ဗူးဆင်စွယ် ဗူးဆို့ ဗူးဆို့ ဗူးဆို့ ဗူးတလုံးဆောင် (ဗူးသီးတလုံးဆောင်) အိုတောင်မဆင်းရဲ ဗူးတား ဗူးတောင်း ဗူးတောင်း ဗူးနွယ် ဗူးပင်၊ ဗူးဘုရား ဗူးဘုရား  ဗူးမျော ဗူးမှုတ် ဗူးမှုတ် ဗူးလုံးနားမထွင်း ဗူးလေးရာ ဖရုံဆင့် ဗူးသွင်း ဗူးသွင်းသည် ဗူးသီး ဗူးသီးကြော် ဗူးသီးငါးပေါင်းကြော်  ဗူးသီးနုနု မခူးရ ဗူးသီးလည်ခတ် ရေဗူး - ဖြူနီဝါပြာတေးသံသာများ: တွံတေးဥမ္မာထွေး - ဗူးသီးနုနုမခူးရ - ကျွန်တော်တို့ သူငယ်တန်း (၁၉၅၃-၅၄) ဖတ်စာမှာ ဘဦး ရေကူးနေသည်။ ဗူးသီးနုနု မခူးရ။ ဘူး ကြားဘူးနားဝ (အငြင်း မဟုတ်) ထောင်ဘူးဝ (နောက်သတ်ပုံ) နဘူးနွယ်ပင် ဘုရားဖူးဘူးသည် (အငြင်း မဟုတ်) ဘူးကွယ်သည် ဘူးခံ (နောက်သတ်ပုံ) ဘူးပင် (နောက်သတ်ပုံ)၊ ဗူးပင် (ယခင်သတ်ပုံ) ဘူးလည်သီးခတ်ချည် (နောက်သတ်ပုံ) ...

Block လိုက်ရတဲ့တယောက်ကတော့

စောစောက မတ်လအကြောင်းတင်တော့ ကွန်မင့်နည်းနည်းလာတယ်။  တယောက်ကိုတော့ Block လိုက်တယ်။ သူက ဗိုလ်နေဝင်းနဲ့ဆိုင်တဲ့နေ့ကို စာထဲမှာ ဦးစားပေးမရေးလို့ဆိုတဲ့သဘောထောက်ပြတယ်။ အခုတလော Block ရသူတွေအားလုံးက မြန်မာစာကြောင့်ဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံရေးကြောင့်ကတော့ အခုမှတခါ ပြန်ပြီး Block ရတယ်။ Block လို့ရေးတာကို ဘိုစာလုံးဖြစ်လို့ဆိုပြီး ရန်ရှာမဲ့သူတွေ ရှိတာလည်းသိတယ်။ သူတို့က ဒေါက်တာစာလုံးကိုပါ မျက်မုန်းကျိုးနေကြတာ။ ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

Roman ရောမ (ရိုမန်)

မေးခွန်းတခု = ရိုမန် လား ရိုမင်လားဗျ မကြာခဏ တင်ပြထားပါတယ်။ ဘာသာစာမတူတာတွေကနေ ရယူရင် အနီးစပ်ဆုံးသာ ရနိုင်တယ်။ တယောက်တမျိုး ဖြစ်တတ်သေးတယ်။ ဟုတ်ကဲ့ပါဆရာ Roman Catholic ရိုမန် ကတ်သလစ် လို့ သုံးနူန်းတာ အတွေ့များလို့ အတည်ပြုပေးပါ Roman Catholic ရိုမန်ကက်သလစ် Roman ရိုမန် Roman gods ရောမနတ်ဘုရားများ Roman Empire ရောမအင်ပါယာ Roman calendar ရိုမန် (ရောမ) ပြက္ခဒိန် Judson’s English Burmese Dictionary ယုဒသန်အဘိဓာန် Roman Catholic = ရောမဘာသာတည်းဟူသော ဖရင်ဂျီဘာသာနှင့် ဆိုင်သော။ ရဟန်းမင်းနှင့်ဆိုင်သော။ Roman calendar - YouTube ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

March မတ်လ

၂၀၂၅ ခုနှစ် မတ်လဟာ မြန်မာပြက္ခဒိန်အရ ၁၃၈၆ ခုနှစ် တပေါင်းလဆန်း ၃ ရက်ကနေ တန်ခူးလဆန်း ၃ ရက်နေ့အထိကျရောက်တယ်။ March နာမည်က လက်တင်လို Martius မာတိယပ်စ်ကနေလာပါတယ်။ ရိုမင်ပြက္ခဒိန်ပေါ်စမှာ အစဆုံးလ ဖြစ်ခဲ့တယ်။ Mars ဆိုတဲ့ Roman god of war ရောမစစ်ပွဲဘုရားက နေယူထားတယ်။ စိုက်ပျိုးရေးကိုစောင့်ရှောက်တဲ့ ခေါင်းဆောင်တဦးနာမည်လည်းဖြစ်တယ်။ ဒီလမှာ စိုက်ပျိုးလုပ်ငန်းတွေလည်း စတင်ကြပါတယ်။ မတ်လအစမှာ ဆောင်းရာသီရဲ့နောက်ဆုံးရက်တွေနဲ့ လအဆုံးမှာ နွေရာသီထဲဝင်လာပါတယ်။ ဗုဒ္ဓဘုရားရှင်ဟာ ရာဇဂြိုဟ်ပြည် ဝေဠုန်ဝန်ကျောင်းတော်မှာ သီတင်းသုံးစဉ်က ခမည်းတော် သုဒ္ဓေါဒနမင်းကြီးကနေ ဖူးတွေ့ချင်လို့ အမတ်တွေ တယောက်ပြီးတယောက်ကိုပင့်ဘို့ ခိုင်းစေခဲ့တယ်။ နောက်ဆုံး ဆယ်ကြိမ်မြောက်မှာတော့ ဖွားဖက်တော် ကာဠုဒါယီအမတ်ကို စေလွှတ်ရတယ်။ ကာဠုဒါယီကတော့ သွားရေးလာရေးသာတဲ့ တပေါင်းလကို ရွေးပါတယ်။ တပေါင်းလရဲ့ လမ်းခရီးသာယာပုံကို ဂါထာပေါင်း ၆ဝ နဲ့ဖွဲ့နွဲ့ပြီး၊ လျှောက်ထားတော့မှသာ ဘုရားရှင်ဟာ တပေါင်းလပြည့်နေ့မှာ ကပိလဝတ်ပြည်ကို ကြွတော်မူခဲ့တယ်။ မတ်လအတွက် နိုင်ငံတကာနေ့များ • မတ်လ ၁ ရက် Independence Movement ကိုရီးယား လွတ်လပ်ရေးလှုပ်ရှားမှုနေ့ • မတ်လ ၁ ရက် Sel...

မှားရင် မှားတယ်လို့ ပြောပါတယ်

မှန်ရင် မှန်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။ မူကွဲဆို မူကွဲလို့ ပြောပါတယ်။ ကွန်မင့်တခု = မှားတယ်လိုမပြောရဘူး မြန်မာနိုင်ငံမှာ တိုင်းရင်းသားပေါင်းစုံရှိကြတယ်မလား ဗမာ ရခိုင် မွန် အပြည့်အစုံမရေးဖြစ်တော့ဘူး သူရဲ့နေပေအသီသီ(နယ်ပယ်အသီးသီး) အသံအမျိုးမျိုးထွက်ကြတယ် ဖြစ်နိုင်ရင် မှားတယ်ဆိုတဲ့ စကားမသုံးပဲ လူတွေဒီထက်စာတတ်အောင် ဗဟုသုတရအောင် ဒီလိုပြောသက်(ပြောတတ်) ပါတယ် ဒါက ဘယ်လိုမျိုး အသံထွက် ဒါကသူတို့မှာ သုံးတယ် ဒါက ရခိုင်အသံထွက် ဒါက ဗိုက်(ဘို)အသံထွက် ဒါကဗမာ အသံထွက် ဒီလိုရေးရပါတယ်ဆရာ ဒါကပါဠိ အသံထွက်ရေးရတယ် စာရေးဆရာတွေက အမြင်‌‌ကြည်မှာ ဖတ်ရတဲ့လူ‌တွေက အမြင်ကြည်မှာပါဗျာ။ ကျွန်တော်က ဘာသာစကားမျိုးစုံကို တင်ပြပေးနေသူမဟုတ်ပါ။ မြန်မာစာနဲ့ အင်္ဂလိပ်စာ နည်းနည်းလေးလောက်ကိုသာ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံ၊ အသံထွက်၊ အသုံး စတာတွေကိုသာ အကိုးအကား အထောက်အထားအခိုင်အမာနဲ့သာ တင်ပြတယ်။ အရေး၊ အသံထွက်၊ ကဗျာသုံး၊ သီချင်စာသားသုံး၊ ဆောင်ပုဒ်၊ ဒေသသုံးတွေကိုလည်း ခွဲခြားတယ်ပြတယ်။ အထောက်အထား အကိုးအကားတွေကိုလည်း တိတိကျကျထည့်သွင်းတင်ပြပါတယ်။ မှားတာကို မမှားဘူးလို့ မရေးပါ။ မှားတယ်လို့ ရေးပါတယ်။  ဥပမာ - - ဒါဏ်ရာ မှားတယ်။ ဒဏ်ရာ မှန်တယ်။ - အန္တရာယ် မှန်...

နှင်းယွန်း ဟေမန် / ဂိမှန်

နှင်းယွန်းတော့မည် ဖျော့ဖျော့ကလေး၊ မြူဝတ်မြှေးလည်း နှေးနှေးသက်ဆင်း၊ နှင်းအကြွင်းတို့ ဖြည်းညင်း သာယာ ကျလေပြီ။ ။ မြိုင်ကျေးငှက်တို့ ရွတက်ခုန်ပျံ၊ သိုက်မြုံယံမှ တေးသံကျူးရင့်၊ ဂါထာဆင့်၍ ဖွင့်ဟ သီချင်း ညည်းလေပြီ။ ။ တသွင်သွင်လျှင် ရေယဉ်စမ်းချောင်း၊ မြစ်ရိုးကြောင်းဝယ် ပျျံ့လှာင်းစိမ်းနံ့၊ ရော်ရွက်ဖန့်လည်း ငံ့ငံ့ မနေ မျောလေပြီ။ ။ နီရဲရဲလျှင် ပေါက်လဲပွင့်ငုံ၊ သရက်ထုံ၍ အစုံရောဖက်၊ နီသစ်ရွက်တို့ နီလျက် နီကာ မြန်းလေပြီ။ ။ သည်ချိန်ရောက်တိုင်း မြေအောက်စမ်းဝှက်၊ သိုလက်နက်ဖြင့် ချိန်းချက် ထကြွ၊ ခုခံကြသည် ဖော်ပြသဏ္ဍာန်၊ ကြေးမုံမှန်လျှင် တော်လှန်ရေး၏ နိမိတ်တည်း။ ။ (ဒဂုန်တာရာ) Pleasant Sounds of Forest Stream and Birds Singing Dr. တင့်ဆွေ

ယဉ်ကျေးမှု

ယဉ်ကျေးသိမ်မွေ့ခြင်း ကင်းမဲ့၍ ခက်ထန်ဆိုးရွားသော မျက်နှာထားဖြင့်ကြည့်၍ တဖက် သားအခံရခက်အောင် ပြုမူလိုက်ခြင်းသည် ပြုလုပ်ခြင်းခံရသူ၏ မုန်းတီးခြင်းကို ခံရသည်မှတပါး မိမိတွင် ဘာမျှအကျိုးမရှိလိုက်ချေ။ (ဒေးကာနက်ဂျီ) လူအပေါင်းတို့၏ ချစ်ခင်ခြင်း လေးစားခြင်းခံရအောင်လုပ်တတ်သော လူတို့မှာ လှပသော အဆင်းကြောင့်မဟုတ်။ ယဉ်ကျေးသိမ်မွှေ့ဖွယ်ရာသော အကြောင်းကြောင့်သာ ဖြစ်ကြပေသည်။ (ယောက်ျားတံခွန်ကျမ်းမှ) သင်၏မော်တော်ကားတွင် စက်ဆီသည် အရေးကြီးဘိသကဲ့သို့ လင်နှင့်မယား ပေါင်းသင်း ဆက်ဆံရာ၌လည်း ယဉ်ကျေးသိမ်မွေ့မှုသည် အရေးကြီးလေသည်။ (ဒေးကာနက်ဂျီ) လှပသော ပန်းပွင့်များကို မြင်ရလျှင် စုတ်ပဲ့နေသော ခြံစည်းရိုးကို သတိမရဘိသကဲ့သို့ ယဉ်ကျေးသိမ်မွေ့ခြင်းသည် လူတယောက်၏ အခြားအပြစ်များကို ဂရုပြုမိမည်မဟုတ်ချေ။ (ဟင်နရီကလေးရစ်ဇနား) ယဉ်ကျေးသိမ်မွေ့ခြင်းသည် လေမွေ့ရာနှင့်တူ၏။ အတွင်း၌ တစုံတရာမျှမရှိဟု ထင်ရသော် လည်း အတွေ့မှာ အလွန်ကောင်းလေသည်။ (ယောက်ျားတံခွန်ကျမ်းမှ) ပေးပို့သူ ထွန်းလှိုင် (အင်းလေး)   ငွေတာရီမဂ္ဂဇင်း ၇ (၁၉၆၂ ဇွန်လ)

ပါဠိ မြန်မာ အဘိဓာန်

(ဦးဟုတ်စိန်) ဧက-ရာဇာ = တပါးတည်းသောမင်း။ တကျွန်းလုံးကို အစိုးရသောမင်း။ ဧကရာဇ်။ ဧက-ရာမတာ =တယောက်ထည်း မွေ့လျော်သည်၏ အဖြစ်။ ဧက-ရူပ = တခုသောသဘော။ ဧက-ဝစန = တခုထည်းကိုဟောသောစကား။ တခုကိုဟော်သော ဝိဘတ်။ ဧကဝုစ်။ ဧကဝစနေနေဝ တခွန်းသောစကားဖြင့်လျှင်။ ဧက-ဝဿ = တမိုဃ်းယှိသည်။ တဝါယှိသည်။ ဧက-ဝါဒိကာ = တပြိုင်နက်ကမ္မဝါရွတခြင်း။ ဧက-ဝါရံ၊ ဧကဝါရေ = တကြိမ်။ ဧကဝါရမေဝ = တကြိမ်သာလျှင်။ မှတ်ချက် ပါဠိသည် ဗုဒ္ဓ၏စကားတော်။ ဗုဒ္ဓဘာသာစာပေ‌ရေးသားရာ ရှေးဟောင်းဘာသာ။ ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

ပါဠိ မြန်မာ

ကွန်မင့်တခု = ပါဠိမှာဆို မြန်မာစာမှာ ဆလိမ်ရော စလုံးရော နှစ်မျိုး၏လုံးရှိပါလျက်နဲ့ Sa ကို သလို့ ငါ့မြင်းငါစိုင်းရေးထုတ်တဲ့အပြင် အမှားကိုခုထိမပြင်ဘူး ဗလချိုက်ရှိပါလျက်နဲ့ V ကို ဘကုန်းနဲ့ မရရအောင်ရေးတယ်။ တကယ်တမ်း မြန်မာစာကို တော်လှန်ရေးအရင်လုပ်သင့်တယ် ကျနော်တော့ထင်တယ်။ တင်ပြချက် - ဘာသာစာ စကားမတူတာတွေကနေ မြန်မာလိုယူသုံးတဲ့အခါ အဆင်ပြခဲတယ်။ နမူနာတွေကို မကြာခဏ တင်ပြထားပါတယ်။ အစဉ်အဆက် ကူးပြောင်းရေးသားနည်းမှာ စံသဘောလည်း ရှိခဲ့တယ်။ စံသဘောအရ B ကို ဘ နဲ့ V ကို ဗ လို့သုံးပါတယ်။  ဥပမာ Virus ဗိုင်းရပ်စ်။ Bacteria ဘက်တီးရီးယား။ ထူးခြားတာမျိုးလည်း ရှိပြန်တယ်။ ဥပမာ - Buddha = ဗုဒ္ဓ Volleyball = ဘော်လီဘော ဗုဒ္ဓံသရနံဂစ္ဆာမိ ဓမ္မံသရနံဂစ္ဆာမိ သံဃံသရနံဂစ္ဆာမိ ကို မြန်မာပြည်မှာ ရွတ်ဆိုနည်းနဲ့အိန္ဒိယနဲ့ သီရိလင်္ကာမှာ ရွတ်ဆိုနည်း မတူပါ။ သူ့နေရာနဲ့သူသာ အသံထွက်ရ၊ ရေးရ၊ ရွတ်ရတယ်။ vimalā:ဝိမလာ (ဣ) cittā:cittā(thī) စိတ္တာ(ထီ) [citta+ṇa+ā] [စိတ္တ+ဏ+အာ]  dukkara:dukkara(na) ဒုက္ကရ(န) [dukkara+kārikā.kye.] [ဒုက္ကရ+ကာရိကာ။ နောက်ပုဒ်ကျေ။] ကျွန်တော်လည်း နည်းနည်းသာသိပါတယ်။ ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

ချိုးနှင့် ပုရွက်ဆိတ်

တရံရောအခါ ပုရွက်ဆိတ်တကောင်သည် ရေငတ်လှသဖြင့် ချောင်းတခုရှိရာသို့ သွားရောက်လေ၏။ ချောင်းရေမှာ ကြည်လင်လှသဖြင့် သူသည် ဝမ်းသာအားရဖြင့် သောက်ရန် ဆင်းလိုက်စဉ် အလွန်လျင်မြန်သော ရေစီးတွင် မျောပါသွားလေ၏။ ထိုအခိုက်ချောင်းကမ်းပါးရှိ သစ်ပင်တပင်၌ ချိုးငှက်တကောင်သည် နားလျက်ရှိရာ ပုရွက်ဆိတ်၏ ဖြစ်အင်ကို ကောင်းစွာပင် တွေ့မြင်ရလေ၏။ ဤတွင် သူသည် ပုရွက်ဆိတ်ကို များစွာ ကရုဏာသက်လှသဖြင့် သစ်ကိုင်းငယ်တခုကို နှုတ်သီးဖြင့် ချိုးဖဲလျက် ရေထဲသို့ပစ်ချပေး၏။ ပုရွက်ဆိတ်လည်း ထိုသစ်ကိုင်းငယ်ပေါ်သို့ တက်ရောက်ကာ အသက်ဘေးမှ ချမ်းသာရာ ရရှိသွားလေ၏။ သို့ဖြစ်၍ များမကြာမီပင် တနေ့သ၌ မုဆိုးတယောက်သည်ချိုးကိုဖမ်းယူရန် တောတွင်းသို့ ရောက်ရှိလာ၏။ သူသည် ထောင်ချောက်ကိုထောင်လျက် နေရာကောင်းတခုမှ စောင့်လင့်၏။ ချိုးလည်း ထိုအကြောင်းကိုမသိဘဲ ထောင်ချောက်အနီးသို့ ရောက်ရှိလာလေ၏။ ထိုအခါ ယခင် ပုရွက်ဆိတ်သည် အကြောင်းစုံကို တွေ့မြင်လေရကား မုဆိုး၏ခြေဖနောင့်ကို ပြင်းထန်စွာ ကိုက်ခဲ လိုက်လေ၏။ မုဆိုးလည်း နာကျင်လှသဖြင့် လွှတ်ကနဲ အော်ဟစ်မိလေ၏။ ဤတွင် ချိုးသည် မုဆိုး၏အသံကို ကြားလိုက်ရသဖြင့် ထိတ်လန့်တကြားဖြင့် ထောင်ချောက်မှဝေးရာအရပ်သို့ ပျံပြေးလေရာ အသက်ဘေးမှ ချမ်...

ပလေးစတိုး တိုင်းပြည်

မက်ဆေ့ချ်တခု = ပလေးစတိုးထဲကဒေါင်းလို့ရတဲ့အဘိဓာန်တွေတော့ရှိပြီးသားပါခင်ဗျ သတ်ပုံမှန်တာ တခုလေမျှမပါလောက်။ ဆောရီး။ 'ဒေါင်းလုတ်' သူများ။  'လိုက်ခ်' များ။ သို့သော် သူ့အရပ်နဲ့ သူ့ဇာတ်။  မှန်အောင်ရေးတာကို မဖတ်တတ်တဲ့ စာဖတ်သူတွေအတွက် စာအုပ်တွေကို မှန်အောင် မရေးရ။ မှန်အောင်ရေးတဲ့ကြော်ငြာစာကို မဖတ်တတ်တဲ့ ဈေးဝယ်သူသူတွေအတွက် မှန်အောင်ရေးသားပြီး မရောင်းသင့်။ သာဝကတွေအကျိုးငှာ မှန်အောင်ရေးတဲ့တရားစာအုပ် မထုတ်သင့်။ အုပ်စိုးသူတွေနဲ့ လူထုထဲမှာ ပေါ်လစီနောက်လိုက်သူများလွန်းလို့ တိုင်းပြည်ကြီးသည်လည်း ပေါ်လစီလမ်းကြောင်းပေါ်မှာ ခါးကော့လျက်။  သုနမကျောပြင်မှာတော့ ဒဏ်ရာတွေနဲ့။ ထို့ကြောင့် ကျွန်ုပ်ပို့ပေးသည့် သတ်ပုံမှန်အဘိဓာန်ကို ဖျာအောက်မှာသာ ထားပါလေ။ မြန်မာပြည်ကို ဖရီးဒေါင်းလုတ် ဖြစ်၏။ ခေတ်မကောင်းသေး။ ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

အဘနဲ့ အဘရွာ

(တင်မိုး) ပုဂံကျောင်းက ခေါင်းလောင်းသံ မှ ပြောင်းတတင်းကို ခေါင်းရင်းအိမ်က ပေးခဲ့တယ်။ ဟင်းရွက်တဆုပ် ၊ ထင်းတခုတ်ကို ကျုပ်မြေးတွေက ပေးခဲ့တယ်။ လျှာပွတ်ဆေးနဲ့ ဆေးခါးကြီးစ ၊ လျက်ဆားစသည် ကျောင်းကဘုန်းကြီး ပေးခဲ့တယ်။ သမီးအငယ် ၊ အိမ်ထောင်သယ်က နေ့လယ်နေ့ခင်း ၊ ခံတွင်းချင်ပြေ အပျင်းပြေအောင် အဖေလဲဝါး ၊ ဧည့်လဲစား-တဲ့ လက်ဖက်သားကလေး ပို့ခဲ့တယ်။ ဝါကျွတ်ရက်က ထညှက်ဖြူဆုပ် ၊ ပေါက်ပေါက်ဆုပ်တဲ့ . . . မွေးစုတ်တဘက် ၊ ချည်စောင်ကွက်တဲ့ . . . သက်ကြီးဝါကြီး ကန်တော့ကြတယ်။ ငှက်ပျောသီးနဲ့ အုန်းသီးတလုံး ၊ ဘ မသုံးဖူး ဘုန်းကြီးလှူလိုက်ရသေးရဲ့။ အဘဆီက ရှေးကသီချင်း ၊ တက်ကြယင်းနဲ့ နင်းကြနှိပ်ကြ ၊ ပြုစုကြနဲ့ ကာလသားတွေ ၊ စည်ပါပေကွယ် ပုလွေမယ်ဒလင် ၊ ဒေါင်ဒင်ဒင်နဲ့ ဘင်ဂျိုဝိုင်းက ညတိုင်းပ။ အဘအိုရဲ့ ပုံတိုပတ်စ ၊ ကြားချင်ကြသတဲ့ ညခင်းညခါ ၊ ဝိုင်းလို့လာတဲ့ ရွာက ကလေး ၊ အဘမြေးတွေ အေး . . အေး . . ပြောရသေးတာပ။ အဘအိမ်သား ၊ ကွယ်လွန်သွားလဲ ဝမ်းခါးမပူရပေဖူး။ အဘရဲ့သား ၊ ရန်ကုန်သွားလဲ စိတ်အားမငယ်ရပေဖူး။ သည်မြေသည်ရွာ ၊ အဘရွာပေါ့။ ရွာသူရွာသား ၊ အဘသားပေါ့။ ရွာက ကလေး ၊ အဘမြေးပေါ့။ သမီးနဲ့သား ၊ မြေးငယ်များတို့ ငါ့ရှာနားက တဖဝါးတောင် ၊ ခွာနိုင်ပေါ...

နွေဦးဂီတ

တစိမ့်စိမ့်နှင့် နှစ်သိမ့်ကြည်နူး ရွက်သစ်ဖူးသော် ရွှင်မြူးအံ့ဩ ဖော်ချင်းနှော၍ တောင်တောသာခွင့် ရာသီဖွင့်လျက် ပင်မြင့်ထက်တွင် ငှက်သဘင်လည်း တူယှဉ်နှစ်ကိုယ် ချစ်တင်းဆိုသည် မပို၏သို့ ပို၏သို့။ တသိမ့်သိမ့်နှင့် ညှင်းငြိမ့်လေပွေ ထက်ဝန်းဝေလျက် နွေလည်းအဝင် ဆောင်းလျှင်အစဲ မတည်ဘဲလျှင် ဖက်လှဲတကင်း ပန်းနံ့သင်းကို ချဉ်း၍ ချဉ်း၍ ဆောင်ကာ ဝှေ့လျက် ရွှန်းမြေ့သလို သွင်းလာပိုသည် မချို၏သို့ ချို၏သို့ ။ တငြိမ့်ငြိမ့်နှင့် လှိမ့်၍လှိမ့်၍ လေအဝှေ့ဝယ် ကြွေမြေ့ခမန်း အသံစမ်းလျက် သာဆန်းရဂုံဘွေ နွေဦးမေလျှင် မျှော်လေယောင်မော့ တေးကိုကျော့၍ လေးတော့်နတ်သွင် ထက်ဝန်းကျင်ကို ကြည်ရွှင်ခလို ချစ်ဖွယ်ဆိုသည် မပျို၏သို့ ပျို၏သို့ ။ တခြိမ့်ခြိမ့်နှင့် သံနိမ့်သံမြင့် သံချိုဆင့်၍ ခါသင့်မထင် မိုးနတ်ရှင်လည်း ရှစ်ခွင်တလွှား ပြေးကစား၍ လှည့်စားလေဟန် မိုးရိပ်ဖန်လျက် နဘံတခို တိမ်ခိုးသိုသည် မညို၏သို့ ညို၏သို့ ။ ။ နန်းညွန့်ဆွေကဗျာကို မူရင်းသတ်ပုံနဲ့တင်ပေးထားသူကို ကျေးဇူး။ အခုခေတ်ကဗျာဆိုတာတွေမှာတော့  တစ်စိမ့်စိမ့် တဲ့။ ဖက်လှဲတစ်ကင်း တဲ့။ တစ်ငြိမ့်ငြိမ့်တဲ့။ တစ်ခြိမ့်ခြိမ့်တဲ့။ နွေဦးဂီတ ပျက်ရော။ ဒေါက်တာတင့်ဆွေ ၂၈-၂-၂၀၁၉

ဆတက်ထမ်းပိုး ဆထက်ထပ်ပိုး

  ၁။ ဆရာခင်ဗျား၊ ဆထက်တစ်ပို ဆိုတာ မှားနေတာများလားခင်ဗျာ။ အမှန်က ဘာလဲဆိုတာ ဆရာ ရှင်းပြပေးပါဦးခင်ဗျား။ ၂။ ဆတက်ထမ်းပိုး နဲ့ ဆထက်ထမ်းပိုး ဘယ်ဟာအမှန်ယူရမလဲ ဆရာ။ နှစ်မျိုးလုံးသုံးနေကြတာ တွေ့နေရလို့ပါခင်ဗျာ။ ဆထက်ထပ်ပိုး၊ ဆတက်ထမ်းပိုးနဲ့ ဆတက်တပိုး စသဖြင့် အမျိုးမျိုး ရေးနေကြတယ်။ ဆတက်ထမ်းပိုး (မြန်မာအဘိဓာန် အကျဉ်းချုပ် ၁၉၇၉) ဆထက်ထပ်ပိုး (ဦးသာမြတ်) ဆတက်ထမ်းပိုး (ဝစ်ရှင်နရီ) ရန်ကုန်သူ (ရွှေဘိုသနပ်ခါး) = အင်းယားရေ မချိုးဘဲနဲ့ ဆတပိုးဖြူ (ဆထမ်းပိုးတိုးလို့ဖြူ) ဆ ချိန်ဆသည် ဆတတလုပ်နေသည် ဆတူ ဆထက်ထပ်ပိုး ဆမာ = မြေ၊ ဒေသ အရပ် (ပါဠိ) ဆရာ (ဆြာက ရှေးသုံး) ဆရာဝန် ဆလတ်ရွက် ဆလိမ်အက္ခရာ ဆဝိကလျာဏ = အရေ၏ကောင်းခြင်း (ပါဠိ) ဆနွင်းမကင်းမုန့် တဆတိုး (တစ်ဆတိုး မဟုတ်) ကြံဆသည် မှန်းဆ အဆပေါင်းများစွာ တွေးတွေးဆဆ နှစ်ဆပွါး နှိုင်းဆသည် ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

February ဖေဖော်ဝါရီ

ဆရာရှင့် ဖေဖော်ဝါရီက အမှန်လား၊ ဖေဖဝါရီ က အမှန်လား။ စာနဲ့ရေးရင် ဖေဖေါ်ဝါရီ လို့သာ ရေးကြပါတယ်။ အခုခေတ်မြန်မာစာသင်နည်းက တလမ်းသွား၊ တကြောင်းဆွဲနည်း။ ဖေဖော်ဝါရီတမျိုးတည်းသာ မှန်တာ မဟုတ်ပါ။ အင်္ဂလိပ်လို အသံထွက်မှန်ကတော့ တမျိုး။ February လအမည်အသံထွက်ကို အင်္ဂလိပ်လို မှန်အောင်ထွက်ရတာကအစ မလွယ်ပါ။ မြန်မာပြည်မှာ လူအများထွက်နေတဲ့ အသံထွက် မမှန်ပါ။  (၁) ဖေဖော်ဝါရီ ဆဲ့သုံးမှာ ဗိုလ်ချုပ်မွေးနေ့ပါ (၂) နံနက်သဘင် (ဇော်ဂျီ၊ ဂန္တလောက၊ အတွဲ ၁၅ ၊ အမှတ် ၈၅၊ ဖေဖေါ်ဝါရီ ၁၉၃၂။) (၃) ဇန္နဝါရီ = ဇန်နဝါရီ ဧပြီ = အေပြီ နိုဝင်္ဘာ = နိုဝင်ဘာ ဒီဇင်္ဘာ = ဒီဇင်ဘာ - ဘာသာစကားမတူတဲ့စာလုံးတွေကို မြန်မာလိုရေးရတာတိုင်း အတိအကျ ရခဲတယ်။  - အစဉ်အလာသုံးတွေကိုတော့ ပိုမှန်အောင်ရေးရင် အဆင်မပြဖြစ်နိုင်တယ်။ - သိပ်မှန်နေရင် လက်ခံသူက နည်းတတ်တယ်။  - ဝယ်သူနားလည်းသလို ရောင်းသူက ပြောရောင်းရတတ်တယ်။ - စာအုပ်တွေ မူရင်းအတိုင်း မဟုတ်မှသာ ဝယ်ဖတ်ကြတယ်။ - စာကိုမှန်အောင်ရေးရင် လူကြိုက်နည်းတယ်။ တခုသတိထားစရာက ပြောတဲ့သူက အသံထွက်မှန်ပေမဲ့ နားထောင်သူတွေက အမှားအသံထွက်သာ သိကြရင် မလုပ်မဖြစ်ပါ။ 1. Adopted Words မွေးစားစာလုံးများ https://burmese-...

Democracy မြန်မာစာမှာ ဒီမိုကရေစီရှိသလား

မဲခွဲနည်းနဲ့တော့ မြန်မာစာကို အမှန် အမှား မရွေးသင့်ပါ။ ပညာကို ပညာနဲ့သာ ဆွေးနွေး ငြင်းခုန်သင့်တယ် ထင်ပါတယ်။  မြန်မာ့သမိုင်းမှာ မဲခွဲနည်းဥပမာတွေရှိတယ်။ အမည်းထည့်လည်း အဖြူဖြစ်တဲ့မဲပေးပွဲတွေရှိခဲ့တယ်။ ၂၅ ဂဏန်းဟာ ၇၅ ဂဏန်းထက်များတဲ့ ဥပမာလည်းရှိတယ်။ မြန်မာစာအထက်မှာ အာဏာမရှိသင့်လို့ ထင်နေတယ်။ ဒီမိုကရေစီဆိုတာ ကိုယ်ထင်ရာကိုယ်ပြောနိုင်တယ်။ ပညာကို နိုင်ငံရေးမလုပ်သင့်လို့ ထင်တယ်။ အမိန့်ပေးနည်နဲ့လည်း သတ်ပုံတွေမပြင်သင့်ပါ။  အရေးအသား၊ အပြောအဆိုနဲ့ သတ်ပုံမှာ ကပြောင်းကပြန်တွေဖြစ်နေခြင်းဟာ အမိန့်ပေးနည်းနဲ့ အတင်းအဓမ္မ ပြောင်းခိုင်းလို့ ဆက်ဖြစ်လာတဲ့ မကောင်းကျိုးဆက်ဖြစ်ပါတယ်။ ပြက္ခဒိန်ပြောင်းလို့ သတ်ပုံပေါင်းတာ မြန်မာစာ။ ၁၉၈၅ နဲ့ ၁၉၈၆ မတူတော့ပါ။ ၂၀၂၅ က ၁၉၈၆ နဲ့ တူသတဲ့။ အစိုးရပြောင်းလို့ သတ်ပုံပြောင်းတာ မြန်မာစာ။ မဆလ ကနေ နဝတ ဖြစ်တော့ တ တွေ တစ် ဖြစ်ကုန်တယ်။ ဆိုရှယ်လစ်ခေတ်မှာ လူတိုင်းလိုလိုပါတီဝင်ကြရတယ်။ အခု အဲဒီပါတီ မရှိတော့ပါ။ ပါတီဝင်တွေလည်း မရှိတော့ပါ။ သတ်ပုံပြောင်း အမိန့်ပေးခဲ့တဲ့အစိုးရမရှိတော့တာတောင်မှ ပေါ်လစီသတ်ပုံ တင်းပြည့်ပါတီဝင်တွေက ဆက်ရှိသေးတယ်။  ဒေါက်တာတင့်ဆွေ ၂၇-၂-၂၀၁၈

A One First မတူကြပါ

ကွန်မင့်တခု = ကျွန်တော်အလွယ်နားလည်ထားတာလေး တခုကတော့ အင်္ဂလိပ် မှာ a နှင့် one မြန်မာမှာ တ နှင့် တစ် အသုံးပြုပုံတူသလိုရှိပါသည်။ တူသလိုလိုဆိုတာ တူတာတော့ မဟုတ်ပါ။ တ၊ တစ်၊ ပဌမ မတူကြပါ။ Judson’s English Burmese Dictionary မှာ - A = တစ်။ တခု။ Some one = တစုံတခု။ One = တစ်။ One eyed = မျက်စိတဖက်ရှိသော။ One sided = တဖက်သို့ ငဲ့ကွက်တတ်သော။ Oneness = တခုတည်းဖြစ်ခြင်း။  Union in one = တလုံးတဝတည်းဖြစ်ခြင်း။ A man သည် ယေဘူယျအားဖြင့် အမျိုးသားတဦးကို ရည်ညွှန်းရာတွင် မှန်ကန်သောရွေးချယ်မှုဖြစ်ပြီး၊ one man ကို a one-man show ကဲ့သို့သော စကားစုတခု၏ တစိတ်တပိုင်းအဖြစ် အလေးပေးဖော်ပြရာတွင် one man ကို အသုံးပြုသည်။  ဥပမာ စာကြောင်းများ လူတယောက် အခန်းထဲဝင်သွားတယ်။ ယောက်ျားတယောက်ပဲ။ သူက one-man band ပါ။ အရာအားလုံးကို သူကိုယ်တိုင်လုပ်တယ်လို့ ဆိုလိုတာပါ။ one book စာအုပ်တအုပ်ဆိုတာ အရေအတွက်အတိအကျတအုပ် သို့မဟုတ် အများဆုံးတအုပ်လို့ အဓိပ္ပာယ်ရတယ်။  စာအုပ်တအုပ် ယူဆောင်လာနိုင်ပါသည် = တကြိမ်လျှင် စာအုပ်တအုပ်သာ ယူဆောင်လာနိုင်သည်။ အရေအတွက် တခုထက်မပိုရ။  a book သည် one book ထက် မှန်တယ်။ a book ဆိုတာ ကြိုတင...

တစေ့တစောင်း

အရင်ကတည်းကရေးခဲ့တဲ့ တစေ့တစောင်းကို အခု​ခေတ်မှာ တစ်စေ့တစ်စောင်း တစ်​စေ့တ​စောင်း တ​စေ့တစ်​စောင်း တစ်​စေ့တစ်​ဇောင်းလို့ ရေး​နေကြတယ်။ မြန်မာစာအခြေအနေ ဘယ်လောက်ဗရုတ်သုတ်ခဖြစ်နေတယ်ဆိုတာ သိနိုင်တယ်။ ရေးတဲ့သူတွေကလည်း ပညာတတ်ဆိုသူတွေချည်းပဲ။ သက်​သေအထောက်အထား​တွေပြရင်လည်း မှန်​တာတွေက မှားသတဲ့။ ဒေါက်တာတင့်ဆွေ ၂၇-၂-၂၀၁၉

လက်ဖက်ပွဲ

၂၇-၂-၂၀၁၉ နေ့ည လက်ဖက်ရွက်နုဖန်ဖန် အငန်လျော့သွားအောင် ရေသုံးထပ်ဆေး၊ မြေပဲဆံကြော်ဆိမ့်ဆိမ်းလေးနဲ့ ကြက်သွန်ဖြူမွှေးမွှေး၊ အခါးအတွက် အနားက သင်္ဘောရွက်လေးတော့ ကိုယ်တိုင်ခူးယူ၊ ပုံမြင်သူတွေ အထင်မသေးအောင် ပုစွန်ခြောက်ကလေးပါ တစောင်ကထား၊ ဘာစားစားပါရတဲ့ ငရုတ်စိမ်းလေးက တတောင့်၊ သောက်စရာက ရေနွေးကြမ်း၊ ညဉ့်နက်မှာလာတဲ့ မေးခွန်းတွေ ဖြေစမ်းဦးမယ်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ် မှာ​တော့ လက်ဖက်မစားဖြစ်တာ ကြာပြီ။ ဒီအရပ်မှာ ကိုယ်ကြိုက်တဲ့ လက်ဖက်အရွက်နုနုအခါး ရှားတယ်။ နှပ်ထားတာ​တွေ မစားချင်။ ဒီနှစ်​ဆောင်းမဝင်ခင်က သင်္ဘောပင်လည်း အိမ်ထဲသွင်းမထားဖြစ်။ ည ၁၂ နာရီထိုးတာနဲ့ ကွန်ပြူတာလည်းပိတ်လိုက်တယ်။ ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

မတ် သတ်ပုံ

မတ် ကရော ဘာလဲ ဆရာ ၂ ခြမ်း = ၁ ရွေး၊ ၂ မူး = ၁ မတ်၊ ၂ ရွေး = ၁ ပြား၊ ၂ မတ် = ၅ မူး = ၈ ပဲ၊ ကြပ်မတ် ကိုးနာရီမတ်တင်း ငွေတကျပ်ကို လေးမတ် ဆယ်မူး ငွေတမတ်၊ ငွေတစ်မတ် မဟုတ်။ ၂၅ ပြား။ ငါးမတ် = တကျပ်နဲ့တမတ် စမတ်ကျ စမတ်ကိုဂွမ်လို့ စားကာမတ္တ တည့်မတ် ခါးကိုမတ်ထား တမတ် (၂၅ ပြား၊ အစိတ်သား) တသမတ် ဒိန်းမတ်နိုင်ငံ နှစ်ကျပ်မတ်တင်း နှစ်မူး တမတ် ပရမတ် ဖြောင့်မတ် မင်းတိုင်ပင်အမတ် မည်ကာမတ္တ မတ္တရာမြို့ မတ် = ခင်ပွန်း၏ညီ။ မတ်စေ့ မတ်စောက် မတ်တတ်ယပ် (ယပ်တောင်) မတ်တတ်ရပ်လို့ လမ်းမှာငို မတ်တရာ (၁ဝဝ မတ် ) ကျပ်အစိတ်။ မတ်ပဲ မတ်မတ်စိုက် မတ်မတ်တူး မတ်ရပ်ပုံတော် မတ်လ မပဲဗရာကြော် - မတ်ပဲဗရာကြော်လို့ ရေးရတယ်။ မှူးမတ်သေနာပတိ ရာဇမတ် သမာသမတ် သွားကာမတ္တ သုံးမတ် ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

ကီးဘုတ်မှာ ရရစ် မပါဘူးလား

တင်ထားတာတခု = ငပုတ် ခြောက် ရပီ ဆိုတာနဲ့ ဗို-က်သားလေးတွေ နဲ့ ထမင်းကြော်လေးကြော်စား ပီ ကြိုက်တဲ့သူအတွက်တော့ မွေးမွေးလေး ရပြီ၊ စားပြီလို့ ရေးရ။ ကီးဘုတ်မှာ ရရစ် မပါဘူးလား။ ကီးဘုတ် အမှန် သုံးသင့်။ ငပုပ်ခြောက်၊ ငါးပုပ်ခြောက်လို့ ရေးရ။ ဗိုက်သားလို့ ရေးရ။ ‘ပြီ’ ကို ‘ပီ’ လို့ ရေးနေတာတွေ မမှန်ပါ။ ပီ ပီတိ ပီနံသီး ပီပါ ပီပီ (အသံမြည်အောင်မှုတ်သော ခရာ) ပီပီသား (လုံးလုံးလျားလျား) ပီယဝါစာ ပီလမ ပီလားကြိုး ပီလားကောင် ပီလောပီနံရွက် ပီလောရွက် ပီအာင်ဆို ပီနံသီး (ငရုတ်မျိုး) ပီပီမသိ ပီလမ (ဆောင်းစရာ) ပြီ သူသွားပြီ မရှိတော့ပြီ စားပြီးပြီ လုလင်နုတို့၊ ပြိုင်တုလှော်ချီ၊ လှေချင်းပြီသို့၊ တညီတည်းပင်။ လာချေပြီ။ မစားတော့ပြီ နွေရောက်ပြီလေ မိုးရွာပြီ မနက်မိုးလင်းပြီ ရုပ်ရှင်ပြီးပြီ ဆေးသောက်ပြီးပြီလား ဆေးကုသမှုပြီးသွားပြီ နေကောင်းပြီ ငပုပ်ခြောက် ငါးပုပ်ခြောက် https://burmese-spelling.blogspot.com/2024/11/blog-post_145.html ငပုပ်ပြား https://burmese-spelling.blogspot.com/2022/12/blog-post_537.html ငဖန့်ဝိုင်း ငါးပိကောင် (ငပိကောင်) https://dr-tint-swe.blogspot.com/2022/08/blog-post_336.html ငါး ကို င နဲ့သာရေးရတာ များတယ်...

တဲ့ နဲ့ တတ် မှားနေသည်

ကြောက်တဲ့မကြောက်တဲ့နှစ်ရပ်များစွာသတ္တဝါ ချမ်းသာကိုယ်စိတ်မြဲပါစေ. ဥပါဒ်ရန်ဘေးကင်းစင်ဝေးငြိမ်းအေးကြပါစေ တဲ့ နဲ့ တတ် မှားနေသည်။ ကြောက်တတ် မကြောက်တတ် နှစ်ရပ်များစွာ သတ္တဝါ ချမ်းသာ ကိုယ်စိတ် မြဲပါစေလို့ ရေးရတယ်။ ၁။ "တဲ့" နဲ့ "တယ့်" က ဘယ်ဟာကအမှန်လဲဆရာ ၂။ မင်္ဂလာပါဆရာခင်ဗျာ။ တဲ့ နှင့် တယ့် အကြောင်းကို သေချာရှင်းလင်းစွာ သိချင်လို့ပါခင်ဗျာ။ မဲ့ နှင့် မယ့် အကြောင်းပါတလက်စတည်း ရှင်းပြစေလိုပါတယ်ဆရာခင်ဗျ။  ဆရာရေးထားတာရှိမလား ရှာကြည့်တော့လည်း မတွေ့လို့ပါခင်ဗျ။ ကျေးဇူးပြုပြီး ဖြေကြားပေးပါဦးခင်ဗျာ။ တခြားရှာကြည့်တဲ့အခါမှာ ဒီလိုရေးထားတာမျိုးတော့ တွေ့ပါတယ်ဆရာခင်ဗျ ကျေးဇူးအများကြီးတင်ပါတယ်ခင်ဗျာ။ ၃။ ဆရာ ကျနော်တို့မြန်မာလူမျိုး စကားပြောတာ စာရေးရင် "တဲ့" ဆိုသော စကားလုံး ဘာကြောင့် အများစုထဲပါ၀င်သနည်း။ ဥပမာ သူလာမည်တဲ့။ သူစားပြီးပြီတဲ့။ သူကပြောလိုက်တယ်တဲ့။ - ငါ့ကိုချစ်တယ့်ဟုတ်လား - မမှန်ပါ။ - သနားပါတယ့်ဟာ - မမှန်ပါ။ - ကောင်းလိုက်တယ့်သီချင်းကွာ - မမှန်ပါ။ - တင်သင်တယ့်ထင်လိုပါ - မမှန်ပါ။ - မင်းမရှိတယ့်နောက် - မမှန်ပါ။ (၁) တဲ့ = တဆင့်စကား ပြောကြားသည့် အဖြစ်ကိုပြသော စကားလုံး။ ပြည်ကြီး...

Block ရသူတွေဆိုတာ

၁။ အမျိုးသားအမည်နဲ့ အကောင့်တခုကို Block လိုက်သည်။ တတ် နဲ့ တက် စာအောက်မှာ။ ကျွန်တော့အမည်နဲ့ ကိုက်တတ်သည်ဆိုရင် မှန်သလားတဲ့။ Block လိုက်တယ်။ ၂။ အမျိုးသမီးအမည်နဲ့ အကောင့်တခုကို Block လိုက်ပါသည်။ သူက ဘူး နဲ့ ဖူး ဘယ်သူကရေးရေး မှားသတဲ့။ တင်ပြထားတဲ့စာထဲမှာ မဟာစည်ဆရာတော်ကြီး။ Block လိုက်တယ်။ Block ရသူပေါင်း တထောင်ကျော်ပြီ။ စာရင်းလည်း ရှိတယ်။ ၁၀၀၀ ကျော်တော့ မှတ်မထားအားတော့ပါ။  ဘလော့ရသူတွေဆိုတာ - ၁။ အကောင့်အတုများ။ ၂။ ဆဲရေး ရိုင်းစိုင်းကြသူများ။ ၃။ မပို့ပါရန်ဆိုတာတွေကို ၂ ခါမက ပို့ကြသူများ။ ၄။ အရေးအသား အသံထွက်၊ စာလုံးပေါင်း၊ သတ်ပုံ အမှန်တွေကို အထောက်အထားနဲ့တင်ပြထားကို ပေါ်လစီသတ်ပုံတခုလောက်ကိုသာ သင်ဘူး၊ ဖတ်ဘူးသူတွေက အတင်းအဓမ္မလာငြင်းကြသူများ။ ၅။ နိုင်ငံရေးအရောင်ကြောင့် ဘလော့ရသူ ရှားတယ်။ မြန်မာစာ များတယ်။ ၆။ မြန်မာစာအတွက် ဘလော့ရသူတွေထဲမှာ ဘလော့ထားလည်း ပြန်ပေါ်လာနိုင်စွမ်းရှိသူတွေလည်း ပါတယ်။ ဖေ့စ်ဘွတ် မြန်မာအပေါ်မှာ သြဇာအာဏာလည်း ရှိကြတယ်ထင်တယ်။ ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

ငါးပေါင်းကြော်

တင်ထားတာတခု = "ဒီနှစ် ကြော်ဦးမှာလား မေမေ" "အင်း.. နတ်တင်ဖို့ ပဲမုန့်လေးရယ်.. ရှောက်ပင်က ရှောက်ရွက်လေးခူးပြီး အပေါင်းကြော်လေး လေးငါးဆယ်ခုလောက်ရယ်.." ငါးပေါင်းကြော်လို့ ရေးရ။ တင်ထားတာတခု = မွန်ပြည်နယ်၊ မော်လမြိုင် ချောင်းဆုံ (ဘီလူးကျွန်း) စတိုင် မွန်ရိုးရာ ငါးပေါင်းကြော်။ ဧရာဝတီတိုင်း၊ မြစ်ဝကျွန်းပေါ် ဝါးခယ်မ အခေါ် ဘူးသီးကြော်  ကြက်သွန်ကြော်၊ အာလူးကြော်။ ရန်ကုန်မှာ ကြော်ပါသည်။  အညာမှာလည်း ငါးပေါင်းကြော်လို့ ခေါ်ပါတယ်။ အသံထွက်တော့ ငဘောင်းကြော်။  ငါးဆိုပေမဲ့ ငါး မပါ။ သီးအရွက် တမျိုးမျိုးကို ဆန်မှုန့်၊ ပဲမှုန့်နဲ့ ရောကြော်တာ။  ဗူးသီး (ဘူးသီး)၊ ကြက်သွန်၊ အာလူး၊ ဂေါ်ရခါးသီး၊ ခရမ်းသီး၊ မြင်းခွါရွက်၊ ထားဝယ်မှိုင်းရွက်၊ သိပ်မစပ်တဲ့ငရုတ်သီး၊ ပုစွန်စာရွက် စတာတွေ။ ကောင်းတယ်။ ငါးသေးသေးလေးတွေကိုလည်း ကြော်ပါတယ်။ ပုစွန်ဆိတ်သေးသေးလေးတွေနဲ့လည်း ကြော်တယ်။ ကောင်းတယ်။ အဲလို အခုလိုက်ကြော်တာအပြင် ဗူးသီးတချောင်းချင်းကို ဆန်မှုန့်နဲ့ ကြော်တာကိုတော့ ဖြူးကြော်လို့ ခေါ်တယ်။ ဖြူးမြို့နဲ့တော့ မဆိုင်ဘူးထင်တယ်။  ကျွန်တော်တို့ အထက်တန်းကျောင်းသားဘဝ၊ မုံရွာမှာ ဖြူးကြော်တပွဲ တမတ် (၂၅ ပြား) ပေးရတယ်...

အသံထွက်

ကတော်က ဘာကြောင့် ဂဒေါ်လို့ အသံထွက်ရတာလဲဆရာ မသိလို့မေးတာပါဆရာ (က) ကတော့ ၁။ ကတော့ (ဂဒေါ့) အဝကျယ်လျက် အောက်ခြေပြွန်တံသို့ ရှူးသွားအောင် ပြုလုပ်ထားသည့်ခွက်။ ၂။ ဖက်ရွက်၊ စက္ကူ စသည်ကို ယင်းကဲ့သို့ ပြုလုပ်ထားသော အပေါက်မပါသည့် ခွက်။ ၃။ ဆံပင် စသည် စွပ်ရန် ရွှေပြား၊ ငွေပြား စသည်တို့ကို ပြုလုပ်ထားသော အလိပ်။ (မွန်) (ခ) ကတော် (အသံထွက် ဂဒေါ်) ၁။ ဂုဏ်ရှိသူ၏ မယား။ ၂။ မြန်မာမင်းများ သဒ္ဓာတော်မူ၍ မှူမတ်မယား အချို့ကို ပေးသော ဘွဲ့။ (မွန်) (ဂ) ကန်တော့ (အသံထွက် ကဒေါ့) ၁။ လက်အုပ်ချီ၍ ဦးညွှတ် အရိုအသေပြုသည်။ ၂။ အပြစ်ရှိကြောင်း၊ တောင်းပန်စကား ပြောကြားဝန်ချသည်။ ၃။ လှူဘွယ်ဝတ္ထုမရှိ၍ နှုတ်ဖြင့် အယဉ်အကျေးစကားကို လှူသည်။ (မွန်) ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

ဂိမှန် နွေဥတု

နွေဦး ရာသီကို ပါဠိ လို အမှန်သိချင်လို့ပါရှင် ဂိမာန်  ဂိမ္မာန် ဂိမှာန် ဘယ်ဟာ မှန်လဲ သိပါရစေရှင် ဂိမှန် = နွေဥတု ဝသန္တ = နွေဦး ဝသန် = နွေဦး (ဝသန္တ) ဝသန် = မိုးဥတု (ဝဿာန) ဝသန္တ = မိုး  ဟေမန် = ဆောင်းဥတု ဟေမန် = တော နွေဂိမှာန် ဂိမှန် (အသံထွက် ဂိန်မှန်) = တပေါင်းလပြည့်ကျော် တရက်မှ ဝါဆိုလပြည့်နေ့ထိ ဖြစ်သော နွေဥတု။ “နွေနှောင်းရက်ကျန်၊ ဝသန်ပေါ်ဦးခါ၊ အုံ့ပြမှိုင်းဆန်း၊ ယုဂန်ဗွေမြနန်းမှာ” နွေဦးဝသန်၊ နွေဦးဝသန္တ၊ ဝသန်နွေဦး။ ခါဂိမှေ၊ ဂိမှာန နွေဥတု အခါ။ မျှမပို လအလို အခါထူးပါတဲ့ တန်ခူးသည် ဂိမှေ၌ ရဝိန်နေ မ​​ေဇ္ဈနန်းမှာ မြန်းမည့် အတွင်း။ (မဟာဂီတ ဦးပြုံးချို) ဂိမှန် ဝသန် ဟေမန် https://burmese-spelling.blogspot.com/2023/10/blog-post_15.html ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

ဆဲ့ ဆယ့်

  ကွန်မင့်တခု = ငါးရာနှစ်ဆဲ့ရှစ်ဆိုတာ မှားနေပါတယ်၊ မြန်မာ ကိန်းဂဏန်း ရေတွက်ပုံအရ ခု၊ ဆယ်၊ ရာ လို့ပဲ ရေတွက်ပါတယ်၊ ခု၊ ဆဲ့၊ ရာ လို့မရေတွက်ပါ ခေတ်ကောင်းစဉ်ကထုတ်ထားတဲ့ မူရင်းစာကို ကိုယ်ထင်သလို မပြင်ပါ။ ခေတ်ပျက်တော့ စာအုပ်ကောင်းတွေကို မှားအောင်ပြင်ထုတ်နေကြတယ်။ ဆဲ့ ရော ဆယ့် ပါ ရေးခဲ့ကြတယ်။ (၁) တနင်္လာကျား၊ တဆယ့်ငါး၊ နေငြားရှေ့ရပ်က။ (၂) ဖေဖော်ဝါရီ ဆဲ့သုံးမှာ ဗိုလ်ချုပ်မွေးနေ့ပါ တထောင့်ကိုးရာ တဆဲ့ငါး ရှေ့နေ ဦးဖာသား (၃) ပရမတ္ထသံခိပ်ကျမ်း  စာမျက်နှာ ၁၀ တဆဲ့ကိုးဖြာ စာမျက်နှာ ၂၇ တဆဲ့ကိုး တဆယ် အာဒိ ဆဲ့ ဆယ့် https://burmese-spelling.blogspot.com/2024/06/blog-post_210.html ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

ပေါ်နွေလလျှင်ချီ ရတု

ဆရာခင်ဗျာ ပေါ်နွေလလျှင် ရတုတွင် ပြာစင်မွန်လတ်လား ရွှန်းလတ်လား ဂဏသေချာစွာသိလိုပါသည်ခင်ဗျာ။ ပေါ်နွေလလျှင်ချီ ရတု ကူးတင်သူတချို့က မှားနေတယ်။ ပုံနှိပ်မူတချို့မှာလည်း မှားနေတယ်။ နတ်သျှင်နောင်ရတုတပုဒ်ကို အရင်ကလည်း တင်ပြထားတယ်။ သီချင်းလည်း တင်ထားတယ်။ မနေ့က တခြားသူတဦးတင်တာမှာ 'တိမ်စွန်လေလျှင်' မဟုတ် 'တိမ်စွန်လေလျင်' လို့ တင်ထားတာတွေ့လို့ ပြန်စစ်ရပါတယ်။  တိမ်စွန်လေလျှင် = တိမ်စွန်လေကဲ့သို့။ မှန်တယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ တိမ်စွန်လေလျင် = တိမ်စွန်လေမြန်သကဲ့သို့။ တယောက်က သောဝ် အသုံးကို မေးတယ်။ သောဝ် = ဆန္ဒထုတ်ဖော်ရာ၌ လေးနက်စေရန်သုံးသော အဆုံးသတ်စကားလုံး။ နတ်လူသာဓုခေါ်စေသောဝ်။ ကောင်းစွာလျင်သော၊ အောင်စေသော်ဝ်။ (ရှင်ဥက္ကံသမာလာ- တောင်ငူဆိုရတု အဖြေ) ပေါ်နွေလလျှင်၊ တောင်ကခြိမ့်မြူး၊ မင်းလွင်ဦးနှင့် ပျံ့ပျူးချုပ်ဆိုင်း၊ မုန်တိုင်းဆင်လို တိမ်ညိုမှိုင်းထပ်၊ ပြက်လျှက်ပြကာ စိမ်းဝါမိုးပန်း၊ ထွေထွေစွန်းက ရေသွန်းသာကြည်၊ ပျော်ရမည်ကို မြရည်သက်မှတ်၊ ရောက်ခဲလတ်ဟု ချစ်ထွတ်တင်သည်၊ ပြာစင်ရွှန်းလတ်၊ ဖြူဝင်းမွတ်လျှင် ကြာညွတ်ဖယောင်း၊ နေရှိန်ပျောင်းသို့ ဆင့်လောင်းလွမ်းဝှန်၊ ရှိလိမ့်ဟန်ကို တိမ်စွန်လေလျှင်၊ ဖူးရောက်ခ...

လျှင်

ဆရာရှင့် အနှစ်ချုပ်စာလုံးရေ ရေတွက်ရာမှာ 'လျှင်' ကို စကားလုံး နှစ်လုံးအရေနဲ့ ရေတွက်ရပါသလားရှင့်။ ဘာသာဗေဒ မှာသင်ရတာက ဗျည်းတစ်လုံး နဲ့ သရ တစ်လုံး(တလုံး)ပေါင်းမှ စကားသံတစ်ခု(တခု) သို့မဟုတ် သရတစ်လုံး(တလုံး)ကို စကားသံ တစ်ခု(တခု)လို့ ရေတွက်ရတယ်လို့ မှတ်သားဖူးပါတယ်ရှင့် အဲ့ သဘောတရားအရဆိုရင် 'လျှင်' ဆိုတာ ဗျည်း လှ နှင့် ယပင့်သံ ယ သရ 'အင်' နဲ့ပေါင်းရမှာ ဖြစ်လို့ တစ်လုံး(တလုံး)အနေနဲ့ ရေတွက်ရမှာပါရှင့် အခု တက္ကသိုလ် ဆရာမက 'လျှင်' ဆိုရင် စကားလုံးနှစ်လုံးအနေနဲ့ ရေတွက်ရမယ်လို့‌သင်ပေးတဲ့အတွက် ရှုပ်ထွေးနေရပါတယ်ရှင့် အဲ့တာလေးကို ‌ဖြေကြားပေးစေလိုပါတယ်ရှင့် လျှင် အသံထွက် = ယင် ၁။ တစုံတခုသော ပြုလုပ်ခြင်း၊ ဖြစ်ခြင်းကို ရည်မှတ်၍ ပြောဆိုရာတွင် သုံးသောစကားလုံး။ မူ။ က။ မှ။ သော်။ ခရီးသွားလျှင်၊ အနားအနေနည်းမှ ရောက်လွယ်သည်။ (ယင် လို့ အသံထွက်စေထားပါတယ်။) ၂။ ရှေ့နာမ်ပုဒ်ကို လေးနက်စေသော စကားလုံး။ အလုပ်ပျက်သည့် ရက်မှစ၍ တလလျှင် ခြောက်မူးကျကို တွက်၍ ပေးစေ။ ဒုတိယနမူနာစာကြောင်းက လျှင် ကို သတ်ပုံကျမ်းမှာ ယင် လို့သာ ပြဆိုထားပေမဲ့ လယင် လို့ ၂ သံထွက်သင့်ပါတယ်။  ကျွန်တော်က မြန်မာစာဆရာတော့ မဟုတ်ပ...

အသံထွက်

၁။ ဆင်းတု‌တော် နှင့် သတ္တု အသံထွက် သိပါရစေ ဆရာရှင့်။ တ နှင့်ထွက်တာလား ထ နှင့်ထွက်တာလား မသဲကွဲလို့ပါ။ ဆင်းတု အသံထွက် ဆင်းဒု သတ္တု အသံထွက် သတ်တု ကတော် အသံထွက် ဂဒေါ် နေပြည်တော် အသံထွက် နေပြည်ဒေါ် ၂။ ဆွဲစိတ်တာကိုဘယ်လိုရေးရလဲဆရာ ဆွဲဆိတ် လက်နှင့်ဆိတ် ထိုးဆိတ် ကြက်ဆိတ် ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

မရန်း နှင့် မရမ်း

ဆရာခင်ဗျ "မရမ်း"လို့ရေးရင် မှားလားဗျ။ အခုနောက်ပိုင်း "မရမ်း"လို့စားလုံးပေါင်းထားတာတွေ့ရလို့ပါခင်ဗျ။ ကဝိဓဇသတ်ပုံကျမ်း  မရန်း။ မြန်မာအဘိဓာန် အကျဉ်းချုပ် (၁၉၇၉) မရန်းစေ့ရောင် မရန်းပင် မရန်းပြား ရှင်ဥတ္တမကျော် တောလား ပုံနှိပ်မူ ၂ မျိုးတွေ့တယ်။ တခုမှာ မရန်း၊ နောက်တခုမှာ မရမ်း။ တိမ်ညိုမိလ္လာ၊ တိမ်စူကာနှင့် တိမ်ပြာရောရှက်၊ မရန်း(မရမ်း) ဖက်၍  တိမ်သက်တန့်ရောင်၊ အဝါပေါင်ဝယ် မှောင်ခဲ့တခါ၊ ပြာခဲ့တချို့ ညှိုခဲ့တလီ၊ ရီခဲ့တဖုံ မှုန်ခဲ့တချက် ယုဂန်ထက်က၊ လေးဖက်လုံးခြုံ တိမ်ဂဠုန်လည်း၊ နဂါရုံကြွေ့ ခိုးငွေ့လွှတ်ပြိုင်၊ ဂုဏ်ချင်းဆိုင်ခဲ့။ အဲလို စာလုံးတွေကို မူကွဲလို့ ခေါ်ပါတယ်။ နှစ်မျိုးလုံး သုံးနိုင်တယ်။ တချို့မူကွဲစာလုံးက ၂ လုံးမက ရှိတယ်။ ဥပမာ ဒါး၊ ထား၊ ဓါး နဲ့ ဓား။ မြန်မာစာကို တသွေးတသံတမိန့်စနစ်နဲ့ သင်လို့ မရပါ။ အနီရောင် မှား၊ အစိမ်းရောင် မှန်လို့လည်း ယတိပြတ်ပြောမရနိုင်တာတွေ ရှိတယ်။ အရေး၊ အပြောနဲ့ အသံထွက် မတူတာတွေလည်း ရှိတယ်။ မရန်းသီးသည် ချဉ်၏။ ထောင်းစား၊ တို့စား၊ ချက်စားလို့ကောင်း၏။ မရမ်းသီးသည် မှည့်သော် ချို၏။ ရောင်းလို့လည်း ကောင်း၏။ ပုံအတွက် ကျေးဇူး။ ဒေါက်တာတင့်ဆွေ

Gemini နှင့် အမေးအဖြေ 2/26/2025

မေးခွန်း နောက်ဆုံးရ ကိန်းဂဏန်းများအရ မြန်မာပြည်၏လူဦးရေ မည်မျှရှိသနည်း။ အဖြေ မြန်မာနိုင်ငံ၏ လူဦးရေနှင့်ပတ်သက်၍ နောက်ဆုံးရရှိထားသော တရားဝင်အချက်အလက်မှာ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်းခေါင်စာရင်း ဖြစ်ပါသည်။ အဆိုပါ သန်းခေါင်စာရင်းအရ မြန်မာနိုင်ငံ၏ လူဦးရေသည် ၅၁,၄၈၆,၂၅၃ ဦး ဖြစ်ပါသည်။ သို့ရာတွင် လက်ရှိအခြေအနေအရ လူဦးရေသည် အပြောင်းအလဲများရှိနိုင်ပါသည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ် သန်းခေါင်စာရင်း အချက်အလက်များ စုစုပေါင်းလူဦးရေ - ၅၁,၄၈၆,၂၅၃ ဦး အမျိုးသားဦးရေ - ၂၄,၈၂၄,၅၈၆ ဦး အမျိုးသမီးဦးရေ - ၂၆,၆၆၁,၆၆၇ ဦး ထို လူဦးရေတွင် လုံခြုံရေးနှင့် အခြား အခြေအနေ များကြောင့် သန်းခေါင်စာရင်း မကောက်ယူနိုင်သည့် ဒေသ အချို့၏ ခန့်မှန်းလူဦးရေ (၁.၂) သန်း အပါအ၀င်ဖြစ်ပါသည်။    လက်ရှိတွင် နိုင်ငံရေးအခြေအနေများကြောင့် တိကျသော လူဦးရေစာရင်းကို ကောက်ယူရန် အခက်အခဲရှိနေပါသည်။ မေးခွန်း သတင်းတပုဒ်အရ လွန်ခဲ့သော ၁၀ နှစ်ဖြစ်သည့် ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် ကောက်ယူခဲ့သော လူဦးရေနှင့် အိမ်အကြောင်းအရာ သန်းခေါင်စာရင်းအရ လူဦးရေ ၅၁ ဒသမ ၅ သန်းရှိခဲ့သည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် ကောက်ယူခဲ့သည့် လူ ဦးရေနှင့် အိမ်အကြောင်းအရာ ရှေ့ပြေးသန်း ခေါင်စာရင်းအရ မြန်မာနိုင်ငံတွင် လူဦးရေ ၅၁ ဒသမ ၃ သန...

က

ကကုသန်ဘုရား ကကူရံငါး ကကြီးအက္ခရာ ကကြိုးတီးလုံး ကကြိုးတန်ဆာ ကခုန် ကချလာ ကချေသည် ကချော်ကချွတ် ကချင်ပြည်နယ် ကစားခုန်စား ကစားဒိုင် ကစီရည် ကစော့ပင် ကစော်ဖတ် ကစော်ရည် ကစဉ့်ကရဲ ကစဉ့်ကလျား ကစိန်းကဝါး ကဆုန်ပေါက် ကဆုန်လ ကညင်ပင် ကညစ် ကညွတ်ပင် ကဏန်း(သတ္တဝါ) ကဏန်းမြင်း ကတညုတတရား ကတိ ကတိကဝတ် ကတောကမျော(ကသောကမျော) ကတော့(ဆီ) ကတော်(မင်း စိုး) ကတိုးကောင် ကတောက်ကဆတ် ကတောက်ကတက် ကတောက်စပ်ပင် ကတောက်ပင် ကတိုက်ကရိုက် ကတောင်ချောက်ချား ကတည်းက(သွား) ကတတ်ငန်းပင် ကတုတ်ကျင်း ကတုတ်ရင်တား ကတုန်ကယင် ကတုန်းကတိုက် ကတမ်းကရမ်း ကတိမ်းကပါး ကတိမ်းကယိမ်း ကတုံကနက်ပင် ကတွတ်ပေါက် ကတွတ်ပင်(သတွတ်ပင်) ကတွတ်မုန့် ကထိန်ပွဲ ကဒတ်ပင် ကဒတ်မုန့် ကနကုတ်မြွေ ကနစိုထင်း ကနစိုးပင် ကနဖော့ပင် ကနားဖျင်း ကနုကမာ ကနုတံ ကနက္ကဒဏ်ထီး ကနုတ်ပန်း ကနွဲ့ကလျ ကပိလဝတ်ပြည် ကပိုကရို ကပေါက်ကရောက် ကပေါက်ချိကပေါက်ချာ ကပေါက်တိကပေါက်ချာ ကပိုင်(ထိုင်စရာ) ကပိုင်ပင် ကပျာကယာ ကပျာကသီ ကပျစ်ကညစ် ကပြားအမျိုးသား ကပြက်ကချော် ကပြင်(အိမ်) ကပြောင်းကပြန် ကဖျက်ယဖျက် ကဗျာလင်္ကာ ကဗွီးပင် ကဘီလူးငါး ကဘုန်းသားခရု ကမကထ ကမချသင်ရိုး ကမာကျီစပါး ကမူအစွန်း ကမူးကတူး ကမူးရှူးထိုး ကမောက်ကမ ကမန်းက...